325 Incumbens humero: spatia et si plura supersint,
Transeat elapsus prior, ambiguumque relinquat.
Jamque fere spatio extremo, fessique sub ipsam
Finem adventabant; lævi cum sanguine Nisus
Labitur infelix: cæsis ut forte juvencis

330 Fusus humum viridesque super madefecerat herbas,
Hic juvenis jam victor ovans vestigia presso
Haud tenuit titubata solo; sed pronus in ipso
Concidit immundoque fimo sacroque cruore.
Non tamen Euryali, non ille oblitus amorum :
335 Nam sese opposuit Salio per lubrica surgens.
Ille autem spissa jacuit revolutus arena.
Emicat Euryalus, et munere victor amici

Prima tenet, plausuque volat fremituque secundo.
Post Helymus subit, et nunc tertia palma Diores.
340 Hîc totum caveæ consessum ingentis, et ora
Prima patrum magnis Salius clamoribus implet,
Ereptumque dolo reddi sibi poscit honorem.
Tutatur favor Euryalum, lacriinæque decoræ,
Gratior et pulcro veniens in corpore virtus.
345 Adjuvat, et magna proclamat voce Diores,
Qui subiit palmæ, frustraque ad præmia venit
Ultima, si primi Salio redduntur honores.

Tum pater Æneas, ' Vestra, inquit, munera vobis
'Certa manent, pueri; et palmam movet ordine nemo :

350 Me liceat casus miserari insontis amici.'

Sic fatus, tergum Gætuli immane leonis

Dat Salio, villis onerosum atque unguibus aureis. Hic Nisus, Si tanta, inquit, sunt præmia victis, 'Et te la sorum miseret; quæ munera Niso 355 Digna dabis? primam nerui qui laude coronam; Ni me, quæ et Salium, fortuna inimica tulisset.' Et simul his dictis faciem ostentabat, et udo Turpia membra fimo. Risit pater optimus olli, Et clipeum efferri jussit, Didymaonis artes, 360 Neptuni sacro Danais de poste refixum.

Hoc juvenem egregium præstanti munere donat. Post, ubi confecti cursus, et dona peregit: • Nunc, si cui virtus, animusque in pectore prasens, 'Adsit, et evinctis attollat brachia palmis.' 365 Sic ait, et geminum pugnæ proponit honorem : Victori velatum auro vittisque juvencum; Ensem atque insignem galeam, solatia victo. Nec mora; continuo vastis cum viribus effert Ora Dares, magnoque virûm se murmure tollit: 370 Solus qui Paridem solitus contendere contra : Idemque ad tumulum, quo maxumus occubat Hector, Victorem Buten immani corpore, qui se Bebrycia veniens Amyci de gente ferebat, Perculit, et fulva moribundum extendit arena. 375 Talis prima Dares caput altum in proelia tollit, Ostenditque humeros latos, alternaque jactat Brachia protendens, et verberat ictibus auras. Quæritur huic alius: nec quisquam ex agmine tanto Audet adire virum, manibusque inducere cæstus. 38o Ergo alacris, cunctosque putans excedere palma, Æneæ stetit ante pedes, nec plura moratus, Tum læva taurum cornu tenet; atque ita fatur: 'Nate dea, si nemo audet se credere pugnæ, Quæ finis standi? quo me decet usque teneri ? 385 4 Ducere dona jube.” Cuncti simul ore fremebant Dardanidæ, reddique viro promissa jubebant.

φάτο μείδησεν δὲ ποδάρκης διος ̓Αχιλλεὺς, Χαίρων ̓Αντιλόχῳ, ὅτι οἱ φίλος ἦεν ἑταῖρος.

