Imagens das páginas
PDF
ePub

BUÍS. V. Aboiz. Arte da Casa, 5. 7. toman

BUFÍDO, s. m O ar, ou sopro que se dá bufando: v. g. o bufido dos cavallos fogosos, do passarinhos hora com buizes, bora com costellas, bora com varas d'alçapé.

&c.

BÚFO, s. m. Ave nocturna, que dá guinchos tristes. (bubo) §. Especie de armadilha pa

ra aves.

BUFONEÁR, v. n. Fazer papel de bobo, truanear, chocarrear.

BUFONERÍA, s. f. Acção, ou dito de butão, chocarrice Vieira.

BUFÚRDIO, s. m. ant. O exercicio de bofordar, ou batordar. Docum. Ant.

BUFURINHEIRO. V. Bofarinheiro. Ulis. Com. f. 9. y. cada buturinheiro louva suas agulhas. Arraes, 3. 30.

[ocr errors]
[ocr errors]

BÚITRA, s. f. t. da Imprensa. Carcere, peça de pão, que impede, que a arvore não vá de uma parte para outra,

BUITRE. V. Abutre. M. Conq. 6. 8.
BUIZ. V. Abuïz.

BUJAMÉ, s. m. O cabra, ou filho de mula-
to com preto. Na Insul. L. 10. est. 29. vem
o bujamé grave; como som de instrumento, ou
Instrumento, talvez trompa,
ou oboaz, que.
os Pretos tocão polas nossas Conquistas ás portas
das Igrejas.

ou nu

BULBÒSO, adj. t. da Botan. Que dá raiz como KUGALHO, s. m. Fruto redondo dos carva o bubus, ou cebola: plantas bulbosas. lhos. fig. Os buga bos dos olhos: a balla do BÚLBUS, s. m. Cebola vermelha pequena da olho, ou todas as partes que o compõem §. Bu teição de cabacinhas Luz da Medicina. galhos contas grossas de rezat, B. Clar. 1. c. LULCÃO, s. m. Um negrume no ar, 17. "resando por huns bugatho, §. A néz, vens espessissimas, que se desatão em vento suou o fruto todo, que consta da massa e debito, e furiosissimo. Barros, 1. 5. 2. §. fig. o noz muscada. Couto, 4. 8. 12. aberto o bugalho, pulcão triste que assombrado tinha o triste peique é como um pessego, saem humas folhas que to: Naufr. de Sepulv. a negra tristeza. §. Hum são a massa, e logo aparece buma cascazinha ne-bulcão de fumo: (Seg. Cerco de Diu, p. 312.) gra, que cobre a noz, a qual casca cate logo causado do fumo d'artilharia, mina, &c. que a noz está bem seca. V. Cast. L. 6. c. 5. 3. Armaduha para caçar abetardas.

BUGÍA, s. f. Femea do bugio. §. Bugia: castiçal pequeno. §. Vela de cera fina, que se accende nas bugias.

BUGIÁR, v. n. fam. Fazer bugiarias. "ide bu

giar.

[ocr errors]

BÚLE, s. m. Vaso, em que se lança agua quente, e nella o chá para se extraîr a tintura delle, que se bebe.

BULEBULE, s. m. Hervinha deste nome, cuja flor se agita facillimamente com qualquer ar. §. t. ch. O que é mui buliçoso, inquieto,

BULHA, s. f. Estrondo, ruido de coisa que BUGIARÍAS, s. f. pl. Gestos, momos de bu- cái, de saltos, golpes, &c. § Motim de brigios, ou ridiculos. §. Brincos, bonecros, e fran-gas. §. Reboliço. §. Molho de fitas, e flores, dulagens de pouco preço. tamil. Leitão, Miscell. que se trazia na pulhera. Paiva, S. 1. f. 2. " perdendo tantas vezes o so- BULHÃO, s. m. V. Borbulhão. ( scatelra) B. P. no por bugtarias." 5. Peça antiga dos guarnimientos das malas. BUGIGANGA, 8. f. famil. Dança, ou brinem hum coiro se fazem 13. guarnimentos de millcos de bugios em bando. B. P. (simiarum cho-la compridos com seis rozetas, e seis bulhões.... rea) de tres dedos d'amcho. Ined. 3. 528.

