220 Praecipue pius Aeneas nunc acris Oronti, Nunc Amyci cāsum gemit et crūdēlia sēcum Fata Lyci, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum. Et iam finis erat, cum Iuppiter aethere summō Quid meus Aenēās in tē committere tantum, 240 245 Nunc eadem fortūna virōs tot casibus actōs Insequitur. Quem dās finem, rēx māgne, labōrum? "Antenor potuit, mediis ēlāpsus Achīvīs, Illyricos penetrare sinus atque intima tūtus. Prōdimur atque Italis longe disiungimur ōris. "Parce metū, Cytherea, manent immōta tuōrum Fāta tibi. Cernēs urbem et prōmissa Lavini Moenia, sublimemque ferēs ad sidera caeli 260 Magnanimum Aenean; neque me sententia vertit. Hic tibi - fābor enim, quandō haec tē cūra remordet, Longius et volvēns fātōrum arcāna movēbō — Bellum ingens geret Italia, populōsque ferōcēs Contundet, mōrēsque viris et moenia pōnet,· 165 Tertia dum Latiō rēgnantem viderit aestās, Ternaque transierint Rutulis hiberna subāctis. At puer Ascanius, cui nunc cognomen Iūlō Additur-Ilus erat, dum rēs stetit Ilia rēgnō Trigintā māgnōs volvendis mensibus orbēs $70 Imperio explebit, rēgnumque ab sēde Lavini Transferet, et longam multā vī mūniet Albam. "Hic iam ter centum tōtōs rēgnābitur annōs Gente sub Hectoreā, dōnec rēgina sacerdos Märte gravis geminam partu dabit Ilia prōlem. 275 Inde lupae fulvō nutrīcis tegmine laetus Romulus excipiet gentem, et Mavortia condet Moenia Romānōsque suō de nomine dicet. His ego nec mētās rērum nec tempora pönō; Imperium sine fine dedi. Quin aspera Iūnō, 280 Quae mare nunc terrasque metu caelumque fatigat, Consilia in melius referet, mēcumque fovēbit Rōmānōs, rerum dominōs, gentemque togātam. "Sic placitum. Veniet lūstris labentibus aetās, Cum domus Assaraci Phthiam clārāsque Mycēnās 285 Servitio premet ac victis dominābitur Argis. Hunc tu ōlim caelō, spoliis Orientis onustum, 300 Finibus arceret. Volat ille per aëra māgnum 305 At pius Aenēās, per noctem plūrima volvēns, 310 Classem in convexo nemorum sub rūpe cavātā 315 Virginis ōs habitumque gerēns et virginis arma, Harpalyce volucremque fugă praevertitur Hebrum. Namque umeris dē mōre habilem suspenderat arcum Vēnātrix, dederatque comam diffundere ventis, 320 Nūda genū, nōdōque sinūs collecta fluentēs. 325 Ac prior "Heus," inquit, "iuvenēs, mōnstrāte, meārum Vidistis si quam hic errantem forte sorōrum, Succinctam pharetrā et maculōsae tegmine lyncis, Aut spumantis aprī cursum clāmōre prementem.” Sic Venus; et Veneris contrā sic filius ōrsus: "Nulla tuarum audīta mihi neque visa sorōrum, Ō—quam të memorem, virgō? namque haud tibi vultus Mortālis, nec vōx hominem sonat; ō dea certē, An Phoebi soror? an Nymphārum sanguinis ūna? 330 Sis fēlix, nostrumque levēs, quaecumque, labōrem, Et, quō sub caelō tandem, quibus orbis in ōrīs Iactemur, doceās; ignārī hominumque locōrumque Errāmus, vento, hūc vāstīs et fluctibus acti. 335 Multa tibi ante ārās nostrā cadet hostia dextrā." Tum Venus: "Haud equidem tālī mē dignor honōre; Virginibus Tyriis mōs est gestāre pharētram, Purpureoque altē sūrās vincire cothurnō. Pūnica rēgna vidēs, Tyriōs et Agēnoris urbem; Sed finēs Libycī, genus intractabile bellō. 340 Imperium Dīdō Tyria regit urbe profecta, Germānum fugiens. Longa est iniuria, longae Ambāgēs; sed summa sequar fastīgia rērum. Huic coniunx Sychaeus erat, ditissimus agrī Phoenicum, et magnō miserae dilectus amōre, 345 Cui pater intactam dederat, primisque iugārat Ōminibus. Sed rēgna Tyri germānus habēbat Pygmalion, scelere ante aliōs immānior omnēs. Quos inter medius vēnit furor. Ille Sychaeum Impius ante ārās atque aurī çaecus amōre 350 Clam ferrō incautum superat, sēcūrus amōrum 360 "His commōta fugam Dīdō sociosque parabat. Conveniunt, quibus aut odium crūdēle tyranni Aut metus acer erat; nāvēs, quae forte parātae, Corripiunt, onerantque auro; portantur avāri Pygmalionis opēs pelagō; dux femina facti. 365 Dēvēnēre locōs, ubi nunc ingentia cernis Moenia surgentemque novae Karthaginis arcem, Mercatique solum, factī dē nōmine Byrsam, Taurino quantum possent circumdare tergō. Sed vōs qui tandem, quibus aut vēnistis ab ōrīs, 370 Quōve tenētis iter?” Quaerenti tālibus ille Suspīrāns imōque trahēns ā pectore vōcem: "Ō dea, si prīmā repetēns ab origine pergam, Et vacet annālēs nostrōrum audire labōrum, Ante diem clausō compōnet Vesper Olympō. 375 Nōs Trōiā antiquā, si vestras forte per aurēs Trōiae nomen iit, diversa per aequora vectōs Forte sua Libycīs tempestās appulit ōris. Sum pius Aenēās, raptōs qui ex hoste Penātēs Classe vehō mēcum, fāmā super aethera nōtus. 380 Italiam quaerō patriam et genus ab Iove summō. Bis denis Phrygium conscendi navibus aequor, |