Imagens das páginas
PDF
ePub

TH. Sinum lactis, et hæc te liba, Priape, quotannis
Expectare sat est: custos es pauperis horti.

35 Nunc te marmoreum pro tempore fecimus: at tu,
Si fætura gregem suppleverit, aureus esto.
Co. Nerine Galatea, thymo mihi dulcior Hyblæ,
Candidior cycnis, hedera formosior alba:
Quum primum pasti repetent præsepia tauri,
40 Si qua tui Corydonis habet te cura, venito.
TH. Immo ego Sardois videar tibi amarior herbis,
Horridior rusco, projecta vilior alga ;

Si mihi non hæc lux toto jam longior anno est.
Ite domum pasti, si quis pudor, ite juvenci.
45 Co. Muscosi fontes, et somno mollior herba,
Et quæ vos rara viridis tegit arbutus umbra,
Solstitium pecori defendite. jam venit æstas
Torrida: jam læto turgent in palmite gemmæ.
TH. Hic focus, et tædæ pingues, hîc plurimus ignis
50 Semper, et assidua postes fuligine nigri.

Hic tantum Boreæ curamus frigora, quantum
Aut numerum lupus, aut torrentia flumina ripas.
Co. Stant et juniperi, et castaneæ hirsutæ :
Strata jacent passim sua quâque sub arbore poma.
55 Omnia nunc rident. at si formosus Alexis
Montibus his abeat, videas et flumina sicca.
TH. Aret ager: vitio moriens sitit aëris herba :
Liber pampineas invidit collibus umbras.
Phyllidis adventu nostræ nemus omne virebit :
60 Jupiter et læto descendet plurimus imbri.
Co. Populus Alcidæ gratissima, vitis Iaccho,
Formosa myrtus Veneri, sua laurea Phoebo:
Phyllis amat corulos: illas dum Phyllis amabit,
Nec myrtus vincet corulos, nec laurea Phoebi.
65 TH. Fraxinus in silvis pulcherrima, pinus in hortis,
Populus in fluviis, abies in montibus altis :
Sæpius at si me, Lycida formose, revisas,

37. Nerine Galatea] Theocr. 19'. *n λευκὰ Γαλάτεια, τί τὸν φιλέοντ' ἀποβάλλῃ; Λευκοτέρα πακτᾶς ποτιδεῖν, ἀπαλωτέρα δ' ἀρνός.

41. Sardois herbis] Mel Sardum (Horat.) fuit pessimum. ut et mel Corsicanum, Kugraio: cf. Ecl. ix. 30.

43 Si mihi non hæc lux] Theocr.Οἱ δὲ ποθοῦντες ἐν ἤματι γηράσκουσιν. 45. Somno mollior] Theocr. "Txvw μaλακώτερα.

47. Solstitium] V. ad Geo. i. 100. 49. Hic focus, et tædæ] Theocr. . 'E, πυρὶ δὲ δρυίνῳ χορία λέει, ἐν πυρὶ δ ̓ αὖαι Φα

[blocks in formation]

Fraxinus in silvis cedat tibi, pinus in hortis.

ME. Hæc memini, et victum frustra contendere Thyrsin. 70 [Ex illo Corydon, Corydon est tempore nobis.]

70. Ex illo] Theocr. n. Khx roúra DáQuis Tagà Toquéos xçãros ïyevro. Sed versum Virgilio indignum esse Heynius censet.

PHARMACEUTRIA. ECL. VIII.

DAMON. ALPHESIBOEUS

PASTORUM Musam Damonis et Alphesibœi,
Immemor herbarum quos est mirata juvenca
Certantes, quom stupefactæ carmine lynces,
Et mutata suos requierunt flumina cursus :
5 Damonis Musam dicemus et Alphesibai.

