Urgeri mole hac, ingentemque insuper Aetnam 580 Impositam ruptis flammam exspirare caminis; Et fessum quotiens mutet latus, intremere omnem Murmure Trinacriam, et caelum subtexere fumo. Noctem illam tecti silvis immania monstra Perferimus, nec, quae sonitum det causa, videmus. 585 Nam neque erant astrorum ignes, nec lucidus aethra Siderea polus, obscuro sed nubila caelo, Et Lunam in nimbo nox intempesta tenebat. Postera iamque dies primo surgebat Eoo, Umentemque Aurora polo dimoverat umbram: 590 Cum subito e silvis, macie confecta suprema, Ignoti nova forma viri miserandaque cultu Procedit supplexque manus ad litora tendit. Respicimus. Dira inluvies immissaque barba, Consertum tegumen spinis; at cetera Graius, 595 Et quondam patriis ad Troiam missus in armis. Isque ubi Dardanios habitus et Trofa vidit Arma procul, paulum aspectu conterritus haesit, Continuitque gradum; mox sese ad litora praeceps Cum fletu precibusque tulit: "Per sidera testor, 600 Per superos atque hoc caeli spirabile lumen, Tollite me, Teucri; quascumque abducite terras; Hoc sat erit. Scio me Danais e classibus unum, Et bello Iliacos fateor petiisse Penates. Pro quo, si sceleris tanta est iniuria nostri, 605 Spargite me in fluctus, vastoque immergite ponto. Si pereo, hominum manibus periisse iuvabit." Dixerat, et genua amplexus genibusque volutans Haerebat. Qui sit, fari, quo sanguine cretus, Hortamur; quae deinde agitet fortuna, fateri. 610 Ipse pater dextram Anchises, haud multa moratus, Dat iuveni, atque animum praesenti pignore firmat. Ille haec, deposita tandem formidine, fatur: "Sum patria ex Ithaca, comes infelicis Ulixi, Nomine Achaemenides, Troiam genitore Adamasto 615 Paupere-mansissetque utinam fortuna! - profectus. Hic me, dum trepidi crudelia limina linquunt, Immemores socii vasto Cyclopis in antro Deseruere. Domus sanie dapibusque cruentis, Intus opaca, ingens. Ipse arduus, altaque pulsat 620 Sidera - Di, talem terris avertite pestem! Nec visu facilis nec dictu adfabilis ulli. Visceribus miserorum et sanguine vescitur atro. Vidi egomet, duo de numero cum corpora nostro Prensa manu magna medio resupinus in antro 625 Frangeret ad saxum, sanieque exspersa natarent Limina; vidi atro cum membra fluentia tabo Manderet, et tepidi tremerent sub dentibus artus. Haud impune quidem; nec talia passus Ulixes, Oblitusve sui est Ithacus discrimine tanto. 630 Nam simul expletus dapibus vinoque sepultus Cervicem inflexam posuit, iacuitque per antrum Immensus, saniem eructans et frusta cruento Per somnum commixta mero, nos, magna precati Numina sortitique vices, una undique circum 635 Fundimur, et telo lumen terebramus acuto, Ingens, quod torva solum sub fronte latebat, Argolici clipei aut Phoebeae lampadis instar, Et tandem laeti sociorum ulciscimur umbras. "Sed fugite, o miseri, fugite, atque ab litore funem 640 Rumpite. Nam qualis quantusque cavo Polyphemus in antro 645 "Tertia iam Lunae se cornua lumine complent, 650 Dant rami, et vulsis pascunt radicibus herbae. 655 Trunca manu pinus regit et vestigia firmat; 660 Lanigerae comitantur oves; ea sola voluptas Solamenque mali. Postquam altos tetigit fluctus et ad aequora venit, Luminis effossi fluidum lavit inde cruorem, Dentibus infrendens gemitu, graditurque per aequor 665 Iam medium, necdum fluctus latera ardua tinxit. Nos procul inde fugam trepidi celerare, recepto Supplice sic merito, tacitique incidere funem; Verrimus et proni certantibus aequora remis. Sensit, et ad sonitum vocis vestigia torsit. 670 Verum ubi nulla datur dextra adfectare potestas, Nec potis Ionios fluctus aequare sequendo, Clamorem immensum tollit, quo pontus et omnes Contremuere undae, penitusque exterrita tellus Italiae, curvisque immugiit Aetna cavernis. 675 At genus e silvis Cyclopum et montibus altis Cernimus adstantes nequiquam lumine torvo Constiterunt, silva alta Iovis, lucusve Dianae. Contra iussa monent Heleni, Scyllam atque Charybdim 685 Inter, utramque viam leti discrimine parvo Ni teneant cursus certum est dare lintea retro. Ecce autem Boreas angusta ab sede Pelori Pantagiae Megarosque sinus Thapsumque iacentem. Heu genitorem, omnis curae casusque levamen, 710 Amitto Anchisen. Hic me, pater optime, fessum Deseris, heu, tantis nequiquam erepte periclis! Nec vates Helenus, cum multa horrenda moneret, Hos mihi praedixit luctus, non dira Celaeno. Hic labor extremus, longarum haec meta viarum. 715 Hinc me digressum vestris deus appulit oris. Sic pater Aeneas intentis omnibus unus |