GREEK.-PART I. (UNSEEN TRANSLATION.)

Translate

The Board of Examiners.

(α) ἐγὼ γὰρ εἰδὼς τῶνδε σύγχυσιν δόμων ἔριν τε τὴν σὴν καὶ γυναικὸς Εκτορος, φυλακὰς ἔχων ἔμιμνον, εἴτ ̓ αῦτοῦ μενεῖς εἴτ ̓ ἐκφοβηθεῖσ ̓ αἰχμαλωτίδος φόβῳ γυναικὸς οἴκων τῶνδ ̓ ἀπηλλάχθαι θέλεις. ἦλθον δὲ σὰς μὲν οὐ σέβων ἐπιστολὰς, εἰ δ' ἐνδιδοίης, ὥσπερ ἐνδίδως, λόγον, πέμψων σ ̓ ἀπ ̓ οἴκων τῶνδ' ἐμὴ γὰρ οὖσα πρὶν σὺν τῷδε ναίεις ἀνδρὶ σοῦ πατρὸς κάκη, ὅς πρὶν τὰ Τροίας ἐσβαλεῖν ὁρίσματα, γυναῖκ ̓ ἐμοί σε δοὺς ὑπέσχεθ ̓ ὕστερον τῷ νῦν σ ̓ ἔχοντι, Τρῳάδ ̓ εἰ πέρσοι πόλιν. ἐπεὶ δ' ̓Αχιλλέως δεῦρ ̓ ἐνόστησεν γόνος, σῷ μὲν συνέγνων πατρὶ, τὸν δ' ἐλισσόμην γάμους ἀφεῖναι σοὺς, ἐμὰς λέγων τύχας καὶ τὸν παρόντα δαίμον', ὡς φίλων μὲν ἂν γήμαιμ' ἀπ' ἀνδρῶν, ἔκτοθεν δ ̓ οὐ ῥαδίως, φεύγων ἀπ' οίκων ἂς ἐγὼ φεύγω φυγάς. ὁ δ ̓ ἦν ὑβριστὴς ἔς τ' ἐμῆς μητρὸς φόνον τάς θ' αἱματωποὺς θεὰς ὀνειδίζων ἐμοί. (1) δεῖ γὰρ ὑμᾶς βουλευομένους κρατῆσαι τῶν τἀναντία τῇ πόλει παρ' ὑμῖν πράττειν προῃρημένων. ὅταν οὖν μηδὲν ᾖ διὰ τούτους ἀκονιτεὶ τῶν δεόντων γενέσθαι, πολλῶν διαμαρτάνειν ὑμῖν εἰκότως συμβαίνει. τοῦ μέντοι πολλοὺς ἀδεῶς ταύτην τὴν τάξιν αἱρεῖσθαι τῆς πολιτείας, ἴσως μὲν αἱ παρὰ τῶν μισθοδοτούντων αὐτοὺς ὠφέλειαι μάλιστ ̓ αἰτίαι, οὐ μὴν ἀλλὰ καὶ ὑμᾶς ἄν τις ἔχοι δικαίως αἰτιᾶσθαι. ἐχρῆν γὰρ, ὦ ἄνδρες Αθηναῖοι, τὴν αὐτὴν ἔχειν διάνοιαν ὑμᾶς

περὶ τῆς ἐν τῇ πολιτείᾳ τάξεως ἥνπερ περὶ τῆς ἐν ταῖς στρατείαις ἔχετε. τίς οὖν ἐστιν αὕτη; ὑμεῖς τὸν λείποντα τὴν ὑπὸ τοῦ στρατηγοῦ τάξιν ταχθεῖσαν ἄτιμον οἴεσθε προσήκειν εἶναι καὶ μηδενὸς τῶν κοινῶν μετέχειν. χρὴ τοίνυν καὶ τοὺς τὴν ὑπὸ τῶν προγό νων τάξιν ἐν τῇ πολιτείᾳ παραδεδομένην λείποντας καὶ πολιτευομένους ὀλιγαρχικῶς ἀτίμους τοῦ συμβουλεύειν ἡμῖν αὐτοῖς ποιεῖσθαι· νῦν δὲ τῶν μὲν συμμάχων τοὺς τὸν αὐτὸν ἐχθρὸν καὶ φίλον ὑμῖν όμως μοκότας νομίζετε εὐνουστάτους, τῶν δὲ πολιτευομένων οὓς ἔστε σαφῶς τοὺς τῆς πόλεως ἐχθροὺς ᾑρημένους, τούτους πιστοτάτους ἡγεῖσθε. ἀλλὰ γὰρ οὐχ ὅ τι τις κατηγορήσει τούτων ἢ τοῖς ἄλλοις ὑμῖν ἐπιπλήξει χαλεπὸν εὑρεῖν, ἀλλ' ἀφ ̓ ὁποίων λόγων ἢ πράξεως ποίας ἐπανορθώσεταί τις ἃ νῦν οὐκ ὀρθῶς ἔχει, τοῦτ ̓ ἔργον εὑρεῖν. ἴσως μὲν οὖν οὐδὲ τοῦ παρόντος καιροῦ περὶ πάντων λέγειν· ἀλλ' ἐὰν ἃ προῄρησθε δυνηθῆτε ἐπικυρῶσαι συμφερούσῃ τινὶ πράξει, καὶ τἄλλ ̓ ἄν ἴσως καθ' ἓν ἀεὶ βέλτιον σχοίη.

