20' Ingentes uterumque armato milite complent. 30 • Panduntur portæ. Juvat ire, et Dorica castra, • Desertosque videre locos, littusque relictum. 'Hic Dolopum manus, hîc sævus tendebat Achilles : • Classibus hic locus : hic acie certare solebant. Pars stupet innuptæ donum exitiale Minervæ, Et molem mirantur equi: primusque Thymates • Duci intra muros hortatur, et arce locari ; • Sive dolo, seu jam Trojæ sic fata ferebant. 35 • At Capys, et quorum melior sententia menti, 'Aut pelago Danaûm insidias suspectaque dona Præcipitare jubent, subjectisque urere flammis; 40 'Aut terebrare cavas uteri et tentare latebras. • Primus ibi ante omnes, magna comitante caterva, • Et procul : " o miseri, quæ tanta insania, cives? « Dona carere dolis Danaum ? sic notus Ulixes ? 45 " Aut hoc inclusi ligno occultantur Achivi; " Aut hæc in nostros fabricata est machina muros, “ Inspectura domos, venturaque desuper urbi; "Aut aliquis latet error. Equo ne credite, Teucri. Quicquid id est, timeo Danaos et dona ferentes." 50 ' Sic fatus, validis ingentem viribus hastam 23. Statio malefida] Æschyl. ορμος ναυσίν. δύσ 27. Dorica castra] Habet hoc a serioribus poetis. Homerus Achæos, Argivos, vel Danaos memorat. At Dorum nullæ fuere opes præcipuæ, nisi postquam cum Heraclidis in Peloponnesum descenderant, lxxx. annis post Trojam captam. 29. Tendebat] Tentoria posuerat. Militare verbum. Ita Cæs. B. G. vii. 37. Qui sub vallo tenderent mercatores. 31. Donum eritiale] De eodem equo Eurip. Troad. 534.—Ξεστὸν λόχον ̓Αργείων, Καὶ Δαρδανίας ἄταν θεᾷ δώσων, Χάριν ἄζυγος ἀμβροτα πώλου. Servius: Accius in Deïphobo inscriptum dicit, MINERVE DONUM ARMIPOTENTI DANA ABEUNTES DICANT. 39. Scinditur incertum] Odyss. d. 505. “Ως ὁ μὲν εἱστήκει' τοὶ δ ̓ ἄκριτα πόλλ' ἀγόρευον, Ημενοι ἀμφ' αὐτόν· τρίχα δέ σφισιν ἥνδανε βουλὴ, Ηὲ διατμῆξαι κοῖλον δόρυ νηλέϊ χαλκῷ, Η κατὰ πετράων βαλέειν ἐρύσαντας ἐπ' ἄκρας, Η ἰάαν μεγ' ἄγαλμα θεῶν θελω κτήριον εἶναι, Τῇ περ δὴ καὶ ἔπειτα τελευτής σεσθαι ἔμελλεν. Αἶσα γὰρ ἦν ἀπολέσθαι, ἐπὴν πόλις ἀμφικαλύψη Δουράτεον μέγαν ἵππον, ὅθ εἵατο πάντες ἄριστοι ̓Αργείων, Τρώεσσι φόνον καὶ κῆρα φέροντες. Ἤειδεν δ, ὡς ἄστυ διέπραθον υίες Αχαιών, Ἱππόθεν ἐκχύμενοι, κοῖλον λόχον ἐκπρολιπόντες. Αλ λον δ' ἄλλῃ ἄειδε πόλιν κεραϊζέμεν αὐτήν· Αὐτὰς Ὀδυσσήα προτί δώματα Δηϊφόβοιο Βήμεναι, οΰτ' "Αρηα, σὺν ἀντιθέῳ Μενελάω. Κεῖθι δὴ αἰνότατον πόλεμον φάτο τολμήσαν τα Νικῆσαι καὶ ἔπειτα, διὰ μεγάθυμον ̓Αθή νην. Ταῦτ ̓ ἄρ ̓ ἀοιδὸς ἄειδε περικλυτός 49. Timeo Danaos] Sophocl. in Ajace: Εχθρῶν ἀδωρα δώρα In latus, inque feri curvam compagibus alvum 60 Hoc ipsum ut strueret, Trojamque aperiret Achivis, 65 Accipe nunc Danaûm insidias, et crimine ab uno "Namque ut conspectu in medio turbatus, inermis, 'Constitit, atque oculis Phrygia agmina circumspexit: Heu, quæ nunc tellus, inquit, quæ me æquora possunt 70 Accipere? aut quid jam misero mihi denique restat? "Cui neque apud Danaos usquam locus: et super ipsi "Dardanidæ infensi pœnas cum sanguine poscunt." 'Quo gemitu conversi animi, compressus et omnis Impetus. Hortamur fari, quo sanguine cretus, 75 Quidve ferat, memoret, quæ sit fiducia capto. Ille hæc, deposita tandem formidine, fatur. " "Cuncta equidem tibi, rex, fuerit quodcunque, fatebor "Vera, inquit: neque me Argolica de gente negabo: "Hoc primum. Nec, si miserum Fortuna Sinonem 80" Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget. "Fando aliquod si forte tuas pervenit ad aures "Belidæ nomen Palamedis, et inclyta fama "Gloria: quem falsa sub proditione Pelasgi "Insontem, infando indicio, quia bella vetabat, 85" Demisere neci: nunc cassum lumine lugent: "Illi me comitem, et consanguinitate propinquum, Pauper in arma pater primis huc misit ab annis "Dum stabat regno incolumis, regumque vigebat "Conciliis; et nos aliquod nomenque decusque 90 "Gessimus. Invidia postquam pellacis Ulixi 66 57. et seqq. Homerus Sinonem et Pulamedem ignorat. Sophoclis fabula fuit Sinon. 