[ocr errors]

BUGINÍCO s. m. ch. Rapazinho vivo, gesticulador, momento.

BULHÁR, v. n. .Ferver em bolhas, ou borbulhos Elegiada, f. 67. ¥. “ lhando." §. Bulbar com alguem; ter bulhas, brio sangue sai bugas, bolit com, entender.

BULHENTO, adj. vulg. Amigo de tirar bu lha, brigoso, rixoso.

BUGIÓ, s. m. Especie de macaco. §. Féros de bugio agastamentos, e ameaças fingidos. Eufr. 2. 7. f. 91. os biocos das mulheres esquivosas são como feros de bogio." §. Peixe. (simius, i.) B. P. 5. Ingenho de barcos a modo de forquinha, §. O que arremeda, e imita acções de ou-lhões. trem. §. V. Pentógrafo.

BUÍDO, p. pass. de Buîr. Polido com o uso, e tricção, açacalado: v. g. o ferro, os gonzos, o punhal buido. §. A roupa buïda ; que se faz mais delgada, e rara com o uso e mais geralmente se diz puida.

[ocr errors]
[ocr errors]

BUÍNHO, s. m. O junco. B. P. ( scirpus) BUÍR, v. at. Polir, alizar, açacalar com a fricção, e attrito, ou esfregando com coisa que pule.

BULHÒM. V. Belhão. Ord. Af. 2. 82. §. 1. bu

BULÍCIO, s. m. Chron. Af. V. c. 51. O mesmo que Buliço. V. Bulicio de genie, do povo inquieto. §. O sonoro bulicio da agua corrente; das ondas inquietas; das folbas das arvores mi agitadas, &c.

BULÍGO, s. m. Inquietação, alteração da paz, e assento da gente de alguma Cidade, ou Vula. §. Ruido de gente junta, desordem. Órd. Af. 5. f. 186.

BULICOSO, adj. Bulhento, perturbador, re

voltoso, amigo de fazer novidades, inimigo da paz. Arraes, 4. 24. 5. Inquieto, que entende com tudo. §. Olhos buliçosos; que não são mesurados, que olhão para todas as partes com inquietação.

BULÍR. V. Bolir. Este verbo é irregular, e escrevem no de ambos os modos: bulir parece melhor, por conformar com o substantivo radical; bulo, boles, bole, bulia, bc. buliu, bula, c.

BULLA, s. f. Lettras Apostolicas despachadas na Corte de Roma, em que se contém alguma providencia sobre materias ecclesiasticas, ou graça espiritual, que S. Santidade concede: v. g. as de Jubileu, Indulgencia, &. Este sentdo é figurado, porque bulla propriamente é o sello de chumbo, que as Lettras trazem pendente. V. Abullado. Orden. Af. L. 2. f. 515. §. Búlla da Cruzada; pola qual se concedem indulgencias, e certas dispensas a quem der certa esmola para guerra contra os inficis. §. Bulla de defuntos, pola qual se dá esmola a tavor dos defuntos, por quem a Bulla se toma.

[ocr errors]

BULRA, s. f. Burla. Ord. Af. 5. f. 332. "se o devedor andar com bulra: engano, fraude. Usar de bulras; fazer bulra; na solução do imposto, fraude. Ord. Af. 2. pag. 340. "tenho-me eu com fazer pouco caso d'ellas ( mulheres ), o mais he bulra." Eufr. 2. 7. f 88. .

BURGALÈZ, s. m. Moeda antiga, que mandou lavrar el-Rei D. Sancho: em papeis antigos se acha, que um Burgalez valia dois pipiões, ou quatro mealbas. §. Burguez.

BURGALHÃO, s. m. Multidão de conchinhas, que fazem lastro no mar: "fundo de burgalhão.” Vieira. "Leito de burgalhão."

BURGEL, s. m. ant. V. Burguez.

BURGO, s. m. Arrabalde de Cidade, Villa, Aldea, ou Mosteiro. §. Villa, ou Cidade. Chron. de D. Af. Henriques por Leão, p. 82. ult. Ediç. tallando do Porto lhe chama Burgo no tempo de D. Afonso Henriques. Assim burguez de Paris. S. Lobo, Condest. Canto IV. p. 57. Est. 2. queima os burgos de Almada, e de Palmella: i, é arrabaides. o burgo do Mosteiro de Lorvão. BURGOMESTRE, s. m. pl. Os primeiros Magistrados das Cidades de Flandres, Hollanda, e Allemanha.

