Imagens das páginas
PDF
ePub

545

Nec pietate fuit nec bellō mãior et armīs. Quem si fāta virum servant, si vēscitur aurā Aetheria, neque adhūc crūdēlibus occubat umbrīs, Nōn metus; officio nec te certasse priōrem Paeniteat. Sunt et Siculis regionibus urbēs 550 Arvaque, Troianoque a sanguine clarus Acestēs. Quassātam ventis liceat subducere classem, Et silvis aptare trabēs et stringere rēmōs, Si datur Italiam, sociis et rēge recepto, Tendere, ut Italiam laeti Latiumque petamus; Sin absumpta salūs, et tē, pater optime Teucrum Pontus habet Libyae, nec spēs iam restat Iūlī, At freta Sicaniae saltem sēdēsque parātās, Unde huc advecti, rēgemque petāmus Acesten." Talibus Ilioneus; cuncti simul ōre fremēbant 560 Dardanidae.

555

570

Tum breviter Dido, vultum demissa, profātur :
"Solvite corde metum, Teucrī, sēclūdite cūrās.
Rēs dūra et rēgni novitās mē tālia cōgunt
Mōliri, et lātē finēs cūstōde tuēri.

565 Quis genus Aeneadum, quis Trōiae nesciat urbem,
Virtūtēsque virōsque, aut tanti incendia belli?
Nōn obtūsa adeō gestāmus pectora Poeni,
Nec tam āversus equōs Tyria Sōl iungit ab urbe.
Seu vōs Hesperiam magnam Saturniaque arva,
Sive Erycis fīnēs rēgemque optātis Acesten,
Auxiliō tūtōs dimittam, opibusque iuvābō.
Vultis et his mecum pariter considere rēgnis?
Urbem quam statuō, vestra est; subducite nāvēs;
Trōs Tyriusque mihi nūllō discrimine agetur.
575 Atque utinam rex ipse Noto compulsus eōdem
Adforet Aeneas! Equidem per litora certōs
Dimittam et Libyae lūstrāre extrēma iubēbō,

Si quibus ēiectus silvis aut urbibus errat.”

His animum arrecti dictis et fortis Achātēs 580 Et pater Aenēās iamdūdum ērumpere nubem Ardebant. Prior Aenean compellat Achātēs:

"Nāte dea, quae nunc animō sententia surgit? Omnia tūta vidēs, classem sociosque receptōs. Unus abest, mediō in fluctu quem vidimus ipsi 585 Summersum; dictis respondent cētera mātris.” Vix ea fātus erat, cum circumfūsa repente Scindit sẽ nūbēs et in aethera purgat apertum. Restitit Aeneas clārāque in lūce refulsit,

Ös umerōsque deō similis; namque ipsa decōram
590 Caesariem nātō genetrīx lūmenque iuventae
Purpureum et laetos oculis adflārat honōrēs —
Quale manūs addunt ebori decus, aut ubi flāvō
Argentum Pariusve lapis circumdatur aurō.
Tum sic rēgīnam adloquitur, cunctisque repente
595 Imprōvisus ait: "Cōram, quem quaeritis, adsum,
Trōïus Aenēās, Libycīs ēreptus ab undis.

Ō sōla infandōs Trōiae miserāta labōrēs,

Quae nōs, reliquiās Danaum, terraeque marisque Omnibus exhaustōs iam casibus, omnium egēnōs 600 Urbe domō sociās, grātēs persolvere dignās

Nōn opis est nostrae, Dīdō, nec quidquid ubique est
Gentis Dardaniae, māgnum quae sparsa per orbem.
Di tibi, si qua pios respectant numina, si quid
Usquam iustitia est et mēns sibi cōnscia rēctī,
605 Praemia digna ferant. Quae të tam laeta tulērunt
Saecula? qui tanti tālem genuēre parentēs?

In freta dum fluvii current, dum montibus umbrae
Lūstrābunt convexa, polus dum sīdera pāscet,

Semper honōs nōmenque tuum laudēsque manēbunt, 610 Quae me cumque vocant terrae." Sic fātus, amicum

615

Ilionea petit dextra, laevãque Serestum,

Post alios, fortemque Gyan, fortemque Cloanthum.
Obstipuit primō aspectū Sīdōnia Dīdō,

Casū deinde virī tantō, et sic ōre locūta est :

"Quis tē, nãte deã, per tanta pericula casus Însequitur? quae vīs immānibus applicat ōrīs? Tūne ille Aenēās, quem Dardaniō Anchisae

Alma Venus Phrygii genuit Simoentis ad undam? Atque equidem Teucrum memini Sīdōna venire, 620 Finibus expulsum patriīs, nova rēgna petentem Auxiliō Bēlī; genitor tum Bēlus opīmam Vāstābat Cyprum, et victor diciōne tenebat. Tempore iam ex illō cāsus mihi cognitus urbis Trōiānae nōmenque tuum rēgēsque Pelasgi. 625 Ipse hostis Teucrōs insigni laude ferebat, Seque ortum antiqua Teucrōrum ab stirpe volebat. Quare agite, ō tectis, iuvenēs, succedite nostris. Me quoque per multōs similis fortūna labōrēs Iactātam hac dēmum voluit consistere terrā. 630 Nōn ignāra malī miserīs succurrere discō."