363484. Cf. II. Ψ'. 653. et seqq. Αὐτ σὰρ ὁ πυγμαχίης αλεγεινῆς θηκεν ἄθλα Ημίονον ταλαεργὸν ἄγων κατέδησ ̓ ἐν ἀγῶνι 'Εξέτε, ἀδμήτην, ἥτ' ἀλγίστη δαμάτασθαι· Τῷ δ' ἄρα νικηθέντι τίθει δέπας ἀμφικύπελλον ώρνυτο δ' αὐτίκ ̓ ἀνὴρ οΰς τε μέγας τε, Εἰδὼς πυγμαχίης, υἱὸς Πανοπῆος Επειός· "Αψατο δ' ἡμιόνου ταλαεργοῦ, φώνησέν σε· άσσον ἔτω, ὅστις δέπας οἴσεται ἀμφικύ πελλον, Ημίονον δ ̓ οὔ φημί τιν ἀξέμεν ἄλλον ̓Αχαιών, Πυγμή νικήσαντ' ἐπεὶ εὔχομαι εἶ καὶ ἄριστος. Ως ἔφαθ'· οἱ δ' ἄρα πάντες ἀκὴν ἐγένοντο σιωπῇ· Ευρύαλος δέ οἱ οἷος ἀνίστατο ισόθεος φώς, Μηκιστέος υἱὸς Ταλαϊονία δαο άνακτος, Ος ποτε Θήβας ἦλθε δεδουπό τος Οιδιπόδαο Ες τάφον· ἔνθα δὲ πάντας ἐνίκα Καδμείωνας. Τὸν μὲν Τυδείδης δουρικλυτὸς ἀμφεπονεῖτο, Θαρσύνων ἔπεσιν, μέγα δ ̓ αὐτῷ βούλετο νίκην. Ζῶμα δέ οἱ πρῶτον παρακάββαλεν, αὐτὰρ ἔπειτα Δῶκεν ἱμάντας ἐντμήτους βοὸς ἀγραυλοιο. Τὼ δὲ, ζωσαμένω βήτην ἐς μέσσον ἀγῶνα· *Αντα δ ̓ ἀνασχομένω χερσὶ στιβαρῇσιν ἅμ ̓ ἄμφω, Σύν ῥ ̓ ἔπεσον, σὺν δέ σφι βαρείαι χεῖρες ἔμιχθεν· Δεινὸς δὲ

χρόμαδος γενύων γένετ', ἔῤῥεε δ' ἱδρὼς Πάνε τοθεν ἐκ μελέων ἐπὶ δ ̓ ὤρνυτο θεῖος Επειός, Κόψε δὲ παπτήναντα παρήιον, οὐδ ̓ ἄρ ̓ ἔτι δὴν Εἱστήκειν αὐτοῦ γὰρ ὑπήριπε φαίδιμο γυῖα. Ως δ ̓ ὅθ ̓ ὑπὸ φρικὸς Βορέω ἀναπάλω λεται ἰχθὺς Θῖν ἐπὶ φυκιόεντι, μέλαν δέ ἱ κῦμα κάλυψεν· Ως πληγεὶς ἀνίπαλτ ̓ αὐτ τὰς μεγάθυμος Επειὸς Χερσὶ λαβὼν ἔρθωσε· φίλοι δ' ἀμφέσταν ἑταῖροι, Οἵ μιν ἄγον δι' ἀγῶνος ἐφελκομένοισι πόδεσσιν, Αἷμα παχύ πτύοντα, κάρη βάλλονθ' ἑτέρωσε· Κάδ δ' ἀλλοφρονέοντα μετὰ σφίσιν εἶσαν ἄγοντες· Αὐτοὶ δ ̓ οἰχόμενοι κόμισαν δέπας αμφικύπελο

λου.

373. Amyci] Scilicet qui Pollucem, cum Argonautis ad Bithyniæ littus venientem, ad certamen provocaverat; v. Apollon. ii. pr.-Αμύκοιο Βεβρύκων βασιλῆος ἀγήνορος, ὃν ποτε Νύμφη Τίκτε, Ποσειδάωνι Γενεθλίᾳ εὐνηθεῖσα, Βιθυνὶς Μελίη, ὑπεροπληέστατον ἀνδρῶν· Ὃς τ ̓ ἐπὶ καὶ ξείνοισιν ἀεικέα θεσμὸν ἔθηκε, Μή τιν ἀποστεί χειν, πρὶν πειρήσασθαι ἱεῖο Πυγμαχίας που λίας δὲ περικτιόνων ἐδάιξε κ. τ. λ. Cf. et Theocrit. Id. κβ'.

Hic gravis Entellum dictis castigat Acestes, Proxumus ut viridante toro consederat herbæ : Entelle, heroum quondam fortissime frustra, 390 Tantane tam patiens nullo certamine tolli 'Dona sines? ubi nunc nobis deus ille, magister Nequidquam memoratus Eryx? ubi fama per omnem Trinacriam, et spolia illa tuis pendentia tectis?' Ille sub hæc: Non laudis amor, nec gloria cessit 395 'Pulsa metu; sed enim gelidus tardante senecta 'Sanguis hebet, frigentque effoetæ in corpore vires. 'Si mihi, quæ quondam fuerat, quaque improbus iste • Exsultat fidens, si nunc foret illa juventas :

Haud equidem pretio inductus pulchroque juvenco 400 'Venissem: nec dona moror.' Sic deinde locutus, In medium geminos immani pondere cæstus Projecit; quibus acer Eryx in proelia suetus Ferre manum, duroque intendere brachia tergo. Obstupuere animi: tantorum ingentia septem 405 Terga boum plumbo insuto ferroque rigebant. Ante omnes stupet ipse Dares, longeque recusat: Magnanimusque Anchisiades et pondus et ipsa Huc illuc vinclorum immensa volumina versat. Tum senior tales referebat pectore voces: 410 Quid, si quis cæstus ipsius et Herculis arma Vidisset, tristemque hoc ipso in littore pugnam? Hæc germanus Eryx quondam tuus arma gerebat. Sanguine cernis adhuc fractoque infecta cerebro. 'His magnum Alciden contra stetit: his ego suetus; 415 Dum melior vires sanguis dabat, æmula necdum Temporibus geminis canebat sparsa senectus.

