Imagens das páginas
PDF
ePub

Prōdimur atque Italis longe disiungimur ōrīs.
Hic pietātis honōs? sīc nōs in sceptra repōnis?"
Olli subrīdēns hominum sator atque deōrum
255 *Vultū, quō caelum tempestātēsque serēnat,
Ōscula lībāvit nātae, dehinc tālia fātur:

"Parce metū, Cytherea, manent immōta tuōrum Fāta tibi. Cernēs urbem et prōmissa Lavīni Moenia, sublimemque ferēs ad sidera caeli

260 Māgnanimum Aenean; neque me sententia vertit.
Hic tibi fābor enim, quando haec te cura remordet,
Longius et volvēns fātōrum arcāna movēbō-
Bellum ingens geret Italia, populōsque ferōcēs
Contundet, mōresque viris et moenia pōnet,
265 Tertia dum Latiō rēgnantem viderit aestās,
Ternaque transierint Rutulis hiberna subāctīs.
At puer Ascanius, cui nunc cognōmen Iūlō
Additur-Ilus erat, dum rēs stetit Ilia rēgnō —
Trīgintā māgnōs volvendīs mēnsibus orbēs
$70 Imperio explebit, rēgnumque ab sēde Lavini
Transferet, et longam multā vī mūniet Albam.

"Hic iam ter centum tōtōs rēgnābitur annōs Gente sub Hectoreā, dōnec rēgīna sacerdōs Marte gravis geminam partū dabit Ilia prōlem. 275 Inde lupae fulvō nūtrīcis tegmine laetus

Romulus excipiet gentem, et Māvortia condet Moenia Romānōsque suō dē nōmine dicet. His ego nec mētās rērum nec tempora pönō; Imperium sine fine dedi. Quin aspera Iūnō, 280 Quae mare nunc terrāsque metū caelumque fatigat, Consilia in melius referet, mēcumque fovēbit Rōmānōs, rerum dominōs, gentemque togātam.

"Sic placitum. Veniet lūstrīs labentibus aetās, Cum domus Assaraci Phthiam clārāsque Mycēnās

285 Servitio premet ac victīs dominābitur Argis.
Nāscētur pulchra Trōiānus origine Caesar,
Imperium Oceanō, fāmam qui terminet astrīs,
Iūlius, ā māgnō demissum nōmen Iūlō.

Hunc tu ōlim caelō, spoliïs Orientis onustum,
29c Accipies sēcūra; vocābitur hic quoque vōtīs.
Aspera tum positīs mītēscent saecula bellis ;
Cana Fides, et Vesta, Remō cum fratre Quirīnus,
Iūra dabunt; dirae ferrō et compagibus artis
Claudentur Belli portae; Furor impius intus
295 Saeva sedens super arma et centum vinctus aēnīs
Post tergum nōdīs fremet horridus ōre cruentō."
Haec ait, et Māiā genitum demittit ab altō,
Ut terrae, utque novae pateant Karthaginis arcēs
Hospitio Teucrīs, nē fātī nescia Dīdō

300 Finibus arceret. Volat ille per āëra māgnum
Remigiō ālārum, ac Libyae citus adstitit ōrīs.
Et iam iussa facit, pōnuntque ferōcia Poeni
Corda volente deō; in prīmīs rēgīna quiētum
Accipit in Teucrōs animum mentemque benignam.

305

At pius Aenēās, per noctem plūrima volvēns, Ut primum lūx alma data est, exire locōsque Explōrāre novōs, quās ventō accesserit ōrās, Qui teneant (nam inculta videt) hominesne feraene, Quaerere constituit, sociisque exacta referre. 310 Classem in convexō nemorum sub rūpe cavātā Arboribus clausam circum atque horrentibus umbris Occulit; ipse ūnō graditur comitātus Achātē Bīna manu lātō crīspāns hastilia ferrō. Cui mäter mediā sēsē tulit obvia silvā,

315 Virginis ōs habitumque gerēns et virginis arma, Spartanae, vel qualis equōs Threissa fatigat

Harpalyce volucremque fuga praevertitur Hebrum. Namque umeris de mōre habilem suspenderat arcum Vēnātrix, dederatque comam diffundere ventis, 320 Nūda genū, nōdōque sinūs collecta fluentēs.

325

Ac prior" Heus," inquit, "iuvenēs, mōnstrāte, meārum Vidistis si quam hic errantem forte sorōrum, Succinctam pharetrā et maculōsae tegmine lyncis, Aut spūmantis aprī cursum clāmōre prementem." Sic Venus; et Veneris contrā sīc filius ōrsus: "Nulla tuārum audīta mihī neque visa sorōrum, O quam të memorem, virgō? namque haud tibi vultus Mortālis, nec vōx hominem sonat; ō dea certē, An Phoebi soror? an Nymphārum sanguinis ūna ? 330 Sis felix, nostrumque levēs, quaecumque, labōrem, Et, quo sub caelo tandem, quibus orbis in ōris Iactemur, doceās; ignārī hominumque locōrumque Errāmus, ventō, hūc vāstīs et fluctibus acti.

