Imagens das páginas
PDF
ePub

Mātre deā mōnstrante viam, data fāta secūtus; Vix septem convulsae undis Euroque supersunt. Ipse ignotus, egēns, Libyae descrta peragrō, 385 Eurōpā atque Asiā pulsus." Nec plūra querentem Passa Venus mediō sīc interfāta dolōre est:

"Quisquis es, haud, crēdō, invīsus caelestibus aurās Vitālēs carpis, Tyriam qui advēneris urbem.

Perge modo, atque hinc tē rēgīnae ad līmina perfer. 390 Namque tibi reducēs sociōs classemque relātam Nuntiō et in tūtum versis aquilōnibus āctam, Ni früstrā augurium vānī docuere parentēs. Aspice bis sēnōs laetantēs āgmine cycnōs, Aetheria quōs lāpsa plagā Iovis āles apertō 395 Turbabat caelō; nunc terrās ōrdine longō Aut capere aut captās iam despectare videntur. Ut reduces illī lūdunt stridentibus ālis,

400

Et coetu cinxēre polum, cantusque dedere,
Haud aliter puppēsque tuae pūbēsque tuōrum
Aut portum tenet, aut plēnō subit ōstia vēlō.
Perge modo, et, quā tē dūcit via, dērige gressum."
Dixit, et āvertēns roseā cervice refulsit,
Ambrosiaeque comae divinum vertice odōrem
Spīrāvēre, pedēs vestis dēflūxit ad imōs,

405 Et vēra incessu patuit dea. Ille ubi matrem
Adgnovit, tāli fugientem est vōce secutus:

410

"Quid nātum totiēns, crūdēlis tū quoque, falsis
Lūdis imaginibus? Cur dextrae iungere dextram
Nōn datur ac vērās audīre et reddere vōcēs?"
Tālibus incusat, gressumque ad moenia tendit.
At Venus obscurō gradientēs āëre saepsit,
Et multō nebulae circum dea fūdit amictu,
Cernere ne quis eos, neu quis contingere posset,
Mōlirive moram, aut veniendi poscere causās.

415 Ipsa Paphum sublimis abit, sēdēsque revisit Laeta suas, ubi templum illi, centumque Sabaeō Tūre calent ārae sertisque recentibus hālant.

Corripuere viam intereā, quā sēmita mōnstrat. Iamque ascendebant collem, qui plūrimus urbī Imminet adversasque aspectat desuper arces. Mīrātur mōlem Aenēās, māgālia quondam, Mīrātur portās strepitumque et strāta viārum. Instant ardentes Tyrii, pars dūcere mūrōs Mōlirique arcem et manibus subvolvere saxa, 425 Pars optāre locum tectō et concludere sulcō; Iūra magistrātusque legunt sanctumque senātum; Hic portus alii effodiunt; hic alta theātrīs Fundamenta locant alii, immānēsque columnās Rūpibus excidunt, scaenis decora alta futūris. 430 Qualis apēs aestāte nova per flōrea rura Exercet sub sōle labor, cum gentis adultōs Educunt fētūs, aut cum liquentia mella Stipant et dulci distendunt nectare cellās, Aut onera accipiunt venientum aut agmine facto 435 Ignāvum fūcōs pecus à praesaepibus arcent;

Fervet opus, redolentque thymo fragrantia mella. “Ō fortūnātī, quōrum iam moenia surgunt!" Aenēās ait, et fastīgia suspicit urbis.

Infert sẽ saeptus nebulā―mīrābile dictū— 440 Per mediōs, miscetque virīs, neque cernitur ūllī. Lucus in urbe fuit mediā, laetissimus umbrā, Quo primum iactati undīs et turbine Poeni Effōdere locō signum, quod rēgia Iūnō Mōnstrārat, caput acris equi: sic nam fore bellō 445 Egregiam et facilem victu per saecula gentem. Hic templum Iūnōni ingēns Sidōnia Didō Condebat, dōnis opulentum et numine divae,

450

Aerea cui gradibus surgebant limina nexaeque
Aere trabes, foribus cardō strīdēbat aēnīs.
Hōc primum in lūcō nova rēs oblāta timōrem
Lēniit, hic primum Aenēās spērāre salūtem
Ausus et adflictis melius confidere rebus.

Namque sub ingenti lūstrat dum singula templō,
Rēgīnam opperiēns, dum, quae Fortūna sit urbi,
455 Artificumque manūs inter se operumque labōrem
Mirätur, videt Iliacās ex ōrdine pūgnās

Bellaque iam fāmā tōtum vulgata per orbem,

Atrīdās, Priamumque, et saevum ambōbus Achillem. Constitit, et lacrimāns "Quis iam locus," inquit, “Achātē, 460 Quae regiō in terris nostri nōn plēna labōris?

