attemptare præsumpserit, indignationem omnipotentis A.D. 1188. Dei et beatorum Petri et Pauli Apostolorum Ejus

se noverit incursurum.

Data Laterani viii. idus Aprilis, pontificatus nostri anno primo.

34.

Quod licet abbati benedictionem dare et vestimenta f. 158b, sacerdotalia benedicere.

dilectis Letter of P. Clement salutem III., grant

ing privileges to ab

1188.

Clemens episcopus, servus servorum Dei, filiis Garino abbati et fratribus Sancti Albani et Apostolicam benedictionem. Dignum arbitramur et omnimodis rationi consenta- bat Warin. neum ut eos diligere multipliciter et honorare curemus 6 April qui religione et honestate præminent et nulli nisi Romano Pontifici subesse noscuntur. Inde est quod nos volentes vos et ecclesiam vestram nostri muneris gratia decorare, tibi, fili abbas, et per te successoribus tuis, ad instar felicis recordationis Alexandri Papæ prædecessoris nostri, auctoritate Apostolica indulgemus, ut pontificalia ornamenta, quæ tibi et tuis successoribus sunt ab Apostolica sede indulta, liceat vobis non tan- Nota. tum in propria ecclesia et cellis vestris, sed in omnibus aliis ecclesiis ad quas rogati accesseritis, gestare, benedictiones dare, vestimenta sacerdotalia benedicere, ita tamen ut hac occasione nihil aliud præsumatis quod in alicujus præjudicium redundare vel unde scandalum debeat provenire. Indulgemus etiam ut clericos, super quos jus pontificale habere dinosceris, liberum tibi sit ex indulgentia sedis Apostolicæ tonsorare et in sortem Dominicam assumere, sanctimoniales etiam parrochiæ tuæ benedicere. Præterea possessiones, quas a Prioribus obedientiarum tuarum in dampnum et detrimentum monasterii tui et cellarum pertinentium illicite alienatas esse constiterit, liceat tibi auctoritate Apostolica revocare. Decernimus, etc.

Datum Laterani viii. idus Aprilis.

35.

f. 159 b.

Letter of Clement III. re

specting the rights of St. Alban's over their

when

vacant.

12 April 1188.

De cogendis pensionariis, et indulgentia ne ecclesiæ vacent malitia episcoporum.

Clemens episcopus, servus servorum Dei, venerabilibus fratribus archiepiscopis, episcopis, et dilectis filiis aliis ecclesiarum prælatis in quorum parrochiis ecclesiæ Sancti Albani, salutem et Apostolicam benedictionem.

Cum ad tuenda et conservanda jura ecclesiarum esse churches teneamur, commissa nobis auctoritate solliciti, illis ecclesiis propensiori sollicitudine adesse compellimur quæ nullo mediante ad jurisdictionem beati Petri specialiter pertinent et ad nostram provisionem respiciunt et tutelam; quia igitur ecclesia beati Albani ad jus et proprietatem beati Petri et nostram specialiter pertinere dinoscitur, pro statu et justitiis suis conservandis nos vigiles et sollicitos esse oportet et, ne imminui valeant, attentiori cura et studio providere. Inde est quod universitati vestræ per Apostolica scripta præcipiendo mandamus et mandando præcipimus, quatinus jura præscriptæ ecclesiæ nullatenus imminuatis, sed potius, sicut ex injunctæ vobis amministrationis tenemini officio ea manutenere, defendere propensius et custodire curetis, et clericos qui in ecclesiis suis ministrant dilectis filiis nostris abbati et fratribus ejusdem ecclesiæ pro temporalibus respondere et debitam obedientiam et reverentiam impendere nullatenus prohibeatis, sed ipsos potius ad hoc efficiendum sub pœna ordinis et officii sui compellatis; pro certo scituri quod si personæ vel presbyteri in ecclesiis vel capellis constituti pro temporalibus prædicto abbati et fratribus respondere noluerint et debitam pensionem persolvere, nos eidem abbati et fratribus plenam concedimus facultatem ut quicquid habent in ecclesiis et capellis, quas a se detinent, eis sine alicujus contradictione et appellatione possint auferre donec illi, prout

ecclesiis

con- Nota pro ple- nostris fra- vacantibus statim custodia

et earum

vestra protec

tionem.

