Imagens das páginas
PDF
ePub

>>zius: ego olim pinguius quaedam scripsi de Homerico >>usu articuli in Praf. ad II. p. XXXVIII. Nunc nihil du>>bito, quin rov Xgúσyv poeta dixerit, ut personam fa>>ma celebrem, et auditoribus iam tum, quum primum »eius nomen audirent, notissimam. Omnino ut saepe >>apud Homerum animadvertere licet, hanc partem ora>>tionis, quem articulum dicunt, linguae Graecorum se>>rius accessisse: sic idem poeta aliis in locis, quae non >>sunt ita pauca, in articulo adhibendo posterae aetatis »accuratiori usui plane proludere videri debet. Ut pauca »de multis, vide mihi Il. a, 167. x, 11. Odyss. ε, 266.. », 181. 266. 310. 375. 378. 430. 543. σ, 248.«<

Iam tandem videamus, quae cl. Matthiae in maiore, `quam in lucem edidit, grammatica Graeca de Homerico articuli protulit usu, quibus ea subiungamus, quae de eadem re in novissima cl. Buttmanni grammaticae Gr. occurrunt editione. Ille quidem haec adfert 1): >> Der >>Gebrauch des Artikels ist bei den ältern Griechischen >>Dichtern und den Attischen Schriftstellern sehr ver>>>schieden; die letztern setzen ihn, sobald das Nomen >>nur nicht unbestimmt irgend ein Glied einer Klasse, >>welches es auch sey, bezeichnet (also wo man im Deut»schen den unbestimmten Artikel ein, eine, ein, nicht >>setzen kann); Homer, Hesiodus und andere ältere >>Dichter aber setzen ihn meistens nur in der Bedeutung »des pronominis demonstrativi, dieser, selbst ohne Zusatz »eines Nomens, z. B. I. α, 12. ὁ γὰρ ἦλθε θοὰς ἐπὶ »νῆας ̓Αχαιῶν, dieser, nämlich Χρύσης. ν. 20. τα »d άπoivα déxεo9αι, dieses Lösegeld (indem er darauf >>weisst). — ν. 29. τὴν δ ̓ ἐγὼ οὐ λύσω statt ταύτην. >>Es gibt indess mehrere Stellen, wo der Artikel nach >>dem Sprachgebrauch der Attiker auch bei jenen Dich>>tern bei Nominibus propriis steht und eine Auszeich»nung zu bedeuten scheint, z. B. II. a, 11. Tòv Xgún

I) §. 262. p. 367.

[ocr errors]

»τίμησ ̓ ἀρητῆρα. λ, 659. π, 25. ὁ Τυδείδης κρα»τερὸς Διομήδης. Od. λ, 513. τὸν Τηλειφίδην

[ocr errors]

»ἥρω' Ευρύπυλον (wenn es dort nicht heisst, jenen bekannten Sohn des T.) – ω, 103. τὸν ἀγακλυτὸν ̓Αμ»φιμέδοντα. Folgende Stellen: Il. o, 74. τὸ Πυλεί δαο ξέλδωρ, ρ, 122. ἀτὰρ τά γε τεύχε' ἔχει κορυ »θαίολος Εκτωρ. Ib. 127. τὸν δὲ νέκυν δοίη. 695. τω »δὲ οἱ ὄσσε δακρυόφι πλῆσθεν. 698. τὰ δὲ τεύχε' ἀμύ»μονι δῶκεν ἑταίρῳ. φ, 317. τὰ τεύχεα καλά hom >>men dem Attischen Sprachgebrauch schon sehr nahe. >>Hieher müssen aber die Stellen nicht gerechnet wer>>den, wo Homer ein Nomen proprium durch den Arti>>kel gleichsam vorbereitet, und beide durch ein oder >>mehrere Worte von einander getrennt sind, z. B. Il. »α, 409. αἴ κέν πως ἐθέλησιν ἐπὶ Τρώεσσιν ἀρῆξαι, »Τοὺς δὲ κατὰ πρύμνας τε καὶ ἀμφ' ἅλα ἔλσαι Αχαι νούς.«