6 Sed, si nostra Dares hæc Troïus arma recusat, 'Idque pio sedet Æneæ, probat auctor Acestes; Æquemus pugnas. Erycis tibi terga remitto: 420 'Solve metus, et tu Trojanos exue cæstus.'

Hæc fatus, duplicem ex humeris rejecit amictum,
Et magnos membrorum artus, magna ossa lacertosque

389. Similis increpatio Pandari ab Ænea ll. i. 171. Πάνδαρε, ποῦ τοι τόξον, ἰδὲ πτερόεντες οιστοὶ, Καὶ κλέος; ᾧ οὔτις τοι ἐρίζεται ἐνθάδε γ' ἀνὴς, Οὐδέ τις ἐν Λυκίη στο γ' εὔχεται εἶναι ἀμείνων. Cf. Il. 6. 440. Od. x. 224.

392. Eryx] V. ad lin. 24. supra-et 411. inf.

395. Sed enim] Ita Nestor, Il. a. 667.

Οὐ γὰρ ἐμὴ ἴς Ἔσθ', οἵη πάρος ἔσκεν ἐνὶ γναμπτοῖσι μέλεσσιν. Εἴθ ̓ ὡς ἡβώοιμι, βίη δί μοι ἔμπεδος εἴη, Ὡς ὁπότ' Ηλείοισι nai nμiv vinos irúxon--Cf. item II. ».

Exuit, atque ingens media consistit arena.
Tum satus Anchisa cæstus pater extulit æquos,
425 Et paribus palmas amborum intexuit armis.
Constitit in digitos extemplo arrectus uterque,
Brachiaque ad superas interritus extulit auras.
Abduxere retro longe capita ardua ab ictu :
Immiscentque manus manibus, pugnamque lacessunt.
430 Ille pedum melior motu, fretusque juventa:
Hic membris et mole valens; sed tarda trementi
Genua labant: vastos quatit æger anhelitus artus.
Multa viri nequidquam inter se volnera jactant,
Multa cavo lateri ingeminant, et pectore vastos
435 Dant sonitus: erratque aures et tempora circum
Crebra manus: duro crepitant sub volnere malæ.
Stat gravis Entellus, nisuque immotus eodem,
Corpore tela modo atque oculis vigilantibus exit.
Ille, velut celsam oppugnat qui molibus urbem,
440 Aut montana sedet circum castella sub armis,
Nunc hos, nunc illos aditus, omnemque pererrat
Arte locum; et variis adsultibus irritus urguet.
Ostendit dextram insurgens Entellus, et alte
Extulit: ille ictum venientem a vertice velox
445 Prævidit, celerique elapsus corpore cessit.
Entellus vires in ventum effudit; et ultro
Ipse gravis graviterque ad terram pondere vasto
Concidit: ut quondam cava concidit aut Erymantho,
Aut Ida in magna radicibus eruta pinus.

450 Consurgunt studiis Teucri et Trinacria pubes :
It clamor cœlo, primusque accurrit Acestes,
Equævumque ab humo miserans attollit amicum.
At non tardatus casu neque territus heros,
Acrior ad pugnam redit, ac vim suscitat ira.
455 Tum pudor incendit vires, et conscia virtus:
Præcipitemque Daren ardens agit æquore toto;
Nunc dextra ingeminans ictus, nunc ille sinistra.
Nec mora, nec requies. Quam multa grandine nimbi
Culminibus crepitant; sic densis ictibus heros
460 Creber utraque manu pulsat versatque Dareta.

Tum pater Æneas procedere longius iras,
Et sævire animis Entellum haud passus acerbis ;
Sed finem imposuit pugnæ, fessumque Dareta
Eripuit, mulcens dictis : ac talia fatur:
465 • Infelix, quæ tanta animum dementia cepit?
'Non vires alias conversaque numina sentis?
'Cede deo.' Dixitque, et prælia voce diremit.
Ast illum fidi æquales, genua ægra trahentem,
Jactantemque utroque caput, crassumque cruorem
470 Ore ejectantem, mixtosque in sanguine dentes,
Ducunt ad naves; galeamque ensemque vocati
Accipiunt: palmam Entello taurumque relinquunt.
Hic victor, superans animis, tauroque superbus :
• Nate dea, vosque hæc, inquit, cognoscite, Teucri ;
475 • Et mihi quæ fuerint juvenali in corpore vires :
'Et qua servetis revocatum a morte Dareta.'
Dixit, et adversi contra stetit ora juvenci,
Qui donum adstabat pugnæ: durosque reducta
Libravit dextra media inter cornua cæstus
48ο Arduus, effractoque illisit in ossa cerebro.