BURGRÁVIO, s. m. do Allemão Burggraf, que é o mesmo que Visconde.

BURGUEZ, s. m. Vizinho de burgo. §. Na M. Lus. Tom. 5. f. 154. col. 1. se diz burguez de Parts, no sentido de bourgeois, Francez, Cidadão de Paris. BURÍL, s. s. m. Instrumento de abridor, com que lavra em metal figuras escarvando-o. §. Os cravadores tambem usão do buril. BURILÁDA, s. t. Golpe de buril: ensayar por EULRÃO, s. m. O que vende, ou hypothe-buriláda; tirando do metal com o bura para o ca a um terceiro aquillo, que elle mesino bl-aquilatar pela còr, como por o toque na pedra. Tão tinha vendido, ou hypothecado a outrem, Leis, e Regim. dos En ayadores.

dolosamente. Ord. 5. 65.

rão,

BURLA, s. f. Engano, fraude. Auto do Dia BULRÒM. V. Bulrão. Order. Af. de Juizo, S. Crime do bulrão. Cortes de D. J. BULRÓSAMÈNTE, adv. Á maneira do bul-V. §. Ditos jocosos, e oppostos a véras. Hist.

BULROSO, adj. Que usa de bulra, ou burla, fraudulento como o bulráo. §. Modos bulrosos. Ord. Af. 5. f. 333.

BUMBA, s. f. ch. Pancada, tunda.
EURACÁDO, p. pass. de Buracar.

dos Var. Ill. de Tavora, p. 160. (Ital. burla) BURLADO, p. pass. de Burlar. Herodes burlado dos Magos. Feo, Trat. 2. f. 50. y.

BURLADOR, s. ou adj. O que pratica burlas. "são priguiçosos. .. burladores." Figueir. Chron.

2. 28.

BURLÃO, s. m. Tramposo, trapasseiro. Auto do Dia de Juizo. V. Bulrão.

BURLÁR, v. at. Enganar, fraudar. §. Fazer peças, zombar de alguem, V. Bulrar. (bur

BURACÁR, v. at Fazer buracos, furos, BURÁCO, s. m. Furo, abertura; cova; concavidade. §. fig. Casinha pequena, e vil. Sá Mir. S. Buraco do rato, da toupeira. S. Tapar b racos: remendar, concertar mal as coisas, pallare, Ital. ) lear o mal. Couto, 10. 7, 4. os mais dos VisoReis da India andão a tapar buracos, e engrolando as cousas.

BURAQUÍNHO, s. m. dim. de Buraco. BURATO, s. m. Especie de cendal preto ra ro, de que se fazia mantos; tambem os havia d'outras cores. Arraes.

BURLARÍA, s. f. V. Burla. Fraude. Auto do Dia de Juizo.

BURLESCO, adj. Proprio de quem burla, e falla não de siso, ou de veras; jocoso, jocoserio.

BURNÁES. V. Emburnaes.

BURRA, s. t. Jumenta, a femea do burro. §. famil. Cofre para dinheiro, ordinariamente chapeado, e terrado. §. Uma corda da mezena.

BURÉL, s. m. Pano grosseiro de lá, de que andão vestidos os Capuchos; e que antigamente se trazia por luto. Chron. de F. II. de Resent. de Naut. de, c. ult. o Reino foi vestido de burel, almafega, &c.

BURRÁDA, s. f. Tropa de burros. §. Asnidade. B. P. Qq ii

BUR

BURRÃO, s. m. Entado com retrahimento da conversação. Sá Mir. "tomaste forte barrão:" amúo.

BURRÍCO, s. m. Burro pequeno.

[ocr errors]

das peças antes de as escorvarem.

BÚSÍLIS, s. m. chulo: v. g. "ai está o buslis:" i é, o embaraço, e difficuldade da coisa. Tempo d'Agora, 1. 1. "que aqui he o busilis."

BUSSOLA s. f. Agulha de marear. Fortes, 1. f. 369

BUSSOLANTE, s. m. O que acompanha o Papa, quando vai em cadeirinha de braços.

