Nec prius amissam respexi animumque reflexi,
Quam tumulum antiquae Cereris sēdemque sacrātam Vēnimus; hic demum collectis omnibus ūna
Defuit, et comitēs nātumque virumque fefellit. 745 Quem non incūsāvī āmēns hominumque deōrumque, Aut quid in eversā vīdī crūdēlius urbe?
Ascanium Anchisenque patrem Teucrōsque Penātēs Commendō sociis et curva valle recondō;
Ipse urbem repetō et cingor fulgentibus armis. 750 Stat cāsūs renovāre omnēs, omnemque reverti Per Trōiam, et rursus caput obiectare periclis. Principio mūrōs obscuraque limina portae, Quã gressum extuleram, repetō, et vestigia retrō Observāta sequor per noctem et lūmine lūstrō. 755 Horror ubique animōs, simul ipsa silentia terrent. Inde domum, si forte pedem, si forte tulisset,
Mē referō. Inruerant Danaī, et tēctum omne tenebant. Ilicet ignis edāx summa ad fastigia ventō
Volvitur; exsuperant flammae, furit aestus ad aurās. 760 Prōcēdō et Priamī sēdēs arcemque revisō.
Et iam porticibus vacuīs Iūnōnis asỹlō Cūstōdēs lēcti Phoenix et dīrus Ulixēs
Praedam adservabant. Huc undique Trōïa gaza Incensis ērepta adytīs, mēnsaeque deōrum,
765 Crātērēsque aurō solidī, captivaque vestis
Congeritur. Pueri et pavidae longō ōrdine mātrēs Stant circum.
Ausus quin etiam vōcēs iactare per umbram Implēvi clāmōre viās, maestusque Creūsam
770 Nequiquam ingeminans iterumque iterumque vocavi. Quaerenti et tectis urbis sine fine furenti Infelix simulacrum atque ipsius umbra Creusae Vīsa mihi ante oculōs et nōtā māior imāgō.
Obstipui, steteruntque comae et vōx faucibus haesit. Tum sic adfārī et cūrās his demere dictis:
"Quid tantum īnsānō iuvat indulgere dolōri,
O dulcis coniunx? nōn haec sine numine dīvum Eveniunt; nec te hinc comitem asportare Creūsam Fās aut ille sinit superī rēgnātor Olympl.
780 Longa tibi exsilia, et vāstum maris aequor arandum, Et terram Hesperiam venies, ubi Lýdius arva Inter opima virum lēni fluit agmine Thybris: Illic rēs laetae rēgnumque et rēgia coniunx Parta tibi. Lacrimās dīlēctae pelle Creūsae: 785 Non ego Myrmidonum sēdēs Dolopumve superbās Aspiciam, aut Grais servitum mātribus ībō, Dardanis, et divae Veneris nurus;
Sed mē māgna deum Genetrix his dētinet ōris. Iamque vale, et nātī servā communis amōrem."
Haec ubi dicta dedit, lacrimantem et multa volentem Dicere deseruit, tenuesque recessit in aurās. Ter cōnātus ibi collō dare bracchia circum; Ter frustra comprensa manūs effūgit imāgō, Pār levibus ventis volucrique simillima somnō. Sic demum sociōs cōnsumptā nocte revisō. Atque hic ingentem comitum adfluxisse novōrum. Inveniō admirāns numerum, mātrēsque, virōsque, Collectam exsiliō pūbem, miserabile vulgus. Undique convenēre, animīs opibusque parāti, In quascumque velim pelagō deducere terras. Iamque iugis summae surgēbat Lūcifer Īdae -met Dūcēbatque diem, Danaique obsessa tenebant Limina portārum, nec spēs opis ūlla dabātur; Cessi et sublātō montēs genitore petivi.
Postquam res Asiae Priamique evertere gentem Immeritam visum superis, ceciditque superbum Ilium et omnis humo fumat Neptunia Troia, Diversa exsilia et desertas quaerere terras Auguriis agimur divum, classemque sub ipsa Antandro et Phrygiae molimur montibus Idae, Incerti, quo fata ferant, ubi sistere detur, Contrahimusque viros. Vix prima inceperat aestas, Et pater Anchises dare fatis vela iubebat: Litora cum patriae lacrimans portusque relinquo Et campos, ubi Troia fuit. Feror exsul in altum Cum sociis natoque Penatibus et magnis dis.