Sic memorat; simul Aenean in rēgia dūcit Tēcta, simul dīvum templis indicit honorem. Nec minus interea sociis ad litora mittit Viginti taurōs, magnōrum horrentia centum. 635 Terga suum, pinguēs centum cum mātribus āgnōs, Mūnera laetitiamque diī.

At domus interior rēgāli splendida lūxū Instruitur, mediisque parant convivia tectis; Arte labōrātae vestēs ostrōque superbo, 640 Ingens argentum mensis, caelataque in aurō Fortia facta patrum, series longissima rērum Per tot ducta virōs antiquae ab origine gentis. Aenēās — neque enim patrius consistere mentem

[ocr errors]
[ocr errors]

Passus amor rapidum ad nāvēs praemittit Achātēn,
645 Ascanio ferat haec, ipsumque ad moenia dūcat;
Omnis in Ascaniō cārī stat cūra parentis.
Mūnera praeterea, Iliacīs ērepta ruinis,

Ferre iubet, pallam signis aurōque rigentem,
Et circumtextum croceo vēlāmen acanthō,
650 Örnātūs Argivae Helenae, quos illa Mycēnis,
Pergama cum peteret inconcessōsque Hymenaeos,
Extulerat, mätris Lēdae mīrābile dōnum;
Praeterea sceptrum, Ilione quod gesserat õlim,
Maxima nātārum Priami, colloque monile

655 Bācātum, et duplicem gemmis aurōque corōnam.
Haec celerāns iter ad nāvēs tendēbat Achātēs.
At Cytherea novās artēs, nova pectore versat
Consilia, ut faciem mūtātus et ōra Cupidō
Prō dulci Ascanio veniat, dōnīsque furentem
660 Incendat rēginam, atque ossibus implicet ignem :
Quippe domum timet ambiguam Tyriōsque bilingues
Urit atrōx Iūnō, et sub noctem cūra recursat.
Ergō his aligerum dictis adfātur Amōrem:

“Nāte, meae vīrēs, mea māgna potentia sõlus,
665 Nāte, patris summi qui tēla Typhōia temnis,
Ad te confugiō et supplex tua nūmina poscō.
Frāter ut Aenēās pelagō tuus omnia circum
Lītora iactētur odiis Iūnōnis iniquae,

Nōta tibi, et nostro doluisti saepe dolore.
670 Nunc Phoenissa tenet Dīdō blandisque morātur
Vōcibus; et vereor, quō sẽ Iūnōnia vertant
Hospitia; haud tanto cessabit cardine rerum.
Quocirca capere ante dolis et cingere flammā
Regīnam meditor, në quō sē nūmine mūtet,

675

Sed magnō Aeneae mēcum teneatur amōre.

Qua facere id possīs, nostram nunc accipe mentem

680

Regius accītu cāri genitōris ad urbem
Sīdōniam puer īre parat, mea māxima cūra,
Dōna ferēns pelagō et flammis restantia Trōiae;
Hunc ego sōpitum somnō super alta Cythēra
Aut super Idalium sacrātā sēde recondam,
Nē qua scire dolōs mediusve occurrere possit.
Tū faciem illius noctem non amplius ūnam
Falle dolō, et nōtōs pueri puer indue vultus,
685 Ut, cum te gremio accipiet laetissima Dīdō
Rēgālēs inter mēnsās laticemque Lyaeum,
Cum dabit amplexus atque oscula dulcia figet,
Occultum inspirēs ignem fallasque venenō."

Paret Amor dictis cãrae genetrīcis, et ālās

690 Exuit, et gressū gaudēns incēdit Iūlī.

695

At Venus Ascanio placidam per membra quietem
Inrigat, et fōtum gremio dea tollit in altōs
Idaliae lucōs, ubi mollis amāracus illum
Floribus et dulcī adspīrāns complectitur umbrā.
Iamque ibat dictō parēns et dōna Cupīdō
Regia portabat Tyriis, duce laetus Achātē.
Cum venit, aulaeīs iam sē rēgīna superbīs
Aurea composuit spondā mediamque locāvit;
Iam pater Aenēās et iam Trōiāna iuventūs
Conveniunt stratōque super discumbitur ostrō.
Dant manibus famulī lymphās, Cereremque canistris
Expediunt, tōnsisque ferunt mantēlia villīs.

Quinquaginta intus famulae, quibus ōrdine longō
Cūra penum struere, et flammis adolēre Penātēs;
705 Centum aliae totidemque parēs aetāte ministrī,
Qui dapibus mēnsās onerent et pōcula pōnant.
Nec non et Tyrii per limina laeta frequentēs
Convenere, toris iussi discumbere pictis.
Mirantur dōna Aeneae, mirantur Iūlum

« AnteriorContinuar »