LATIN.-PART I. (UNSEEN TRANSLATION.)

Translate

(a)

The Board of Examiners.

Fructibus Agrippae Siculis, quos colligis, Icci,
Si recte frueris, non est ut copia maior
Ab Iove donari possit tibi. Tolle querellas:
Pauper enim non est, cui rerum suppetit usus.
Si ventri bene, si laterist pedibusque tuis, nil
Divitiae poterunt regales addere maius.
Si forte in medio positorum abstemius herbis
Vivis et urtica, sic vives protinus, ut te

Confestim liquidus Fortunae rivus inauret,
Vel quia naturam mutare pecunia nescit,
Vel quia cuncta putas una virtute minora.
Miramur, si Democriti pecus edit agellos
Cultaque, dum peregrest animus sine corpore
velox,

Cum tu inter scabiem tantam et contagia lucri
Nil parvum sapias et adhuc sublimia cures :
Quae mare compescant causae, quid temperet
annum,

Stellae sponte sua iussaene vagentur et errent,
Quid premat obscurum Lunae, quid proferat
orbem,

Quid velit et possit rerum concordia discors,
Empedocles an Stertinium deliret acumen ?

(b) Dictatore habente comitia Caesare consules creantur Iulius Caesar et P. Servilius: is enim erat annus, quo per leges ei consulem fieri liceret. His rebus confectis, cum fides tota Italia esset angustior neque creditae pecuniae solverentur, constituit, ut arbitri darentur; per eos fierent aestimationes possessionum et rerum, quanti quaeque earum ante bellum fuisset, atque hae creditoribus traderentur. Hoc et ad timorem novarum tabularum tollendum minuendumque, qui fere bella et civiles dissensiones sequi consuevit, et ad debitorum tuendam existimationem esse aptissimum existimavit. Itemque praetoribus tribunisque plebis rogationes ad populum ferentibus nonnullos ambitus Pompeia lege damnatos illis temporibus, quibus in urbe praesidia legionum Pompeius habuerat, quae iudicia aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, singulis diebus erant perfecta, in integrum restituit; qui se illi initio civilis belli obtulerant,

P

si sua opera in bello uti vellet, proinde aestimans ac si usus esset, quoniam sui fecissent potestatem. Statuerat enim prius hos iudicio populi debere restitui quam suo beneficio videri receptos, ne aut ingratus in referenda gratia aut arrogans in praeripiendo populi beneficio videretur.

GREEK.-PART II. (UNSEEN TRANSLATION.)

The Board of Examiners.

