ii. 5. A.D. 1069. Quorum adventus cum divulgatus esset, exierunt illis ob- Matt. Par. viam comites et barones et nobiles terræ, oppressi a Normannorum inportabili superbia; et foedus ferientes cum ipso, additi sunt exercitui Danorum, ut regem Willelmum] confunderent. Sed rex Willelmus prudentissimus, videns periculum sibi iminere, humiliavit se illis, compescens elationem suorum Normannorum, et York taken sic revocatis multis Anglorum nobilibus, fœdere cautius by Wilcum omnibus confirmato, Eboracum, ubi fuit Danorum liam. receptaculum, potenter cum ibi inventis expugnavit, et multa milia hominum occidit ibidem.2 the monas Winches 1 Quomodo rex Willelmus, jam securus, factus est de rege tyrannus. i. 201. Plunder of Anno gratiæ MLXXo. Pridie nonas Aprilis, rex W[ilteries by lelmus], factus jam securior, in multis promissa vioWilliam. lavit. Monasteria vero totius Angliæ perscrutari fecit, Diceto, et pecuniam simul cum cartis, in quarum libertatibus nobiles Anglia confidebant, et quas rex in arcto positus observaturum se juraverat, ab ecclesiis, ubi in securo deposito jacuerant, auferri præcepit violenter Council of et in ærarium suum deferri. Concilium quoque magter. num in octavis Paschæ apud Wintoniam celebravit ecclesia tota Anglicana, rege procurante, ubi multa Degrada- regnum contingentia mutata sunt. Ibi etiam StiganStigand, dus archiepiscopus degradatus est ignominiose, [et Ms. Cl. and Ayl- Aylmarus frater ejus episcopus Est Angliæ]; plures Elmham. quoque episcopi et abbates ibidem depositi sunt. Solus Matt. Par. [vero] inter omnes Angliæ prælatos, Egelwinus, Dunelmensis ii. 6. episcopus, videns fratrum injustas oppressiones, condolens et zelum Dei habens, exulavit spontaneus ab Anglia, violentos oppressores vinculo excommunicationis innodavit. tion of mar bp. of 5 1 occidit] interfecit, E. There is an erasure of two and a half lines after this in Ch. Ch. ins. Anglia. E. om. tota. Cl. It is taken from Florence, ii. 5 violentos] volentes, E. from Flor. Worc. MS. CI. partly Stigando vero successit Lamfrancus monachus, vir eleganter A.D. 1070. [Aylemaro1 successit Arfastus, regis capellanus; hic See of from Flor. transtulit sedem ad Thifordiam.] Worc. Matt. Par. ii. 7. Angli a Normannis repulsi injuriose [et malitiose] tractantur. 3 Elmham transferred to Thetford. Lanfranc Anno gratiæ MLXXIo. Lamfrancus, Cadomensis abbas, in archiepiscopum Cantuariensem consecratus est, octavo kalend. archbishop Maii. Ipse quoque archiepiscopus L[amfrancus] mona- of Canterbury. chorum ordinem secundum [regulam] sancti Benedicti in multis cœnobiis Angliæ [constituit]. Primo vero in ecclesia Cantuariensi, postea in ecclesia sancti Albani, Cf. Matt. Anglorum prothomartyris, ubi etiam decedente Frethe- Paul abbat Par. Gesta rico abbate substituit Paulum nepotem suum, qui of St. Abbatum, i. 52, 53, fretus adminiculo avunculi sui ecclesiam restauravit, and Diceto, i. 215. Cf. Hist. Anglor. i. 15. Diceto, i. 205. et ordinem pæne lapsum reformavit. Hoc quoque tempore, cum Angli nimis injuriose tractarentur a Alban's. Herewardum in armis strenuissimum sibi ducem præ- Hereward. Rex Willelmus cepit homagium a rege Scotorum. Anno gratiæ MLXXIIo. Generale concilium regni Council to Angliæ, de primatu Dorobernensis ecclesiæ super 5 the prece determine dency of Canterbury over York. Rex etiam Matt. Par. A.D. 1072. Eboracensem, celebratum est, sexto idus Aprilis. Et William in Hereward. P. Gregory Sed cum nullum ibidem reperisset, accepto regis Scotorum homagio, [ad propria] remeavit. ii. 8. [Hoc tempore fuit Herewardus qui per paludes juxta MS. Re. Ely latuit cum sociis suis.] from Diceto. Rex Willelmus Normanniam sibi rebellem subjugavit. Anno gratiæ MLXXIII.2 Pridie kalend. Aprilis obiit Southwark Alexander papa, cui successit Hyldebrandus, qui Gre- Annals. John gorius vocatus est. Eodem anno, invaserunt monachi Matt. Par. archbishop sancti Audoeni Johannem archiepiscopum Rothomagensem, of Rouen attacked by the monks of S. Quen. missam celebrantem 3 in festivitate ejusdem sancti, cum armata manu virorum. Unde judicatum est in concilio in eadem civitate congregato, præsidente rege Anglorum W[illelmo], monachos hujus criminis reos per abbatias carceribus intrudi. Rex etiam Willelmus] eodem anno, [Maine] Anglorum fretus auxilio, in Normanniam, jam sibi rebellem, dominio suo potenter mancipavit. Deinde omnibus pacificatis et bene dispositis, Anglis quoque in plenitudinem dilectionis receptis, in Angliam est reversus. reduced. Removal 4 Sacerdotes symoniaci, necnon et uxorati, a papa Gregorio excommunicantur. Beatus Wlstanus in episcopatu suo restituitur. Anno gratiæ MLXXIV. Gregorius, qui et Hyldebrandus of married [dicebatur], celebrata synodo, simoniacos anathematizavit. Sapriests by Gregory cerdotes uxoratos a divino officio amovit, novo exemplo et, ut multis 5 visum est, inconsiderato præjudicio, contra sanctorum patrum sententiam. VII. 1 eidem] ei, E. 2 Cl. has here "qui sedit in cat. "annos xii., m. i., d. xi., et cessavit an. ii.," instead of after vocatus est. See Matt. Per. A. 1074. 