BURRINHO S m. O mesmo que burrico. BÚRRO, s. m. Jumento. § Temporal do S. H. na costa de S. Thomé. Couto §. Burros, t. de Naut. uns cabos da mezena. §. Pontalete para soster horisontalmente o cabeçalho do carro S. Burro montez. (Lat. onager) §. Estar com BÚSTO, s. m. Obra de escultura, que repreo burro, tr. fam. i. é, amuado, enfadado, senta o corpo de algum homem dos peitos a é taciturno. §. Peças do carro. a cabeça. Um busto de Oméro. §. t. antiq. CurBURSIGUIÁDA, s. t. V. Pancada: v. g. bur-ral de bois, ou vacas. it. Tapadas, bouças, ou siguiada d'agua.

e

tazer das de gado, e lenha. Docum. Ant. no Elu.

BUTÉRGO, s. m. t. da Asia. O chefe, ou cabo de cada cinco artilhe ros.

E RUSO, s. m. A casca, e caroço de frutos,idario como uva, azeitona, que ficão depois de exprimidos palavra corrupta do Hespanhol borrujo.

BUS, interj. Não mais. Cam. Filod. 1. 1. por isso bus, fazei fardo.

BUTÍR, v. ant. Jogar a butir. Ord. Af. 5. 11. §. 11. Manion, que nenbiu nom jogasse inheiros secos, nem molhados a torrelbas nem a dadas femeas, nem a vaca, nem a jaldete, nem butir, nem aa porca, nem a outro jogo, que se ora chama cuire curre, 6.3.

BUSANO. V. Gusano. B. 2. 7 1. e 3. 2. 8 BUSCA, s. f. Acção de buscar. §. t. de Ca-a çador. Pessoa, ou cáo que busca, e levanta a caça. Vasconc. Sit. f. 164. a lebre que as buscas levantarem. §. Cão de busca. V. Ventor. Bern. Liga ma Carta 23. "buscas mentirosas, §. Exame.

[ocr errors]

V. Buscar.

[ocr errors]

BUSCAAMANTE, s. f. Mulher, que solicita, e procura os homens. (secutuleia)

BÚSCACAIXAS, s. m. Official da Alfandega, que busca pelas marcas as caixas, e tardos que vão a elia para se despacharem.

LUSCADO, p. pass. de Buscar.

BUSCADOR, s. m. O que busca. Chron. de D. Pedro. I. p. 20. in 4. Ediz. de Balão, não como buscador de novas razões.

[ocr errors]

BUSCANTE, s. m. ant. Era officio de morador da Casa del Rei o qual devia trazer em seu serviço "Moços de monte, e buscantes 20:" ( Ined. III. 477.) como se assentou nas Cortes de Evora de 1473.

em

BUTIRÁDA, s. f. Bica, ou pão de mantei-
Docum. Ant.

BÚTRE, s. m. Ave carnivora, que se ceva
corpos mortos: abutre é mais commum.
BÚTUA, s. t. Uma raiz amarga medicinal,
de casca negra, por dentro amarella.
BUXÁL, s. m. Mata de buxo.

BUXO, s m. Arbusto cuja madeira é amarella, e múi compacta: delle se fazem varias obras, e uma peça roliça, sobre que os sapateiros ajun tão as costuras dos sapatos. §. Buxo da sege. V. Bicho, e Roda.

BUZ: interjeição, com que se manda calar, e se impõe silencio. "a perro velho não buz buz." Ulis. f. 11. Cam. Filud. A. 1. Sc. 3. §. Em Hespanho! é movimento de beiços, e gestos de quem corteja com affectado respeito e acatamento: daqui "toi-se sem chuz, nem buz. §. O BUSCAPÉ s. m. Foguete de polvora ataca-estrondo das armas de fogo. §. antiq Beijo que se dá levando a mão á boca por cortezia mostra de que a queremos bejar ao cortejado Fazer um buz.

da em canudo liado com barbante, o qual anda rasteiro.