79. Nec, si miserum] Accius in Telepho: Nam si a me regnum Fortuna atque opes Eripere quivit, at virtutem non quivit. 82. Palamedes, Nauplii filius, septimo gradu a Belo (Ægyptio) originem duxit. Serv. 90. Pellacis Uliri] Hom. II. y'. 200. -Λαερτιάδης πολύμητις Οδυσσεύς,-Εἰδὼς παντοίους τε δόλους καὶ μήδια πυκνά. "(Haud ignota loquor) superis concessit ab oris; "Afflictus vitam in tenebris luctuque trahebam, "Et casum insontis mecum indignabar amici. "Nec tacui demens: et me, fors si qua tulisset, 95 "Si patrios unquam remeassem victor ad Argos, "Promisi ultorem: et verbis odia aspera movi. "Hinc mihi prima mali labes: hinc semper Ulixes "Criminibus terrere novis: hinc spargere voces "In vulgum ambiguas, et quærere conscius arma. 100 "Nec requievit enim, donec Calchante ministro"Sed quid ego hæc autem nequidquam ingrata revolvo? Quidve moror? si omnes uno ordine habetis Achivos, "Idque audire sat est; jamdudum sumite pœnas. "Hoc Ithacus velit, et magno mercentur Atridæ." 105 Tum vero ardemus scitari et quærere caussas, 'Ignari scelerum tantorum artisque Pelasgæ. Prosequitur pavitans, et ficto pectore fatur : "Sæpe fugam Danai Troja cupiere relicta "Moliri, et longo fessi discedere bello. 110 "Fecissentque utinam! sæpe illos aspera ponti "Interclusit hiems, et terruit Auster euntes. "Præcipue, quum jam hic trabibus contextus acernis "Staret equus, toto sonuerunt æthere nimbi. Suspensi Eurypylum scitatum oracula Phœbi 115 "Mittimus; isque adytis hæc tristia dicta reportat: Sanguine placâstis ventos, et virgine cæsa, "Quum primum Iliacas Danai venistis ad oras: "Sanguine quærendi reditus, animaque litandum "Argolica. Vulgi quæ vox ut venit ad aures, 120 "Obstupuere animis, gelidusque per ima cucurrit "Ossa tremor; cui fata parent, quem poscat Apollo. "Hic Ithacus vatem magno Calchanta tumultu "Protrahit in medios: quæ sint ea numina divûm, "Flagitat. Et mihi jam multi crudele canebant 125 "Artificis scelus, et taciti ventura videbant. "Bis quinos silet ille dies, tectusque recusat "Prodere voce sua quemquam, aut opponere morti. "Vix tandem magnis Ithaci clamoribus actus, "Composito rumpit vocem, et me destinat aræ. 130" Adsensere omnes: et, quæ sibi quisque timebat, 104. Hoc Ithacus velit] Aristot. Rhet. i. 6.—καὶ ὅλως, ὅ οἱ ἐχθροὶ βούλονται, ἢ ἐφ' ᾧ χαίρουσι, τοὐναντίον τούτῳ ὠφέλιμον φαί. νεται. διὸ εὖ εἴρηται, Η κεν γηθήσαι Πρίαμος, Πρίαμοιό τε παῖδες, Ἄλλοι τε Τρώες μέγα κεν κεχαροίατο θυμῷ, Εἰ σφῶινκ. τ. 2. II. a. 255. 116. Virgine casa] Lucret. i. 85. Aulide quo pacto Triviaï virginis aram Iphianassaï turpârunt sanguine fœde Ductores Danaum, delecti, prima viro rum. Hæc quoque est ex fabulis post Homerum adscitis. "Unius in miseri exitium conversa tulere. Jamque dies infanda aderat: mihi sacra parari, 135 "Limosoque lacu per noctem obscurus in ulva 66 66 Quos illi fors ad poenas ob nostra reposcent 140 Effugia, et culpam hanc miserórum morte piabunt. Quod te, per superos, et conscia numina veri, 145 150 155 Per, si qua est, quæ restet adhuc mortalibus usquam "Intemerata fides, oro, miserere laborum "Tantorum: miserere animi non digna ferentis." 