3 celebrantem] celebrantes, Ch. N. T.; altered in A. Cl. Re. 4 Cenomanniam is omitted. See note 2, Matt. Par. ii. 11, and Madden's note, Hist. Anglor., i. 18. 5 laicis is in the margin in a later hand in Ch. ii. 11. Abbrev. iii. 171. stored. Beatus Wlstanus, per Lamfrancum archiepiscopum in- A.D. 1074. juste depositus, miraculose restituitur. Cum baculum pas- St. Wultoralem sepulchro beati Edwardi infixisset, nullus præter stan reeum a lapide evellere poterat. Papa vero, ut validius uxoratos sacerdotes puniret,1 et punitos revocaret ab Matt. Par. amplexibus illicitis, laicis interdixit ii. 12. ne missas eorum audirent, decimas etiam presbyteris debitas igne jussit Id. ii. 13. concremari. Eodemque anno venerunt ex 2 Dacia in manu Attempt of MS. E. comes cum forti et hostili Cnuto filius Suani et Hacon Obiit regina Edhitha. Rex maledixit Roberto filio suo cogno- 4 3 Cnut and of Wader. Anno gratiæ MLXXV. Obiit Editha regina, nonas Aprilis. Death of Queen Id. ii. 14. Rex quoque Willelmus præcepit Weltheofum comitem in in Eadgyth. Wintonia capite privari. [Eodem anno rex Willelmus Radulpho consuli filiam Willelmi, filii 5 Osberti, nuptui Conspiracy tradidit, et consulatum de Nortfolk et Sutfolk. Iste of Ralph Radulphus erat de genere Britonum ex parte matris, et pater suus Anglicus fuit. Natus fuit in Nortfolk, et vocabatur Radulphus. Ille autem accepta uxore sua duxit eam apud Nortfolk, ibique habuit nuptias suas, quæ multis hominibus dampno fuerunt. In quibus fuerunt Rogerus consul et Waltheof consul et episcopi et abbates, et consuluerunt expellere regem Willelmum de regno suo. Quod cito regi innotuit qui fuit in Normannia, et postea venit rex in Angliam, et cepit Waltheofum et Rogerum cognatum suum, et misit eos in carcerem. Sed et de ceteris, qui fuerunt ad nuptias, fecit postea judicium.] 1 puniret] punire, MSS. 2 ex] in, E. 6 3 Cl. ins. "uxor Sancti Ed"wardi." A.D. 1075. Cicely takes the veil at Fécamp. Robert 1 Eodem quoque anno, idem rex Willelmus], die Pascha, Matt. Par. in ecclesia de Fescamp filiam suam Ceciliam Deo 1i. 14. consecrandam optulit cum devota sollempnitate. Rex etiam Willelmus eodem anno, quia multotiens eundem ad iram provocaverat, maledixit Roberto filio suo, et a concursed by spectu præsentiæ suæ in mentis amaritudine abegit. Ipse autem Robertus, quantum invaluit paterna maledictio, in fine vitæ suæ manifeste expertus est, cum excæcatus, et incurrens fraternam cum odio persecutionem, in carcere lamentabiliter diem clausit extremum. his father. ter. 2 4 [Per idem tempus Radulfus comes exivit ab Anglia.] MS. Re. Arnost [Eodem anno Sywardus Roffensis episcopus obiit, MS. N. bishop of Rochester. cui successit Arnustus Beccensis monachus.5 Tempore vero prædicti Sywardi venerunt Normanni in Angliam ; Condition paucis diebus supervivens fatum explevit, derelicta of Roches- ecclesia miserabili et vacua omnium rerum indigentia intus et extra, vix enim quatuor canonici erant qui victu exili et ipso ad horam vel prece vel precio comparato et indumento plebeio vitam tolerarent. Has miserias corrigere pergens sapientissimus archiepiscopus Lanfrancus, Arnustum Beccensem monachum loco dedit; sed in eo anno tantum dimidio vixerat. Vita GunVolens autem Lanfrancus archiepiscopus ut ex more anti- dulfi (Wharton, quorum in ecclesia Roffensi monachus succederet mona- Anglia 6 cho, cogitare cœpit qui hoc onus sibi injunctum portare Sacra, ii. Consecra- valeret. Cogitanti tamen Gundulfi citius occurrit sanctitas 279, 280). tion of quæ jam certis experimentis satis ei fuerit approbata. OrdiGundulf as Bp. of natur itaque vir vere dignissimus episcopatu Gundulfus in Rochester. ecclesia Dorobernensi, xii. kal. Aprilis, anno ab incarnatione Domini Mo septuagesimo septimo, undecimo vero adventus Normannorum in Angliam sub comite Willelmo, rege postmodum Anglorum nobilissimo. Consecratus autem ex more propriam tendit invisere sedem; tripudiantibus turbis Roffensem ingreditur urbem. Pontificali sedi intronizatus inducitur, præsul omni veneratione ex eo habetur.] E. 1 eodem anno] om. E. 2 præsentiæ suæ] suo præsentem, s E. ins. sua. 4 est] om. MSS. 5 This sentence is from Florence, A. 1070. 6 portare] parcare, N. |