[ocr errors]

BUSCÁR, v. at. Fazer diligencia por achar alguma coisa. (Ital. buscare) §. Ir ter a alguma parte v. g. o rio busca o mar. Eneida, 77. Ir ter com alguma pessoa a algum lugar. §. Tender: v. g. a pedra solta busca o centro. §. Dar busca, ou examinar se há contrabandos ou extraviados nos navios, ou pessoas, e seus fatos. §. Examinar em livros d'assentos e cartorios, algum monumento. §. Buscar a vida: grangear com que se subsista. §. Negociar para alguem: e fig. amor que tanta pena lhe buscára.” Naufr. de Sep. f. 93. *. BUSCAVÍDA s. m. Instrumento de que os Artilheiros usão para alegrar, ou abrir o ouyido

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

queires da medida actual. Doc. Ant. BUZIOSÍNHO, s. m. dim. de Buzio. LYATRIA. V. B.hetria.

BYOÁC, V. Bioac.

BYRO. V. biro.

C

C

energia eu cá me intendo para significarmos que temos razões particulares de pensar, ou obrar de um certo modo.

CAA. V. Cão, abaixo de Canzil. ( Că melhor ortogr.)

CALAGA, s. f. Especie de abobora, que tem figura de pera. §. Vaso de vidro da feição da cabaça. §.-Pendente, ou pinjente de brincos da mesma forma.

CAŁACÍNHA, s. f. dim. de Cabaça.

[ocr errors]

3. m. Terceira Lettra do Alfabeto Portuguez, consoante, a qual antes de a, o, c CABAGO, s. m. O casco da cabaça seco, u, soa como q; antes de e, ou soa como ›. e carado para guardar farinhas, liquidos, &c. A esta consoante se ajunta uma cedilha, e en- 5. Fruto Brasilico, especie de abobora de miolo tão representa constantemente o som do s: v. £. amargo, o qual se separa, e deixa um casco cabeça, condeça. As palavras que alguns escre-rijo, de que se fazem as cuyas : alguns nascem vem começando por : v. g. çapato, çarrar, em arvores ditos Cuités, e ellas Cuitezeiras. foquos, &c. busquem-se na lettra S, porque sa- CABAIA, s. f. Seda ligeira. §. Vestido Turpato, v. g. se deriva de sabot, Francez, e o quesco omo tunica aberta por um lado a qual era a principio um verdadeiro como se vè no desce até meya perna. "cabaia de velludo. » exemplares, e manuscritos antigos, e paleogra- Chron. F. III. 1. c. 84. fias, e só serve de embrulhar, e fazer a orto- CABÁL, s. m. Um animal, a cujos ossos se grafia casuistica, e carregar a memoria de pa- attribue a virtude de impedir, que corra o san lavras, que se devem escrever com, ou com gue de feridas, por onde se vasára do corpo ss, e andar averiguando o como se escreven em de quem os não trouxe se. Barr. e Albuq. Laum, no Castelhano, e Linguas d'onde as tomá- CABÁL, adj. Perfeito, completo: v. g. conta mos. Quando se lhe ajunta depois um h: v. g. em cabal, orador-, b.c. chapéu, choro, tem variamente o som do x, e do q; e é outra absurda consequencia da ortografia etimologica. Duarte Nunes, Ortogr. f. 270. ul. Ed. propoz, que se escreva o antes de b, quando ch soa x, o que seria bom adoptar-se; ou usar do konde vulgarmente se escreve que, eo não se ouve, se já não é melhor escrever simplesmente qe, e que quando ou se pronuncia; v. g. quinquennio. V. a Ortogr. cit. e a Pag. 273.

CA, conj. antiq. por què. (do Francez car, ou antes do ant. Francez ca, ou ka. Dictionn. de la Langue Romaine, pag. 438 Art. Seubitant. "ka amors mé grieve plus formant. ") B. Clar. c. 61. e nas Decadas a cada passo: mas Lobo no Dial. 9. f. 172. ult. Ed. já a aponta entre as antiquadas. 5. adv. Do que, consirantes mais e milhor en saude das almas, cá en ganho, e prol das cousas temporaes. Foral de Thomar, Elucid. Art. Consiguidoiro. É ma união de que a, transformado em cá ainda a plebe diz: se não quer mais ca isso, está servido; .

CÁBALA, s. f. Tradição Judaica, á cerca da interpretação mistica, e allegorica do Antigo Testamento. §. Conspiração de pessoas que tem o mesmo intento para máo fim : e fig. as pessoas, que conspirão para esse fim.

CABALAR, v. at. moderno. Fazer cabalas, ou conspirar-se contra alguem. Ded. Chron. P. J. num. 464. trem clande tina, e indirectamente ca balando, e minando a nobreza deste reino.

