distulit in seram commissa piacula mortem. Continuo sontes ultrix accincta flagello Tisiphone quatit insultans, torvosque sinistra intentans angues vocat agmina saeva sororum. Tum demum horrisono stridentes cardine sacrae panduntur portae. Cernis custodia qualis. vestibulo sedeat, facies quae limina servet? Quinquaginta atris immanis hiatibus Hydra

570

575

saevior intus habet sedem. Tum Tartarus ipse

bis patet in praeceps tantum tenditque sub umbras, quantus ad aetherium caeli suspectus Olympum.

Famous Evil-doers.

'Hic genus antiquum Terrae, Titania pubes, fulmine deiecti fundo volvuntur in imo.

580

Hic et Aloïdas geminos immania vidi
corpora, qui manibus magnum rescindere caelum
adgressi, superisque Iovem detrudere regnis.
Vidi et crudeles dantem Salmonea poenas,
dum flammas Iovis et sonitus imitatur Olympi.
Quattuor hic invectus equis et lampada quassans
per Graium populos mediaeque per Elidis urbem
ibat ovans, divomque sibi poscebat honorem,-
demens, qui nimbos et non imitabile fulmen
aere et cornipedum pulsu simularet equorum.
At pater omnipotens densa inter nubila telum
contorsit, non ille faces nec fumea taedis
lumina, praecipitemque immani turbine adegit.

585

590

Nec non et Tityon, Terrae omniparentis alumnum,
cernere erat, per tota novem cui iugera corpus
porrigitur, rostroque immanis voltur obunco
immortale iecur tondens fecundaque poenis
viscera, rimaturque epulis, habitatque sub alto
pectore, nec fibris requies datur ulla renatis.

595

600

Quid memorem Lapithas, Ixiona Pirithoumque ?-
quos super atra silex iam iam lapsura cadentique
imminet adsimilis; lucent genialibus altis
aurea fulcra toris, epulaeque ante ora paratae

accubat, et manibus prohibet contingere mensas, exsurgitque facem attollens, atque intonat ore.

Punishments of the Impious.

'Hic, quibus invisi fratres, dum vita manebat, pulsatusve parens, et fraus innexa clienti,

aut qui divitiis soli incubuere repertis,

nec partem posuere suis (quae maxima turba est), quique ob adulterium caesi, quique arma secuti

610

impia nec veriti dominorum fallere dextras,

inclusi poenam exspectant. Ne quaere doceri

quam poenam, aut quae forma viros fortunave mersit.
Saxum ingens volvunt alii, radiisque rotarum
districti pendent; sedet, aeternumque sedebit,
infelix Theseus; Phlegyasque miserrimus omnis
admonet, et magna testatur voce per umbras :
Discite iustitiam moniti, et non temnere divos.
Vendidit hic auro patriam, dominumque potentem
imposuit; fixit leges pretio atque refixit;
hic thalamum invasit natae vetitosque hymenaeos;
ausi omnes immane nefas, ausoque potiti.

615

620

Non, mihi si linguae centum sint oraque centum, ferrea vox, omnis scelerum comprendere formas, omnia poenarum percurrere nomina possim.'

625

Haec ubi dicta dedit Phoebi longaeva sacerdos :

'Sed iam age, carpe viam et susceptum perfice munus ;
adceleremus' ait; 'Cyclopum educta caminis
moenia conspicio atque adverso fornice portas,
haec ubi nos praecepta iubent deponere dona.'
Dixerat, et pariter, gressi per opaca viarum,

630

corripiunt spatium medium, foribusque propinquant.
Occupat Aeneas aditum, corpusque recenti
spargit aqua, ramumque adverso in limine figit.

635

The Elysian Fields.

His demum exactis, perfecto munere divae, devenere locos laetos et amoena virecta fortunatorum nemorum sedesque beatas. Largior hic campos aether et lumine vestit

640

purpureo, solemque suum, sua sidera norunt.

Pars in gramineis exercent membra palaestris, contendunt ludo et fulva luctantur arena;

pars pedibus plaudunt choreas et carmina dicunt.

Nec non Threïcius longa cum veste sacerdos
obloquitur numeris septem discrimina vocum,
iamque eadem digitis, iam pectine pulsat eburno.
Hic genus antiquum Teucri, pulcherrima proles,
magnanimi heroes, nati melioribus annis,
Ilusque Assaracusque et Troiae Dardanus auctor.
Arma procul currusque virum miratur inanes.
Stant terra defixae hastae, passimque soluti

per campum pascuntur equi. Quae gratia currum
armorumque fuit vivis, quae cura nitentis
pascere equos, eadem sequitur tellure repostos.
Conspicit, ecce, alios dextra laevaque per herbam
vescentis, laetumque choro paeana canentis
inter odoratum lauri nemus, unde superne
plurimus Eridani per silvam volvitur amnis.

645

650

655

Hic manus ob patriam pugnando volnera passi, quique sacerdotes casti, dum vita manebat, quique pii vates et Phoebo digna locuti, inventas aut qui vitam excoluere per artes, quique sui memores alios fecere merendo, omnibus his nivea cinguntur tempora vitta.

660

665

Quos circumfusos sic est adfata Sibylla, Musaeum ante omnes, medium nam plurima turba

hunc habet, atque umeris exstantem suspicit altis : 'Dicite, felices animae, tuque, optime vates,

quae regio Anchisen, quis habet locus? Illius ergo
venimus, et magnos Erebi transnavimus amnes.'
Atque huic responsum paucis ita reddidit heros :
'Nulli certa domus; lucis habitamus opacis,
riparumque toros et prata recentia rivis
incolimus. Sed vos, si fert ita corde voluntas,
hoc superate iugum; et facili iam tramite sistam.'
Dixit, et ante tulit gressum, camposque nitentis
desuper ostentat; dehinc summa cacumina linquunt.

670

675

Anchises.

At pater Anchises penitus convalle virenti inclusas animas superumque ad lumen ituras lustrabat studio recolens, omnemque suorum forte recensebat numerum carosque nepotes, fataque fortunasque virum moresque manusque. Isque ubi tendentem adversum per gramina videt Aenean, alacris palmas utrasque tetendit, effusaeque genis lacrimae, et vox excidit ore: 'Venisti tandem, tuaque exspectata parenti vicit iter durum pietas? Datur ora tueri, nate, tua, et notas audire et reddere voces ? Sic equidem ducebam animo rebarque futurum, tempora dinumerans, nec me mea cura fefellit. Quas ego te terras et quanta per aequora vectum accipio! quantis iactatum, nate, periclis! Quam metui, ne quid Libyae tibi regna nocerent!' Ille autem: Tua me, genitor, tua tristis imago, saepius occurrens, haec limina tendere adegit: stant sale Tyrrheno classes. Da iungere dextram, da, genitor, teque amplexu ne subtrahe nostro.' Sic memorans, largo fletu simul ora rigabat. Ter conatus ibi collo dare brachia circum,

ter frustra comprensa manus effugit imago,

par levibus ventis volucrique simillima somno.

The River Lethe.

680

685

690

695

700

Interea videt Aeneas in valle reducta

seclusum nemus et virgulta sonantia silvis,

Lethaeumque, domos placidas qui praenatat, amnem.
Hunc circum innumerae gentes populique volabant;

ac velut in pratis ubi apes aestate serena

floribus insidunt variis, et candida circum

lilia funduntur

strepit omnis murmure campus.

705