Tu mihi, seu magni superas jam saxa Timavi,
Sive oram Illyrici legis æquoris; en erit unquam
Ille dies, mihi cum liceat tua dicere facta?
En erit, ut liceat totum mihi ferre per orbem
10 Sola Sophocleo tua carmina digna cothurno?
A te principium: tibi desinet. accipe jussis
Carmina cœpta tuis: atque hanc sine tempora circum
Inter victrices hederam tibi serpere lauros.
Frigida vix cœlo noctis decesserat umbra,

15 Cum ros in tenera pecori gratissimus herba:
Incumbens tereti Damon sic cœpit oliva.

DA. Nascere, præque diem veniens age, Lucifer, almum.
Conjugis indigno Nisa deceptus amore

Dum queror, et divos (quamquam nil testibus illis
20 Profeci) extrema moriens tamen adloquor hora.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mænalus argutumque nemus pinosque loquentes
Semper habet; semper pastorum ille audit amores,
Panaque, qui primus calamos non passus inertes.
25 Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mopso Nisa datur. quid non speremus amantes?
Jungentur jam gryphes equis: ævoque sequenti
Cum canibus timidi venient ad pocula damæ.
Mopse, novas incide faces: tibi ducitur uxor.
30 Sparge, marite, nuces: tibi deserit Hesperus tam.

Pars prior ex Theocriti Idyll. iii. al-
tera ex ejusdem Idyll. ii. expressa est.
6. Tu mihi] Pollio: v. ad Ecl. iv. 31.
-De Timavo cf. Æn. i. 244.

10. Cf. Ecl. iii. 86.

21, 61, 68, &c.] Versus intercalares ex Theocr. κ'. β'. &c. "Αρχετε βωκολικᾶς, με

σαι φίλαι, ἄρχετ' ἀοιδᾶς.—Λήγετε βωκολι κας μῶσαι, ἴτε, λήγετ' ἀοιδάς.—Ιϋγξ, ἵλκε τὸ τῆνον ἐμὸν ποτὶ δῶμα τὸν ἄνδρα.

29, 30. Spargere nuces, (Catull.) et Lucere novae nuptæ facem, (Plaut.) vetustæ in nuptiis cærimoniæ.

Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
O digno conjuncta viro! dum despicis omnes,
Dumque tibi est odio mea fistula, dumque capellæ,
Hirsutumque supercilium, promissaque barba:
35 Nec curare deum credis mortalia quemquam.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Sæpibus in nostris parvam te roscida mala

(Dux ego vester eram) vidi cum matre legentem. Alter ab undecimo tum me jam ceperat annus: 40 Jam fragiles poteram a terra contingere ramos. Ut vidi, ut perii, ut me malus abstulit error! Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.

Nunc scio, quid sit Amor: duris in cotibus illum
Aut Tmaros, aut Rhodope, aut extrem Garamantes,
45 Nec generis nostri puerum nec sanguinis edunt.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Sævus Amor docuit gnatorum sanguine matrem
Commaculare manus. crudelis tu quoque, mater:
Crudelis mater magis, an puer improbus ille?
50 Improbus ille puer: crudelis tu quoque, mater.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc et oves ultro fugiat lupus: aurea duræ
Mala ferant quercus : narcisso floreat alnus :
Pinguia corticibus sudent electra myricæ :
55 Certent et cycnis ululæ: sit Tityrus Orpheus:
Orpheus in silvis, inter delphinas Arion.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Omnia vel medium fiant mare: vivite silvæ.
Præceps aërii specula de montis in undas.
60 Deferar. extremum hoc munus morientis habeto.
Desine, Mænalios jam desine, tibia, versus.

Hæc Damon: vos, quæ responderit Alphesibæus,
Dicite, Pierides. non omnia possumus omnes.
AL. Effer aquam, et molli cinge hæc altaria vitta:

30. Hesperus Etam] Catull. Nimirum Eteos ostendit Noctifer ignes.

34. Hirsutumque supercilium] Theocr. ια ́. Οθνικά μοι λασία μὲν ὀφρὺς

37. Sapibus in nostris] Theocr.. Ηράσθην μὲν ἔγωγα τεούς, κόρα, ἀνίκα πρᾶτον Ηνθες ἐμῷ σὺν ματρὶ, θέλοισ ̓ ὑακίνθινα φύλλα "Εξ ὅριος δρέψασθαι· ἐγὼ δ ̓ ὁδὸν ἁγεμόνιμον.