(α) ΑΘ. ὑμῶν ὁ μῦθος· εἰσάγω δὲ τὴν δίκην.
ὁ γὰρ διώκων πρότερος ἐξ ἀρχῆς λέγων
γένοιτ' ἂν ὀρθῶς πράγματος διδάσκαλος.
ΧΟ. πολλαὶ μέν ἐσμεν, λέξομεν δὲ συντόμως
ἔπος δ ̓ ἀμείβου πρὸς ἔπος ἐν μέρει τιθείς.
τὴν μητέρ ̓ εἰπὲ πρῶτον εἰ κατέκτονας.
ΟΡ. ἔκτεινα· τούτου δ ̓ οὔτις ἄρνησις πέλει.
ΧΟ. ἓν μὲν τόδ' ἤδη τῶν τριῶν παλαισμάτων.
ΟΡ. οὐ κειμένῳ πω τόνδε κομπάζεις λόγον.
ΧΟ. εἰπεῖν γε μέντοι δεῖ σ ̓ ὅπως κατέκτανες.
ΟΡ. λέγω ξιφουλκῷ χειρὶ πρὸς δέρην τεμών.
ΧΟ. πρὸς τοῦ δ ̓ ἐπείσθης, καὶ τίνος βουλεύμασι;
ΟΡ. τοῖς τοῦδε θεσφάτοισι. μαρτυρεῖ δέ μοι.
ΧΟ. ὁ μάντις ἐξηγεῖτό σοι μητροκτονεῖν ;
ΟΡ. καὶ δεῦρό γ ̓ ἀεὶ τὴν τύχην οὐ μέμφομαι.
ΧΟ. ἀλλ ̓ εἴ σε μάρψει ψῆφος, ἄλλ ̓ ἐρεῖς τάχα.
ΟΡ. πέποιθ'· ἀρωγὰς δ ̓ ἐκ τάφου πέμψει πατήρ.
ΧΟ. νεκροῖσί νυν πέπεισθι μητέρα κτανών.
ΟΡ. δυοῖν γὰρ εἶχε προσβολὰς μιασμάτοιν.
ΧΟ. πῶς δή; δίδαξον τοὺς δικάζοντας τάδε.
ΟΡ. ἀνδροκτονοῦσα πατέρ' ἐμὸν κατέκτανεν.

ΧΟ. τοιγὰρ σὺ μὲν ζῇς, ἡ δ ̓ ἐλευθέρα φόνῳ. ΟΡ. τί δ ̓ οὐκ ἐκείνην ζῶσαν ἤλαυνες φυγῇ; ΧΟ. οὐκ ἦν ὅμαιμος φωτὸς ὃν κατέκτανεν. (6) βαρβάρους δὲ, οὓς νῦν ἀπειρίᾳ δέδιτε, μαθεῖν χρή, ἐξ ὧν τε προηγώνισθε τοὶς Μακεδόσιν αὐτῶν καὶ ἀφ' ὧν ἐγὼ εἰκάζω τε καὶ ἄλλων ἀκοῇ ἐπίσταμαι, οὐ δεινοὺς ἐσομένους. καὶ γὰρ ὅσα μὲν τῷ ὄντι ἀσθενῆ ὄντα τῶν πολεμίων δόκησιν ἔχει ἰσχύος, διδαχὴ ἀληθὴς προσγενομένη περὶ αὐτῶν ἐθάρσυνε μᾶλλον τοὺς ἀμυνομένους· οἷς δὲ βεβαίως τι πρόσεστιν ἀγαθόν, μὴ προειδώς τις ἂν αὐτοῖς τολμηρότερον προσφέροιτο. οὗτοι δὲ τὴν μέλλησιν μὲν ἔχουσι τοῖς ἀπείροις φοβεράν καὶ γὰρ πλήθει ὄψεως δεινοὶ καὶ βοῆς μεγέθει ἀφόρητοι, ἥ τε διὰ κενῆς ἐπανάσεισις τῶν ὅπλων ἔχει τινὰ δήλωσιν ἀπειλῆς. προσμίξαι δὲ τοῖς ὑπομένουσιν αὐτὰ οὐχ ὁμοῖοι· οὔτε γὰρ τάξιν ἔχοντες αἰσχυνθεῖεν ἂν λιπεῖν τινα χώραν βιαζόμενοι, ἥ τε φυγὴ καὶ ἡ ἔφοδος αὐτῶν ἴσην ἔχουσα δόξαν τοῦ καλοῦ ἀνεξέλεγκτον καὶ τὸ ἀνδρεῖον ἔχει. αὐτοκράτωρ δὲ μάχη μάλιστ ̓ ἂν καὶ πρόφασιν τοῦ σώζεσθαί τινι πρεπόντως πορίσειε. τοῦ τε ἐς χεῖρας ἐλθεῖν πιστότερον τὸ ἐκφοβήσειν ἡμᾶς ἀκινδύνως ἡγοῦνται· ἐκείνῳ γὰρ ἂν πρὸ τούτου ἐχρῶντο. σαφῶς τε πᾶν τὸ προϋπάρχον δεινὸν ἀπ' αὐτῶν ὁρᾶτε ἔργῳ μὲν βραχὺ ὄν, ὄψει δὲ καὶ ἀκοῇ κατασπέρχον.

LATIN.-PART II. (UNSEEN TRANSLATION.)
The Board of Examiners.

Translate

(a) Tum sic adtonitam venturaque fata paventem Rexit magnanima Volteius voce cohortem; Libera non ultra parva quam nocte iuventus