dignum est, de temporalibus respondere et debitam A.D. 1188. reddere pensionem saltem cogantur inviti. Vos vero clericos quos vobis repræsentaverint, nisi manifestam et rationabilem causam ponatis, nullius obstante contradictione recipiatis et eis curam animarum committere non differatis. Quod siquis vestrum hoc malitiose distulerit, nos prædicto abbati et fratribus non sine jactura et læsione justitiæ vestræ auctore Domino utiliter in hac parte providere curabimus, et quantum possint beati Petri manus nihilominus ostendemus. Ad hæc cum deceat vos cupiditatis et avaritiæ vitium persequi et ab his quæ sunt honestati vel rationi traria penitus abstinere, audito quod, personis et rumque vicariis ecclesiarum prædicti abbatis et trum decedentibus, vos et ministeriales vestri ecclesias illas intretis, et eas tam diu in manu detineatis donec consanguineis vel clericis vestris ipsas faciatis concedi, aut vobis vel illis aliquam ibi portionem conferri; tanto magis inde mirati sumus atque commoti, quanto ad majorem depressionem et dispendium libertatis et justitiæ prælibati monasterii redundare cognoscimus jura, cujus attentiori studio et quadam specialiori sollicitudine conservare tenemur, et eis resistere pontificali auctoritate compellimur, qui eadem jura imminuere vel impedire qualibet temeritate præsumunt. Ideoque vobis præsentium auctoritate præcipimus ut, decedentibus personis vel vicariis ecclesiarum suarum, in ecclesiis ipsis ad repræsentationem abbatis et fratrum presbyteros idoneos sine tarditate aliqua ordinetis. Sane illud nos movet et plurimum conturbat, quia personas et vicarios ecclesiarum suarum sub districtione juramenti quo sunt vobis astricti, nisi satisfecerint vobis ad votum et vestræ per omnia acquieverint voluntati, a divinis officiis prout fertur suspenditis, et in ecclesiis ipsis divina prohibetis officia celebrari. Quod quam grave sit et periculosum et quantum in depressionem libertatis et justitiæ præ

A.D. 1188. scripti monasterii redundet, nemo dubitat qui sanæ mentis et alicujus discretionis existit. Ne autem aliquid tam enorme attemptetis, vobis qua præminemus auctoritate artius prohibemus. Si autem ulterius præsumpseritis, præsumptionem eorum qui hoc attemptaverint animadversione debita compescemus, et ne ecclesiæ propterea cessent a divinis aut personæ vel presbyteri, abbati et monachis indulgemus, quia officio nostro congruit quæ prava sunt corrigere et quæ de radice cupiditatis procedunt falce justitiæ resecare. Propterea quoniam nobis est pro certo monstratum quod personæ et vicarii filios, quos de concubinis suscipiunt, ad sacros faciunt ordines promoveri, et eis ecclesias suas quasi rem hæreditariam post mortem dimittunt, præsentium vobis auctoritate præcipimus firmiter et jubemus, ut si qui ecclesias prænominati abbatis et fratrum absque temporum 1 voluntate et repræsentatione intraverint, eos ab eisdem ecclesiis appellatione remota ammoveatis, et si ibidem ministrare aut manere præsumpserint, excommunicationis vinculo innodetis, quia fur et latro convincitur qui aliunde intrasse quam. per hostium comprobatur.

Datum Laterani ii. idus Aprilis pontificatus nostri anno primo.

36.

f. 158 b.

Letter of

Clement

De obventionibus ecclesiarum in usus proprios con

vertendis.

Clemens episcopus, servus servorum Dei, dilectis III. to ab- filiis Garino abbati et fratribus Sancti Albani salutem bat Warin, et Apostolicam benedictionem.

granting privileges.

1188.

Cum vos et monasterium in quo Domino deservitis 13 April ad jurisdictionem beati Petri et nostram nullo constet mediante spectare, dignum est et omnino conveniens ut sub nostra et ecclesiæ Romanæ protectione ita

1 temporum] sic MS. qu. eorum.

quieti sitis et ab aliorum jurisdictione ac molestatione A.D. 1188. securi, quod nullus archiepiscopus vel episcopus aut alius quislibet ecclesiæ prælatus vos absque speciali mandato Romani Pontificis, præter quem episcopum nullum habetis, valeat aggravare aut tanquam sibi subditos aliquatenus judicare. Inde siquidem est quod nos paci et tranquillitati vestræ paterna sollicitudine providere volentes, et vos sicut speciales et devotos ecclesiæ Romanæ filios speciali privilegio communire, vobis et per vos monasterio vestro ac cellis vestris auctoritate Apostolica indulgemus, ut nullus archiepiscopus vel episcopus seu alius quilibet ecclesiæ prælatus fratres vestros, Priores scilicet cellarum vestrarum vel alios monachos in cellis aut custodiis villarum vel alibi ubicumque morantes, præter Romanum Pontificem et legatum cardinalem a latere ejus Notandum. missum discutere vel judicare, ab officiis divinis suspendere, sive interdicti vel excommunicationis sententia Hic superquomodolibet aggravare, sed tam Priores et monachi additur in alio quod quam et ambitus cellarum suarum ab episcoporum habemus subjectione ita liberi et immunes existant tanquam in privilegio corpore vestri monasterii morarentur; nec aliquis eos audeat.1 præter abbatem, qui in monasterio vestro pro tempore fuerit, sine auctoritate et speciali mandato summi Pontificis judicare audeat vel punire sive in cellis Hic semel vestris vel minimum jus exercere. Statuimus etiam ponitur ut fratres vestri in obedientiis permanentes cum commune interdictum terræ fuerit, exclusis excommunicatis et interdictis, clausis januis et non pulsatis campanis, suppressa voce, sibi et conversis ac servientibus suis et devotis divina officia celebrent et eis debita peragant sepulturæ. In parochialibus autem ecclesiis vestris et in quibus jura pontificalia non habetis, liceat vobis presbyteros eligere qui ab episcopis diocesanis, si idonei fuerint, curam animarum absque venalitate

1 i.e. after aggravare in line 19.

iterum

audeat.