Buttmann vero in Grammatica, quam profligavit, Graeca 1) haec de Homerico articuli usu tradit: » In >>der Poesie, besonders der epischen, ist der Gebrauch »von beiderlei Artikel statt des Demonstrativi noch weit wallgemeiner, und im Homer ist ὁ, ἡ, τό, (die Fälle >>ausgenommen, wo τό, τόν u. s. w. für ὅ, ὅν steht) >>fast überall so zu nehmen. Um sich dies deutlich zu »machen, darf man nur z. B. folgende Homerische Stel»>len I. a, 340. 5, 390. ε, 715. 2, 407. Od. ε, 106»nachsehen, welche obenhin betrachtet den gewöhnli>>chen prosaischen Artikel darzubieten scheinen; den Aufmerksamen aber, dem ein solcher Artikel im Ho»mer fremd ist, lehrt der Zusammenhang leicht, dass >>er an allen jenen Stellen und vielen ähnlichen Demon>>strativum, die demonstrativische Kraft aber dort ent>>behrlich und dadurch geschwächt ist. Nur wenig Stel»>len sind, wo durch dieses Wörtchen entweder ein Ge

1) Ed. V. pag. 449. (Ed. XII. pag. 351.)

»genstand als sehr bekannt und ausgezeichnet, oder als »der Seele des Dichters schr gegenwärtig, dargestellt >>wird; oder wo wirklich die Demonstrativkraft so ge>>schwächt ist, dass der Ucbergang in den wahren Attischen Artikel sichtbar wird (Il. a, 167. 1, 412. μ, 289). >>- Besonders muss man sich aber hüten, diese Form »als Artikel zu fassen, wenn sie, durch das Verbum mit >>dem ganzen Satz, vom Subst. getrennt ist, wie: μèv ἄρ ̓ ὡς εἰποῦσ ̓ ἀπέβη πόδας ὠκέα Ιρις· denn hier ist »als Pronom. demonstr. für unser sie zu nehmen, dem »die Namensbestimmung, auf dichterische Art, doch noch »nachgeschickt wird: Also sprach sie und ging, die leicht Dies beweisen solche Stellen, »wo auf das wirkliche Pronomen of (ihm) das Substant. >>eben so nachfolgt, wie Od. v, 106.« 1)

*»hinschwebende Iris.

Quis est, qui, his accuratius expensis, non videat, doctrinam de articuli usu apud Homerum nondum plane dilucidatam esse, et id quidem ea de causa, quia non eae, quas grammatica philosophica nobis exhibet, regulae, sed quae recentioribus temporibus a Graecis in-articulo adhibendo sunt observatae, in hac re diiudicanda fundamenti loco positae sunt? Minime enim, nisi veritate obfuscata falli volumus, has regulas solas respicere debemus, sed ad ea quoque, quae grammatica philoso

1) In novissima huius grammatices editione supra memora→ tis haecce invenimus adiecta: ,,Aus dieser substantivischen Natur von 8,, Tó, entsteht denn auch schon im Homer der Fall, dass dadurch ein Adiectiv scheinbar zum Substantiv erhoben wird, z. B. II. g, 80. Tov άgiorov, den Tapfersten, α, 33. ὁ γέρων, der Alte, und oft οἱ ἄλλοι, τἆλλα. Τα allen diesen Fällen hat nehmlich, †, Tó als Substantiv sein Adiectiv bei sich, und der Gedanke ist eigentlich so za fassen: ihn den Tapfersten; er der Alte; jene, die Uebrigen; jenes, das Uebrige. Aber auch hier wird häufig durch Entbehrlich-› keit das Demonstrativum geschwächt, und der Uebergang in den gewöhnlichen Artikel ist unverkennbar."