41. Ut vidi, ut perii] Theocr. B'. Xüs ἴδον, ὡς ἐμάνην, ὥς μεν περὶ θυμὸς ἰάφθη.

43. Nunc scio, quid sit Amor] Theocr. γ. Νῦν ἔγνων τὸν Ἔρωτα· βαρὺς θεός. ἦ ῥα λιαίνας Μασδὸν ἐθήλαξε, δρυμῷ τέ μιν ἔτραφε μάτηρ.

47. Matrem] Medeam.

52. Nunc et oves] Theocr. a. Nuv Ya μὲν φορέοιτε βάτοι, φορέοτε δ ̓ ἄκανέαι, ̔ἡ δὲ καλὰ νάρκισσος ἐπ' ἀρκεύθοισι κομάσαι Πάντα δ' ἔναλλα γένοιντο, καὶ ὁ πίτυς ὄχνας ἐνείκαι, Δάφνις ἐπεὶ θνάσκει· καὶ τὰς κύνας ὥλαφος ἕλκοι, Κἠξ ορίων τοὶ σκῶπες ἀηδόσι γαρύσαιντο.

54. Electra] V. ad Æn. viii. 402.

59. Præceps aërii] Theocr. y'. Tàv βαίταν ἀποδὺς ἐς κύματα τῆνα ἁλοῦμαι, Ως

πες τὼς θύννως σκοπιάζεται Ὄλπις ὁ γριπεύς. Κἤκα μὴ ποθάνω, τόγε μὰν τὸν ἡδὺ τί.

τυκται.

64. Effer aquam] Theocr. ß'. Пặ μoi ταὶ δάφναι; φέρε Θέστυλι πᾷ δὲ τὰ φίλτρα ; Στέψον τὰν κελέβαν φοινικέῳ οἰὸς ἀώτῳ, Ως

65 Verbenasque adole pingues et mascula tura:
Conjugis ut magicis sanos avertere sacris

Experiar sensus. nihil hîc nisi carmina desunt.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Carmina vel cœlo possunt deducere Lunam:
70 Carminibus Circe socios mutavit Ulyxi:

Frigidus in pratis cantando rumpitur anguis.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Terna tibi hæc primum triplici diversa colore
Licia circumdo, terque hæc altaria circum

75 Effigiem duco. numero deus impare gaudet.

Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Necte tribus nodis ternos, Amarylli, colores :

Necte, Amarylli, modo: et, Veneris, dic, vincula necto. Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. 80 Limus ut hic durescit, et hæc ut cera liquescit

Uno eodemque igni; sic nostro Daphnis amore.
Sparge molain, et fragiles incende bitumine lauros.
Daphnis me malus urit: ego hanc in Daphnide laurum.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
85 Talis amor Daphnin, qualis, quum fessa juvencum
Per nemora atque altos quærendo bucula lucos
Propter aquæ rivum viridi procumbit in ulva
Perdita, nec seræ meminit decedere nocti:
Talis amor teneat, nec sit mihi cura mederi.
90 Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
Has olim exuvias mihi perfidus ille reliquit,

Pignora cara sui: quæ nunc ego limine in ipso,
Terra, tibi mando. debent hæc pignora Daphnin.
Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin.
95 Has herbas, atque hæc Ponto mihi lecta venena
Ipse dedit Mæris. nascuntur plurima Ponto.
His ego sæpe lupum fieri, et se condere silvis
Morin, sæpe animas imis excire sepulchris,

τὸν ἐμοὶ βαρὺν εὖντα φίλον καταθύσομαι ἄν-
δρα.
69. Deducere Lunam] Aristoph. Tu-
ναῖκα φαρμακίδ ̓ εἰ πριάμενος Θετταλὴν Και
θέλοιμι νύκτωρ τὴν σελήνην.