En Priamus! Sunt hic etiam sua praemia laudī;
Sunt lacrimae rerum et mentem mortālia tangunt.
Solve metūs; feret haec aliquam tibi fāma salūtem."
Sic ait, atque animum pīctūrā pāscit inānī,
465 Multa gemēns, largōque umectat flumine vultum.
Namque videbat, uti bellantēs Pergama circum
Hac fugerent Grai, premeret Trōiāna iuventus,
Hac Phryges, instaret currū cristatus Achillēs.
Nec procul hinc Rhēsī niveis tentōria vēlis
470 Adgnoscit lacrimāns, primō quae prōdita somnō
Tydīdēs multā vāstābat caede cruentus,

Ardentesque avertit equos in castra, prius quam
Pabula gustāssent Trōiae Xanthumque bibissent.
Parte alia fugiēns āmissīs Troilus armis,

475 Infelix puer atque impar congressus Achilli,
Fertur equis, curruque haeret resupīnus inānī,
Lōra tenens tamen; huic cervixque comaeque trahuntur
Per terram, et versā pulvis inscribitur hastā.
Interea ad templum non aequae Palladis ibant
480 Crinibus Iliades passīs peplumque ferebant,

Suppliciter trīstēs et tūnsae pectora palmis;
Diva solo fixōs oculōs āversa tenēbat.

Ter circum Iliacōs raptāverat Hectora mūrōs,
Exanimumque auro corpus vendebat Achillēs.
485 Tum vērō ingentem gemitum dat pectore ab imō,
Ut spolia, ut currūs, utque ipsum corpus amici,
Tendentemque manūs Priamum conspexit inermēs.
Se quoque principibus permixtum adgnōvit Achivis,
Eōāsque aciēs et nigri Memnonis arma.
490 Dūcit Amazonidum lūnātīs āgmina peltīs

Penthesilea furēns, mediisque in mīlibus ārdet,
Aurea subnectens exsertae cingula mammae,
Bellatrix, audetque viris concurrere virgō.

Haec dum Dardaniō Aeneae miranda videntur,
495 Dum stupet, obtutuque haeret defixus in unō,
Regīna ad templum, fōrmā pulcherrima Didō,
Incessit, māgnā iuvenum stīpante catervā.
Quālis in Eurōtae rīpīs aut per iuga Cynthi
Exercet Diana chorōs, quam mille secutae

500 Hinc atque hinc glomerantur Orēades; illa pharētram Fert umerō, gradiensque deas supereminet omnes Lātōnae tacitum pertemptant gaudia pectus

Tālis erat Didō, tälem sẽ laeta ferebat.

Per mediōs, instāns operi rēgnīsque futūris. 505 Tum foribus dīvae, media testudine templi, Saepta armis solioque alte subnixa resēdit. Iūra dabat lēgēsque virīs, operumque labōrem Partibus aequabat iūstīs, aut sorte trahebat : Cum subito Aenēās concursū accēdere māgnō Anthea Sergestumque videt fortemque Cloanthum, Teucrōrumque aliōs, āter quás aequore turbō Dispulerat penitusque aliās āvexerat ōrās.

510

Obstipuit simul ipse simul percussus Achātēs Laetitiaque metuque; avidi coniungere dextrās 515 Ardebant; sed rēs animōs incognita turbat.

520

525

530

Dissimulant, et nūbe cavā speculantur amicti,
Quae fortūna virīs, classem quō litore linquant,
Quid veniant: cūnctīs nam lēctī nāvibus ībant,
Orantēs veniam, et templum clamōre petēbant.

Postquam introgressī et cōram data cōpia fandī,
Maximus Īlioneus placido sic pectore coepit:

"Ō rēgīna, novam cui condere Iuppiter urbem
Iustitiaque dedit gentēs frēnāre superbās,
Trōes tē miserī, ventīs maria omnia vectī,
Ōrāmus prohibē īnfandōs ā nāvibus īgnēs,
Parce piō generi, et propius rēs aspice nostrās.
Nōn nōs aut ferrō Libycōs populāre Penātēs
Vēnimus, aut raptās ad litora vertere praedās;
Nōn ea vis animo, nec tanta superbia victīs.

"Est locus, Hesperiam Grãi cognōmine dicunt,
Terra antiqua, potēns armis atque ūbere glaebae;
Oenōtri coluere virī; nunc fāma, minōrēs
Italiam dixisse ducis de nomine gentem.
Hic cursus fuit,

535 Cum subitō adsurgēns fluctū nimbōsus Oriōn
In vada caeca tulit, penitusque procacibus austris
Perque undās, superante salō, perque invia saxa
Dispulit; huc pauci vestrīs adnāvimus ōrīs.

Quod genus hōc hominum? quaeve hunc tam barbara

mōrem

540 Permittit patria? hospitiō prohibēmur harēnae;
Bella cient, prīmāque vetant consistere terrā.
Si genus humanum et mortalia temnitis arma,
At spērāte deōs memorēs fandi atque nefandi.
"Rēx erat Aenēās nōbīs, quō iūstior alter,

« AnteriorContinuar »