'His lacrimis vitam damus, et miserescimus ultro. Ipse viro primus manicas atque arcta levari "Vincla jubet Priamus; dictisque ita fatur amicis: "Quisquis es, amissos hinc jam obliviscere Graios; "Noster eris: mihique hæc edissere vera roganti. "Quo molem hanc immanis equi statuere? quis auctor? "Quidve petunt? quæ religio? aut quæ machina belli ?” Dixerat. Ille dolis instructus et arte Pelasga, 'Sustulit exutas vinclis ad sidera palmas: "Vos, æterni ignes, et non violabile vestrum "Testor numen, ait; vos aræ, ensesque nefandi, "Quos fugi, vittæque deûm, quas hostia gessi: "Fas mihi Graiorum sacrata resolvere jura, "Fas odisse viros, atque omnia ferre sub auras, "Si qua tegunt: teneor patriæ nec legibus ullis. 160 "Tu modo promissis maneas, servataque serves "Troja fidem; si vera feram, si magna rependain. "Omnis spes Danaûm, et cœpti fiducia belli "Palladis auxiliis semper stetit. Impius ex quo "Tydides sed enim, scelerumque inventor Ulixes, "Fatale aggressi sacrato avellere templo 165 "Palladium, cæsis summæ custodibus arcis, "Ex illo fluere ac retro sublapsa referri 170 Spes Danaûm, fractæ vires, aversa deæ mens. "Nec dubiis ea signa dedit Tritonia monstris. 138. Nec dulces natos] Hom. II. í. 408. Οὐδέ τί μιν παῖδες ποτὶ γούνασι παπο πάζουσιν, Ελθόντ' ἐκ πολέμοιο καὶ αἰνῆς δηϊοτητος. Lucret. iii. 907. At jam non domus accipiet te læta, neque uxor Optima, nec dulces occurrent oscula nati Præripere, et tacita pectus dulcedine tangent. 152. Dolis instructus] Homerus :κακοῖσι δήλοισι κεκασμένος, κερδαλεόφρων. 171. Tritonia Homerus-As Ouzáτης κυδίστη Τριτογένεια. Capite Jovis na 175 "Vix positum castris simulacrum; arsere corusca "Luminibus flammæ arrectis, salsusque per artus "Sudor iit: terque ipsa solo (mirabile dictu) "Emicuit, parmamque ferens hastamque trementem. Extemplo tentanda fuga canit æquora Calchas: "Nec posse Argolicis exscindi Pergama telis; "Omina ni repetant Argis, numenque reducant, "Quod pelago et curvis secum avexere carinis. 180 "Et nunc, quod patrias vento petiere Mycenas, "Arma deosque parant comites, pelagoque remenso "Improvisi aderunt. Ita digerit omina Calchas. "Hanc pro Palladio moniti, pro numine læso "Effigiem statuere; nefas quæ triste piaret. 185" Hanc tamen immensam Calchas attollere molem "Roboribus textis, coloque educere jussit: "Ne recipi portis, aut duci in moenia possit; "Neu populum antiqua sub religione tueri. "Nam si vestra manus violasset dona Minervæ, 190 "Tum magnum exitium (quod di prius omen in ipsum "Convertant!) Priami imperio Phrygibusque futurum. "Sin manibus vestris vestram adscendisset in urbem; "Ultro Asiam magno Pelopea ad mœnia bello "Venturam, et nostros ea fata manere nepotes." 195 Talibus insidiis perjurique arte Sinonis 'Credita res; captique dolis lacrimisque coactis, Hic aliud majus miseris multoque tremendum 200 Objicitur magis, atque improvida pectora turbat, 'Laocoon, ductus Neptuno sorte sacerdos, 205 Sollemnes taurum ingentem mactabat ad aras. ta; nam gir olibus caput est. At Pausan. i. 14. Τὴν ̓Αθήνην (φασὶν οἱ Λιβύες) Ποσειδῶνος καὶ λίμνης Τριτωνίδος θυγατέρα εἶναι, καὶ διὰ τοῦτο γλαυκοὺς εἶναι αὐτῇ, ὥσπερ καὶ τῷ Ποσειδώνι, ὀφθαλμούς.—Similia Herodot. iv. 180. Ita in Eschyl. Eumenid. 292. Orestes eam invocat :εἴτε, χώρας ἐν τόποις Λιβυστικῆς, Τρίτωνος ἀμφὶ χεῦμα γενεθλίου πόρου, Τίθησινπόδα. 197. Larissaus Achilles] Serv. A vici nitate; nam Phthius fuit: utraque tamen Thessaliæ civitas est. 198. Non mille carinæ] Varro R. R. ii. 1. 26. Si numerus non est, ut sit ad amussim; ut non est, cum dicimus, mille naves iisse ad Trojam, centumvirale esse judicium Romæ, &c.-Eschyl. Agam. Στόλον ̓Αργείων χιλιοναύταν. 201. Laocoon] Fabula Homero ignota; a Sophocle tamen, et Euphorione tractata, ut Servius memorat. |