CABALÍSTA, s. c. Pessoa dada á cabala. V. CABALÍSTICO, adj. Que respeita á cabala. §. Sentenças cabalisticas, i, é, escuras misteriosas. Arte de Furtar. Deprecação.

CABALMENTE, adv. Acabada, completa, per feitamente.

CABÁNA, s. f. Choupana, casa rustica de pastores, pescadores. §. fig. Choupanas, em que estão regateiras de frutas, &c. §. Sege coberta de coiros, sem caixa. §. No jogo do Truque do taco, fazer cabana, é jogar um dentro, outro fóra da barra.

CABANEIRA, s. f. Meretriz, que corre de cabana em cabana. §. Mulher que vive em cabane.

CÁ, adv. Neste lugar. Este adv. tem significação semelhante á de aqui; mas não é tão demonstrativo. Nós dizemos mostrando: "aqui es- CABANEIRO, s. m. Homem que vive em catá o homem :" e tallando de um sujeito, in-bana. §. adj. Que vive pobremente de seu trada que o não tenhamos na companhia, e junto balho manual, homem balho manual, homem, ou mulher, que vive a nós, diremos: v. g. esse sugeito cá anda na a sua cabana, e pagavão o foro Cabaneiro. EluCorte. §. Este tempo. dès alguns tempos a cá. id. Suppl. Art. Foro Cabaneiro, que era um caOrd. Af. 5. f. 4. §. 4. 66 dès entom a ca. Ord pao, ou gallinha, dés ovos, e i. alqueire de eit. L. 4. f. 13. §. 23. "de poucos annos a cá. rigo. 5. Official que faz cabanas. B. 3. 3. 4. S. Dizemos familiarmente, e com

[ocr errors]

CALANO, adj. Boi cabano; que tem os cornos

ho

horisontáes, ou voltados para baixo, e não ergui- que é chefe da familia. Ficar a mulher em posse dos. §. Cavallo cabano; que tem as orelhas derriba-e cabeça de casal: como chefe delle por morte

das, e não as ergue bem, e pouco tempo as

afita.

CABARBÁNDA, V. Camarabando.

do marido. "ficou a Rainha em posse, e cabeza
do Reino, (por morte del Rei ) como Senhora
e proprietaria que era delle." Leão, Cron. Af. 1.

CABÁZ, s. m. Cesto de Juncos para figos, pag. 81. §. A herdade, ou casal principal de aluvas, e outras frutas. (Franc. cabas) CABAZÍNHO s. m. dim. de Cabaz. CABDAL. V. Capdal. Doc. Ant.

[ocr errors]
[ocr errors]

gum Senhor. Ord. Af. 2. 64. 3. 66 o que morat na cabeça do seu casal." §. Cabeça do mez d'Agosto; principio. Ined. III. 191. §. Trazer alguma CABDÉL s. m. ant. V. Coudel. Nobiliario. coisa sobre a cabeça, fig. prezá-la, estimá-la. Plur. Cabdeles. Caudilhe, chefe de tropa de ter- Arraes, 1. 19. §. Cabeça de prego; a extremidara, ou de armadas: o Cabdel das Armadas cha- de opposta a ponta. §. Cabeça do dedo; a ponmava-se Almirante. os Emperadores, e os Reyx, | ta. §. Cabeça da mata; o que vivia em mata couque haviam guerra per o mar, quando armavam tada: Ined. III. f. 490. ou os extremos das mandos pera guerrearem seos inmigos, poinham Cab-tas? §. Lago cabeça do Nilo; fonte. B. 1. 10. 1. delles sobre ellas, a que chamam em este tempo S. Cabeça do sino; a parte superior opposta Almirante, &c. Ord. Af. 1. f. 319.