Terra procul vastis colitur Mavortia campis- Thraces arant — acri quondam regnata Lycurgo, Hospitium antiquum Troiae sociique Penates, Dum Fortuna fuit. Feror huc, et litore curvo Moenia prima loco, fatis ingressus iniquis, Aeneadasque meo nomen de nomine fingo.
Sacra Dionaeae matri divisque ferebam Auspicibus coeptorum operum, superoque nitentem Caelicolum regi mactabam in litore taurum. Forte fuit iuxta tumulus, quo cornea summo
Virgulta et densis hastilibus horrida myrtus. Accessi, viridemque ab humo convellere silvam Conatus, ramis tegerem ut frondentibus aras, Horrendum et dictu video mirabile monstrum. Nam, quae prima solo ruptis radicibus arbos Vellitur, huic atro liquuntur sanguine guttae Et terram tabo maculant. Mihi frigidus horror Membra quatit, gelidusque coit formidine sanguis. Rursus et alterius lentum convellere vimen Insequor et causas penitus temptare latentes Ater et alterius sequitur de cortice sanguis.
Multa movens animo Nymphas venerabar agrestes Gradivumque patrem, Geticis qui praesidet arvis, Rite secundarent visus omenque levarent.
Tertia sed postquam maiore hastilia nisu
Aggredior genibusque adversae obluctor harenae- Eloquar, an sileam?-gemitus lacrimabilis imo Auditur tumulo, et vox reddita fertur ad aures: "Quid miserum, Aenea, laceras? iam parce sepulto; Parce pias scelerare manus. Non me tibi Troia Externum tulit, aut cruor hic de stipite manat. Heu! fuge crudeles terras, fuge litus avarum. Nam Polydorus ego. Hic confixum ferrea texit Telorum seges et iaculis increvit acutis."
Tum vero ancipiti mentem formidine pressus Obstipui, steteruntque comae et vox faucibus haesit. Hunc Polydorum auri quondam cum pondere magno Infelix Priamus furtim mandarat alendum
Threicio regi, cum iam diffideret armis
Dardaniae cingique urbem obsidione videret.
Ille, ut opes fractae Teucrum, et Fortuna recessit, Res Agamemnonias victriciaque arma secutus, Fas omne abrumpit; Polydorum obtruncat, et auro FRIEZE'S AENEID 6
Vi potitur. Quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames? Postquam pavor ossa reliquit, Delectos populi ad proceres primumque parentem Monstra deum refero, et, quae sit sententia, posco. 60 Omnibus idem animus, scelerata excedere terra, Linqui pollutum hospitium, et dare classibus austros Ergo instauramus Polydoro funus, et ingens Aggeritur tumulo tellus; stant Manibus arae, Caeruleis maestae vittis atraque cupresso,
Et circum Iliades crinem de more solutae; Inferimus tepido spumantia cymbia lacte Sanguinis et sacri pateras, animamque sepulcro Condimus, et magna supremum voce ciemus.
Inde, ubi prima fides pelago, placataque venti Dant maria et lenis crepitans vocat auster in altum, Deducunt socii naves et litora complent.
Provehimur portu, terraeque urbesque recedunt. Sacra mari colitur medio gratissima tellus Nereidum matri et Neptuno Aegaeo, Quam pius Arcitenens oras et litora circum Errantem Mycono e celsa Gyaroque revinxit, Immotamque coli dedit et contemnere ventos. Huc feror; haec fessos tuto placidissima portu Accipit. Egressi veneramur Apollinis urbem. Rex Anius, rex idem hominum Phoebique sacerdos, Vittis et sacra redimitus tempora lauro,
Occurrit; veterem Anchisen adgnoscit amicum. Iungimus hospitio dextras, et tecta subimus.
Templa dei saxo venerabar structa vetusto : "Da propriam, Thymbraee, domum; da moenia. fessis
Et genus et mansuram urbem; serva altera Troiae. Pergama, reliquias Danaum atque immitis Achilli.
« AnteriorContinuar » |