71. Frigidus in pratis] Lucilius: Jam disrumpetur medius, jam, ut Marsus colubras Disrumpit cantu. Cf. Ecl. iii. 93.

80. Limus ut hic] Theocr. B'. "AλQITÉ τοι πρᾶτον πυρὶ τάκεται· ἀλλ ̓ ἐπίπασσεΠάσσ', ἅμα καὶ λέγε ταῦτα, τὰ Δέλφιδος ὀστέα πάσσω. Δέλφις ἔμ' ἀνίασεν· ἐγὼ δ' ἐπὶ Δέλφιδι δάφναν Αἴθω· χὡς αὐτὰ λακεῖ, μίγα καππυρίσασα, Κἠξαπίνας ἄφθη, κοὐδὲ σποδὸν εἴδομες αὐτᾶς· Οὕτω τοι καὶ Δέλφις

ἐνὶ φλογὶ σάρκ ̓ ἀμαθύνοι. —Ὡς τοῦτον τὸν καρὸν ἐγὼ σὺν δαίμονι τάκω, Ως τάκοιθ ̓ ὑπ' ἔρωτος ὁ Μύνδιος αὐτίκα Δέλφις.

85. Qualis, quum fessa] Varius : Ceu canis umbrosam lustrans Gortynia vallem, Si veteris potuit cervæ comprendere lustra, Sævit in absentem, et circum vestigia lustrans Æthera per nitidum tenues sectatur odores; Non amnes illam medii, non ardua tardant, Perdita nec seræ meminit decedere nocti.

91. Has olim exuvias] Theocr. B'. Tour' ἀπὸ τᾶς χλαίνας τὸ κράσπεδον ὤλεσε Δέλ φις, Ω 'γὼ νῦν τίλλοισα κατ' ἀγρίῳ ἐν πυρὶ βάλλω.

Atque satas alio vidi traducere messes.

100 Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. Fer cineres, Amarylli, foras: rivoque fluenti,

Transque caput jace: nec respexeris. his ego Daphnin
Aggrediar, nihil ille deos, nil carmina curat.

Ducite ab urbe domum, mea carmina, ducite Daphnin. 105 Adspice: corripuit tremulis altaria flammis

Sponte sua, dum ferre moror, cinis ipse. bonum sit!
Nescio quid certe est : et Hylax in limine latrat.
Credimus? an, qui amant, ipsi sibi somnia fingunt?
Parcite, ab urbe venit, jam parcite carmina, Daphnis.

101. Fer cineres] Theocr. d. "Hp, dì συλλέξασα κόνιν πυρὸς ἀμφιπόλων τις Ριψάτω εὖ μάλα πᾶσαν ὑπὲρ ποταμοίο φέροισα, Ρωγάδας ἐς πέτρας, ὑπὲρ οὔριον ἂψ δὲ

νέεσθαι "Αστρεπτος

108. An, qui amant] Publius in Mimis; Amans quod suspicatur, vigilans somniat.

MORIS. ECL. IX.

LYCIDAS. MORIS.

LY. QUO te, Mori, pedes? an, quo via ducit, in urbem ? Ma. O Lycida, vivi pervenimus, advena nostri, Quod numquam veriti sumus, ut possessor agelli Diceret: "Hæc mea sunt: veteres migrate coloni." 5 Nunc victi, tristes, quoniam Fors omnia versat, Hos illi (quod nec bene vertat) mittimus hædos. LY. Certe equidem audieram, qua se subducere colles Incipiunt, mollique jugum demittere clivo,

Usque ad aquam, et veteres, jam fracta cacumina, fagos, 10 Omnia carminibus vestrum servâsse Menalcan.

Ma. Audieras; et fama fuit: sed carmina tantum Nostra valent, Lycida, tela inter Martia, quantum Chaonias dicunt, aquila veniente, columbas. Quod nisi me quacumque novas incidere lites 15 Ante sinistra cava monuisset ab ilice cornix; Nec tuus hic Maris, nec viveret ipse Menalcas. Ly. Heu! cadit in quemquam tantum scelus? heu, tua nobis

Pæne simul tecum solatia rapta, Menalca!

Virgilius Mantuam redux, (v. ad Ecl. 1.) novas injurias a militibus accepisse traditur: adeo in Ecloga hac fortuna ejus sub Menalcæ persona adumbrari potest. Sed carminis totius forma ex Theocr. vii. ducta est.

1. Urbem] Mantuam. Eo nimirum hæ

dulos deportat Maris senex, Menalcæ villicus, et illi Lycidas puer in itinere se adjungit.

9. Ad aquam, Mincium fl. Cf. E. i. 52. 13. Columbas oracula Dodonæa reddidisse fabulantur. Chaonias; cf. Geo. i. 8.

« AnteriorContinuar »