At

phica nobis tradit, praecepta advertere animum, nec oblivisci, illas non plane his congruere, quin potius interdum ab ipsis quam maxime aberrare, id quod iam inde adparet, quod nominibus propriis ab Atticis scriptoribus articulus praepositus est: hoc enim tantummodo tunc fieri debuisset, si plures eiusdem nominis exstarent personae, quarum una a ceteris distinguenda esset. vero et ad hoc adtendamus necesse est, homines in linguis excolendis et ad maiorem promovendis perfectionem absolutionemque non certas ac definitas statim formasse regulas, quas observarent, sed sensum potius internum, a natura ipsis concessum, qui eos in omnibus ad tribunal rationis referendis rebus duceret, esse secutos 1). Hoc igitur etiam respectu articuli factum esse nos statuamus oportet, et Homerum inspicientes rem ita se habere invenimus. Articulum enim, paucissimis locis exceptis, ibi fere adpositum videmus, ubi vel sensus sine ipso obscurus foret, vel re vera ipse articulus omnino non posset abesse. Omnia quidem, ubi articulus apud Homerum occurrit, nondum adnotavi loca; sed ea, quae iam in medio proponam, nisi me omnia fallunt, sufficient, ad ea, quae adfirmare ausus sum, comprobanda.

Iam vero iis, quae a Viris doctiss. modo nominatis dilucidata atque exposita sunt, praetermissis, ea tantummodo, quae, quamquam maximam rei, de qua agitur, lucem possunt adferre, tamen ab ipsis neglecta sunt, commemorabo. Quid enim est, quod probem, iam in Homeri carminibus articulum nominibus propriis more Attico interdum adpositum esse, cum tot ab aliis iam prolata loca id ostendant? Contendunt quidem, quem

1),,Ubique in linguarum conformatione vestigia reperiuntur diligentissimae observationis, qua mens humana et ratio etiam sui sibi minus conscia omnia pervestigare solet." Herman. de emend. rat. gr. gr. p. 221.

admodum vidimus, nonnulli eorum, quos nominavi, hoc ad rei vel personae quandam excellentiam significandam factum esse; at vero, quaeso, quam tandem excellentiam possumus credere articulo expressam esse in Il. ζ, 201, ubi poeta campi Aleii his quidem mentionem facit verbis: ἀλλ' ὅτε δὴ καὶ κεῖνος ἀπήχθετο πᾶσι θεοῖσιν, ἤτοι ὁ καπ πεδίον τὸ ̓Αλήϊον οἷος ἀλᾶτο.

Ill. Heyne quidem in observationibus ad hunc locum *) haec monet: »Observa articulum τό ante Αλή»ïov, per campum illum notum Aleium dictum.<< Sed si ille campus auditoribus notus erat, articulus ad hoc indicandum non desiderabatur. Articulum vero sine ulla excellentiae cuiusdam significatione ceteris quoque substantivis apud Homerum additum esse, accuratior diligentiorque observatio nos docet; nobis saltem nulla talis excellentia in sequentibus versibus articuli exprimi videtur.

[ocr errors]

Π. α, 466. ἀτὰρ ἤν ποτε δασμὸς ἵκηται
σοὶ τὸ γέρας πολὺ μεῖζον
ἐγὼ δέ κ' ἄγω Βρισηίδα καλλιπάρηον,
αὐτὸς των κλισίηνδε, τὸ σὸν γέρας.

Ib. 184.

Ibid. 207. ἦλθον ἐγὼ παύσουσα τὸ σὸν μένος, αἴ κε

Π. β, 278. ὡς φάσαν ἡ πληθύς.

πίθηαι·

ΙΙ. δ, 42. μήτι διατρίβειν τὸν ἐμὸν χόλον, ἀλλά με

ἐᾶσαι.

Ibid. 399. τοῖος ἔην Τυδεύς Αιτώλιος· ἀλλὰ τὸν υἱὸν γείνατο εἷο χέργα μάχη,

ad quem versum ill. Heyne haec observat: »Morari potwest legentem articulus τὸν, quem Homerus ignorat; expedita res est coniicere fuisse τοί; ἀλλὰ τοί solennis west formula. Potest tamen nec minus contendi, τον >>esse dictum cum vi, filium hunc Tydei, ut bene expe >>dit Koeppen.<

1) Homer. Carm. Τ. V. p. 231.

« AnteriorContinuar »