á

boca. §. A cabeça do arco, entre pedreiros, são CABE, s. m. Distancia, que há entre as duas as pedras que vão por fóra do arco na face exbolas no jogo do Aro, e nesta posição dar ca terior. pedra que veyo a ser . . . cabeça do be é fazer com que a bola do contrario passe canto." Cam. Redond. fig. a cabeça da vida bem da raya do jogo. §. Cabe, t. do jogo do Aro. a aventurada be a segurança o principal ponto. bola deve passar a ré do cabe (a raya) para Resende, Lel. f. 39. §. Cabeça do Dragão, na ganbar. §. fig. Dar cabe, ou os cabes: faze: Astron. parte do Zodiaco, em que a Lua atraacção ardilosa, destreza, treta, destreza, treta, com que se com que se vessa a Ecliptica passando da parte Austral para faz mudar inesperadamente o successo das coi-a Septemtrional. §. Cabeça de linhas, são certos sas, cujos meyos promettião outro fim. Vieira, fios cortados polos dois extremos, em um dos Cartas, Tom. 2. f. 240. quaes se lhes dá um nó, para os ter unidos. §. FraCÁBE, prepos. ant. Perto, junto: uma mita de cabeça; aguardente de cabeça.; a melhor, Iharada jazia o Mouro cabe ella." Ined. 11. 597. V. Cabo lamar.

[ocr errors]
[ocr errors]

e de primeira sorte. que ninguem comprasse cravo, senão de cabeça, limpo de pao e bastão. Cron. CABEÇA, s. f. A parte dos animáes, que or- J. III. P. 4. c. 99. Não ter pés nem cabeça : dinariamente está unida ao corpo polo pesco. ser despropositado. §. Levantar cabeça: medrar, ou garganta, e que é o assento dos orgãos sen- prosperar em fortuna ou estado. §. Tornar a sorios. §. fig. Chete, regedor. Couto, 4. 7. 8. levantar cabeça, i. é, ao primeiro estado de prosV. Cabeceiras. §.Autor: v.g. cabeça da conjuração; | peridade. §. Fazer o navio cabeça: surdir proeda geração: neste sentido é mascul. v. g. man- jando, conforme ao governo do Leme, Barros, dou matar alguns cabeças da conjuração. §. A 1. 4. 5. Cast. 1. f. 21. Fez a náo cabeça, v. g. principal pessoa de alguma corporação, collegio. para a ilha. Fazer cabeça a náo: endireitá-la a 5. Individuo: v. g. "sái a tanto por cabeça; "reboque para o rumo, ou direcção que querem e do mesmo modo tantas cabeças de gado; por tantas peças da especie. §. Metter-se em cabeça, apprehender: v. g. "metteu-se-me em cabeça, que morreria cedo. S. Andar a alguem com a cabeça ao derredor; fazè-lo mudar d'opinião. Cast. 3. 78. §. Cabeça do Imperio: metropole, capital: ❝ metter-se na Cidade e fazer nella cabeça do Reino." Couto, 8. 22. §. Direito de cabeça cabeção, capitação, ou o que paga cada pai de familia. §. Lançar vides de cabeça: mergulhar a rama, sem a cortar da sepa. §. Entre Alveneres, canto grosso. §. Crimes de Lesa Magestade de primeira Cabeça; os que se commettem contra o Soberano immediatamente, e outras pessoas, que o Soberano iguala a si a este respeito. V. na Orden. 5.6. as diversas Cabeças, em que se graduão os crimes de Lesa Magestade. 5. Cabeça d'alhos; a pinha, que consta de varios dentes, e talvez de um só. §. Cabeça do casal: a pessoa

[ocr errors]

dar-lhe. Couto, 10. 3. 4. "Fernão de Miranda com alguns navios do seu bando acudio a fazer cabeça a náo." §. Fazer cabeça o gado de monta: não fazer cabeça é não chegar aos numeros de 25. 50. 100. e então não se paga o imposto das cabeças. Sist. dos Regim. Tom. 6. f. 362. §. Pòr a cabeça sobre alguma coisa : estar prestes pari dar a vida pola verdade delia. Eufr. 1. 1. §. Tornar-se tinhosa a cabeça que lavámos: ser ingrato aquelle que recebeo de nós boas obras. Eufr. 1. 3. §. Boa cabeça, ironicamente; doudo, despropositado. Eufr. 3. 2. §. Cabeça da cunba; a parte grossa opposta ao corte. §. Por esta cabeça : por este principio, razão, causa. Tempo d'Agora, 1. 1. e "por esta cabeça hei-de crer, e approvar o que tendes dito. e D. 2. §. Cabeça de Moiro, diz-se do cavallo, que a tem negra. 5. Cabeça: capitulo, artigo, membro de um todo; v. g. "à Lei tem trez cabeças." Vas

[ocr errors]
[ocr errors]
« AnteriorContinuar »