DE VITA

CARMINIBUSQUE VERGILII PROLUSIO.

De rebus et consiliis Vergilii, mis auctoribus se usum esse proquem propter valetudinis infirmi- fiteatur 2 et ipse propter fidem et tatem et naturalem quendam pudo- diligentiam merito ab omnibus prorem non solum rei publicae lucem, betur, ab eius auctoritate nisi grased etiam urbem hominumque con- vissimis dubitationibus coacti non gressus fugisse constat, non multa debemus recedere. ad supplendam narrari potuisse facile intellegitur, Suetonii narrationem, quae ad carsunt tamen in eius vita, quae minum memoriam magis quam ad pluribus et certioribus veterum te- res poetae pertinet, in primis adstimoniis inlustrata velimus, veluti hibenda sunt ea scholia, quae Serquos praeceptores adulescens ha-vianis adiuncta primus edidit Petrus buerit, cum amicis quo usu con- Daniel. quorum cum magna pars ex iunctus fuerit, quae ei anno 713 antiquissimorum interpretum comacciderint, quo anno Mantuanorum mentariis sumpta sit3, ex illis quoagri divisi sunt, quibus locis et que, quae ad carmina quibus suas quam diu quoque moratus sit, quae res Vergilius tetigit, adscripta sunt, itinera susceperit. de eius modi quaedam ad amicorum familiariumrebus quod nec satis plena nec que commentationes et ad Asconii satis certa accepimus, non est ami- librum, qui non semel laudatur, recorum et familiarium, quos de in- ferenda esse probabiliter conicitur. genio moribusque' eius scripsisse in georgicis ad Danielina scholia Gellius (XVII 10, 2) testatur, in- et vetustate et dignitate proxime curiae imputandum. nam cum etiam illa accedunt, quae Fulvius Ursinus de levioribus quibusdam rebus te-e codice Vaticano 3317 edidit et stimonia fide dignissima extent, illi sine idonea causa Philargyrio tride vita quoque poetae quicquid buit4. contra Servianis cum magna memorabile videbatur, diligenter cautione utendum est. in vitam quicollegisse putandi sunt. sed tem- dem Aeneidos commentario praeporum iniquitate ipsi eorum com- fixam pleraque ex Suetonii narramentarii perierunt, periit etiam tione, quam suam Donatus fecerat, Asconii Pediani contra obtrec-translata esse apparet: sed et falsa tatores Vergilii liber, quem acer- admixta sunt (veluti Neapoli sturimo veri quaerendi studio scriptum duisse Vergilium; bello inter Anfuisse Danielini interpretis (buc. tonium et Augustum orto effectum IV 11) et Suetonii (p. 57, 5 Reif- esse, ut agri Cremonensium veterafersch.) testimoniis ostenditur. nam nis distribuerentur; poetae agris vitam ab Aelio Donato commenta- spoliato una cum Polione Maecenariis in carmina Vergilii scriptis tem succurrisse) et corrupta Suetonii praemissam prope totam Suetonii testimonia, qui non dixit, propoesse et e libro de poetis subla- suisse bucolica Polionem, Maecenatam, hodie consentiunt inter se viri docti1. Suetonius autem cum opti

1 cf. Ioh. Fr. Gronovii ad vitam P. Vergilii Maronis notae in Burmanniano Vergilii exemplari I, I sqq. editae et Reifferscheidii quaest. Suetonianae p. 400 sqq.

2 cf. p. 57, 5; p. 59, 12 sqq. conl. Quint. X 3, 8 et Gell. XVII 10, 2; p. 61, 5 sqq.; p. 62, 6; p. 64, 12; p. 66, 2.

3 cf. quae in praefatione ad Servium p. XIX sqq. et XXXII sqq. exposui. 4 cf. Rhein Mus. XV p. 135 sqq.