335

Multa tibi ante ārās nostrā cadet hostia dextrā."
Tum Venus: "Haud equidem tālī mē dignor honōre;
Virginibus Tyriis mōs est gestāre pharētram,
Purpureoque altē sūrās vincire cothurnō.

Pūnica rēgna vidēs, Tyriōs et Agēnoris urbem;
Sed fines Libycī, genus intractābile bellō.
340 Imperium Dīdō Tyriā regit urbe profecta,
Germānum fugiens. Longa est iniūria, longae
Ambāgēs; sed summa sequar fastīgia rērum.
Huic coniunx Sychaeus erat, ditissimus agri
Phoenicum, et māgnō miserae dilectus amōre,
345 Cui pater intāctam dederat, prīmīsque iugārat
Ominibus. Sed rēgna Tyrī germānus habēbat
Pygmalion, scelere ante alios immānior omnēs.
Quōs inter medius vēnit furor. Ille Sychaeum
Impius ante ārās atque auri caecus amōre

350 Clam ferro incautum superat, sēcūrus amōrum
Germānae; factumque diu cēlāvit, et aegram,
Multa malus simulāns, vānā spē lūsit amantem.
Ipsa sed in somnīs inhumātī vēnit imāgō
Coniugis, ōra modīs attollēns pallida mīrīs;
355 Crūdēlēs ārās traiectaque pectora ferrō
Nūdāvit, caecumque domus scelus omne retexit;
Tum celerare fugam patriāque excēdere suādet,
Auxiliumque viae veteres tellure recludit
Thesaurōs, ignotum argenti pondus et auri.

360

"His commōta fugam Dīdō sociosque parabat Conveniunt, quibus aut odium crūdēle tyranni Aut metus acer erat; nāvēs, quae forte parātae, Corripiunt, onerantque aurō; portantur avāri Pygmalionis opēs pelagō; dux femina facti. 365 Dēvēnēre locōs, ubi nunc ingentia cernis Moenia surgentemque novae Karthāginis arcem, Mercatique solum, factī dē nōmine Byrsam, Taurīnō quantum possent circumdare tergō. Sed vōs qui tandem, quibus aut vēnistis ab ōrīs, 370 Quōve tenētis iter?”

Quaerenti tālibus ille
Suspirāns imōque trahēns à pectore vōcem:

[ocr errors]

“Ō dea, si prīmā repetēns ab orīgine pergam, Et vacet annālēs nostrōrum audire labōrum, Ante diem clausō compōnet Vesper Olympō. 375 Nōs Trōiā antiquā, sī vestrās forte per aurēs Trōiae nōmen iit, dīversa per aequora vectōs Forte sua Libycīs tempestās appulit ōrīs. Sum pius Aenēās, raptōs qui ex hoste Penātēs Classe vehō mēcum, fāmā super aethera nōtus. 380 Italiam quaerō patriam et genus ab Iove summō Bis denis Phrygium conscendī nāvibus aequor,

Matre deā mōnstrante viam, data fāta secūtus; Vix septem convulsae undis Eurōque supersunt. Ipse ignotus, egēns, Libyae deserta peragrō, 385 Eurōpā atque Asiā pulsus." Nec plūra querentem Passa Venus mediō sīc interfata dolōre est:

"Quisquis es, haud, credō, invisus caelestibus aurās Vītālēs carpis, Tyriam qui advēneris urbem.

Perge modo, atque hinc tē rēgīnae ad līmina perfer. 390 Namque tibi reduces socios classemque relātam. Nuntiō et in tūtum versis aquilōnibus actam, Ni frūstrā augurium vānī docuēre parentēs. Aspice bis sēnōs laetantēs āgmine cycnōs, Aetheria quōs lāpsa plaga Iovis āles apertō 395 Turbabat caelō; nunc terrās ōrdine longō Aut capere aut captās iam despectare videntur. Ut reduces illī lūdunt strīdentibus ālis, Et coetu cīnxēre polum, cantūsque dedēre, Haud aliter puppēsque tuae pūbēsque tuōrum Aut portum tenet, aut plēnō subit ōstia vēlō. Perge modo, et, quā tē dūcit via, dērige gressum." Dixit, et āvertēns roseā cervice refulsit, Ambrosiaeque comae divinum vertice odōrem Spīrāvēre, pedēs vestis defluxit ad imōs,

400

405 Et vēra incessu patuit dea. Ille ubi mātrem Adgnōvit, tālī fugientem est vōce secūtus:

410

"Quid nātum totiēns, crūdēlis tū quoque, falsīs
Lūdis imaginibus? Cur dextrae iungere dextram
Nōn datur ac vērās audire et reddere vōcēs?"
Tālibus incusat, gressumque ad moenia tendit.
At Venus obscuro gradientēs aëre saepsit,
Et multō nebulae circum dea fūdit amictū,
Cernere ne quis eōs, neu quis contingere posset,
Mōlirive moram, aut veniendī poscere causās.

« AnteriorContinuar »