Sternitur, exanimisque tremens procumbit humi bos.
Ille super tales effundit pectore voces:

'Hanc tibi, Eryx, meliorem animam pro morte Daretis • Persolvo : hic victor castus artemque repono. 485 Protenus Æneas celeri certare sagitta Invitat, qui forte velint; et prænia ponit : Ingentique manu malum de nave Seresti Erigit; et volucrem trajecto in fune columbam, Quo tendant ferrum, malo suspendit ab alto. 490 Convenere viri, dejectamque ærea sortem Accepit galea; et primus clamore secundo

485. et seqq.] Cf. II. V. 850-883. Integrum locum libet adponere. Αὐτὰρ ὁ τοξευτῇσι τίθει ἰόεντα σίδηρον, Κὰδ δ ̓ ἐτίθει δέκα μὲν πιλίκιας, δίκα δ' ἡμιπίλεκκα. 1στὸν δ ̓ ἔστησεν νηὸς κυανοπρώροιο Τηλοῦ ἐπὶ ψαμάθου· ἐκ δὲ τρήρωνα πέλειαν Λεπτή μη. Είνθω δῆσεν ποδός, ἧς ἄρ ̓ ἀνώγει Τοξεύειν· ὃς μέν κι βάλη τρήρωνα πέλειαν, Πάντας ἀεράμενος πελίκιας, κλισίηνδε φερέσθω· Ὃς δέ κι μηρίνθοιο τύχη, ὄρνιθος ἁμαρτών, (Ησσων γὰρ δὴ κεῖνος, ὅδ' οἴσεται ἡμιπέλεκκα. Ως ἔφατ'· ὥρτο δ' ἔπειτα βίη Τεύκροιο ἄνακτος, ̓Αν δ' ἄρα Μηριόνης, θεράπων εὓς Ιδομενῆος Κλήρους δ' ἐν κυνίη χαλκήρει πάλλον ἑλόντες. Τεύκρος δὲ πρῶτος κλήρῳ λάχεν αὐτίκα δ ̓ τὸν Ἥκιν ἐπικρατέως, οὐδ' ἠπείλησεν ἄνακτι ̓Αρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην. Ορνιθος μὲν ἁμαρτε, (μέγῃρε γάρ οἱ τόγ' ̓Απόλλων) Αὐτὰρ ὁ μήρινθον βάλε πὰρ πόδα,

τῇ δέδεσ ̓ ὄρνις· ̓Αντικρὺ δ' ἀπὸ μήρινθον τάμε πικρὸς ὀϊστός. Η μὲν ἔπειτ' ἤιξε πρὸς οὐρα νὸν, ἡ δὲ παρείθη Μήρινθος προτὶ γαῖαν· ἀτὰς κελάδησαν Αχαιοί. Σπερχόμενος δ ̓ ἄρα Μηριόνης ἐξείρυσε χειρὸς Τόξον ἀτὰρ δὴ ὀϊστὸν ἔχει πάλαι, ὡς ἔθυνεν. Αὐτίκα δ ̓ ἐπείλησιν ἑκηβόλῳ ̓Απόλλων Αρνῶν πρωτογόνων ῥέξειν κλειτὴν ἑκατόμβην Ὕψι δ ̓ ὑπαὶ νεφέων εἶδε τρήρωνα πέλειαν, Τὴν ῥ ̓ ὅγε δινεύουσαν ὑπὸ πτέρυγος βάλε μέσσην ̓Αντικρὺ δὲ διῆλθε βέλος· τὸ μὲν ἄψ ἐπὶ γαίῃ Πρόσθεν Μηριόνας πάγη ποδός· αὐτὰς ἡ ὄρνις ἱστῷ ἐφεζομένη νηὸς κυανοπρώροιο, Αὐχεν ἀπεκρέμασεν, σὺν δὲ πτερὰ πυκνὰ λίασθεν. Ωκὺς δ ̓ ἐκ με λέων θυμὸς πτάτο, τῆλε δ ̓ ἀπ' αὐτοῦ Κάπ πεσε· λαοὶ δ ̓ αὖ θηεῦντό τε, θάμβησαν τε. ̓Αν δ' ἄρα Μηριόνης πελέκιας δέκα πάντας ἄειρε, Τεύκρος δ' ἡμιπέλεκκα φέρεν κοίλας ἐπὶ

νηας.