-st

2945

78817

cop.l

109891

tem georgica, Augustum Aeneida, | gilii testimonia diligentissime perneque Varium et Tuccam a Caesare secutus est, alter artem poetae in edenda Aeneide superflua de- subtilissime descripsit. mere iussos esse tradidit. item in Natus est P. Vergilius Maro scholiis de rebus Vergilii et car- Idibus Octobribus anni 684/70 Cn. minum fatis haud pauca inveniun- Pompeio Magno M. Licinio Crasso tur, de quorum fide iure dubitetur: consulibus Andibus, in pago Manquamquam quaedam ita comparata tuano: unde 'Mantua me genuit' sunt, ut iis veri aliquid subesse est in epitaphio quod ipse comconicias, quod tamen ineptis in- posuisse fertur, et Mantuani poeferioris aetatis inventis adeo obru- tam suum vindicant. Vergilius tum sit, ut non possit certo re- Maro pater, 'quem', ut ait Suetocuperari. nimirum Servius quoque nius (p. 54, 8 R.), 'quidam opificem saeculi illius superstitione et vani-figulum, plures Magi cuiusdam loquentia imbutus erat. accedit quod viatoris initio mercennarium, mox neque ipsas res gestas Romanorum ob industriam generum fuisse traneque annos earum satis cogno- dunt,' pecuaria re et apiaria facta verat, veluti de civilium_bellorum rem familiarem adeo auxit, ut temporibus turpiter erravit. in Ber- haberet unde filium liberaliter edunensibus ad bucolica et georgica caret. mater fuit Magia. anno scholiis de vita scriptisque Vergilii aetatis duodecimo (696/58) Vergilius nihil fere extat quod non a Danielis a patre Cremonam deductus est, ubi interpretibus quoque aut a Servio litterarum elementa disceret7. tricommemoratum sit. quae in Probi bus annis post (699/55) natali die qui vocatur commentario ad res toga virili sumpta Mediolanum, inde poetae enarrandas spectant prope Romam se contulit. ibi oratoriae omnia abicienda sunt: nam infima arti 8 iisque litteris, quas gramaetate hominem imperitum multa matici profitebantur, operam dedit. a malis, paucissima à bonis auctori- sed rhetorum vanis artificiis, subus accepta memoriter litteris man- perba doctrinae ostentatione gramdasse manifestum est: quae de maticorum deterritus, at incensus agrorum divisione in bucolicorum philosophiae naturaliumque rerum praefatione prodidit propter tem- studio ad Sironem Epicureum se adporum errores etiam Servianis deteriora sunt5. Phocae carmen totum a Suetonii vel Donati narratione pendet: neque Bernensis quae vocatur vita, aut illa quam nuper M. Petschenig(Wien. Stud.IVp.168 sq) Vergilium Probus (p. 1, 4 K.) narravit, stue codice quodam S. Pauli in Karin- Caesare Augusto, Bernensis vitae auctor thia edidit, quidquam propriae testatus est. quod haud scio an inferiore virtutis habet. inter recentiores aetate inventum sit, ut Vergilius iam adulescens cum Octaviano aliquo vinculo conVergilianae vitae commentarios iunctus fuisse videretur. nam Octavianus Ottonis Ribbeckii narrationem septem annis post Vergilium natus est. minori carminum editioni praemis-deinde Suetonius (p. 124, 9 sq. R.) inter dissam et Eugenii Benoist 'notice sur Virgile' (12 p. LXXXV sqq.) commemorasse satis est: ille enim veterum de rebus et scriptis Ver

5 Haec quae de vita Probi et de praefationis partibus quibusdam dixi cavendum est ne ad reliquam quoque praefationem aut ad ipsa scholia referantur: quae etsi nihil fere habent quod Berytii esse videatur, tamen ex antiquorum interpretum libris deprompta sunt.

6 Magiam Pollam appellant Probus (P. 1, 2 K.) et Phocas v. 11.

7 cf. Hieronymus Ol. 180, 3. (Suet. rel. Reiff. p. 43, 7).

8 Summis eloquentiae doctoribus vacasse

duisse eum apud Epidium oratorem cum

cipulos Epidii M. Antonium et Augustum commemorat, non commemorat Vergilium. denique suspicionem movet quod posterioris aetatis grammatici alios quoque viros, qui Vergilio in discrimen adducto subvenerunt, eius condiscipulos fuisse prodiderunt. veluti Servius (buc. VI 13) Alfenum Varum una cum poeta Sironem docentem audivisse narrat, quod propter Epicureorum quaedam praecepta quae in sexta ecloga ad Varum missa proferuntur, fictum esse videtur. Cornelium Gallum Probus (p. 6, 1 K.) Vergilii condiscipulum appellat.