Lib. IV. minus tribus diebus peregisset, quando et tertius deci- HISTORIÆ DUNELMENSIS ECCLESIÆ De Ranulpho episcopo. vacant three A.D. 1099. the new Ranulf the bishop; Tribus dehinc annis ecclesia vacante pastore, trecentas The see annuatim libras rex Willelmus in suum de episcopatu years. transtulit ærarium. A monachis vero nil accipiens, immo largus et beneficus, nil oppressionis et injuriæ illis a quoquam irrogari permisit. Evolutis de quarto anno ab obitu episcopi quinque mensibus, rex Willelmus dedit episcopatum Rannulfo, qui propter quandam apud regem excellentiam singulariter nominabatur Capellanus regis. Fuerat autem primo cum Mauricio Lundoniensi episcopo, sed propter decaniam sibi ablatam orto dissidio spe altioris loci se transtulit ad regem. Nec eum fefellit spes. Admixtus enim causis regalium nego- and ready tiorum, cum esset acrioris ingenii et promptioris linguæ, made him brevi in tantum excrevit, ut adepta apud regem to the king; familiaritas totius Angliæ potentes, et natu quosque nobiliores illum superferret. Totius namque regni procurator constitutus, interdum insolentius accepta abutens potestate, cum negotiis regis pertinacius insisteret, plures offendere parvi pendebat. Quæ res multorum ei invidiam et odium contraxerat. Crebris he has many accusationibus serenum animi regalis ei obnubilare, et This continuation, which is found in the Durham MS. and several others (see Introduction), was written by some unknown monk who had witnessed the scenes of violence and rapine which fol- his audacity wit had acceptable enemies, who lay a plot to entrap him on and make away with him. locum familiaritatis conabantur interrumpere. Sed cum hic casso labore deficerent, dolis circumventum etiam extinguere machinabantur. Quidam Geroldus, aliorum, ut dicitur, audacia simul et dolo armatus, ascensa cum paucis navicula, convenit capellanum Lundoniæ, suppliciter orans ut ad dominum suum Mauricium episcopum infirmantem quantocius board ship properaret, qui in villa sua super ripam Tamesi fluminis extremum pene spiritum agens, illius magnopere desideraret colloquium. In argumentum veritatis dixit se naviculam a domino missam adduxisse, qua ad illum velocius transveheretur. Ille, nil mali suspicatus, cum paucis suorum intravit navem, quam Geroldus recto per alveum fluminis cursu ad mare dirigebat. Quærente capellano, cur tam diu navigantes nusquam diverterent ad littora, fingebant portum paulo longius abesse, ubi aptior esset de navicula egressus in terram. Interea prospiciens majorem medio in flumine navem anchoris stabilitam, quasi suum, ut sibi videbatur, operiri adventum, illico malignæ deceptionis intellexit molimina. Quid plura? In navem suspectam transponitur numerosiorem armatorum manum habentem. Jam nulla uspiam evadendi spes. Ipse annulum quem digito gestabat, et notarius suus sigillum illius, medium projecerunt in flumen, ne per hæc, ubique locorum per Angliam cognita, simulata præcepta, hostibus decipientibus transmissa, rerum perturbarent statum. Tunc et homines sui emittuntur in terram, valido prius sacramento obligati, ut nulli mortalium quicquam de abducto domino dicerent. Jam navis relicto flumine alta maris ingreditur, et suspensis velis prospero aliquandiu cursu versus meridiem dirigitur. Interea remotius in prora sedente capellano, de genere mortis illius fit inter nautas conspiratio. Eliguntur duo filii Belial, qui eum vel in fluctus projicerent, vel fracto fustibus cerebro enecarent; habituri pretium sceleris optimas, quibus tunc indutus fuerat, vestes. Ranulf in great danger. Quorum alter cum, negante altero, mantellum illius. sibi vellet sortiri, protracta inde contentio, intentatam viro distulit mortem. Jamque die altero favens ad votum cesserat navigatio, cum ecce ventus turbinis a meridie surgens totum a profundis sinibus conturbavit mare, noxque repentina obduxit caligine cœlum. Jactatur hinc et inde procellis carina, jam non gubernaculo, sed ventis obediens et fluctibus. Nec ulterius procedere, nec littora valebat attingere. Jam rudentibus ruptis, fractoque malo, non tam ferebatur aquis, quam ipsa ferebat aquas. Nihil certius quam mortem expectabant. Sola hæc quantulacunque maris erat The ship licentia, ut unde venerat navis rediret. Quo repel- into the lentibus eam undis, deliberata est in Rannulfum mortis stress of sententia, ne evadens illatas ulciscatur injurias. Porro quidam secundus in navi a Geroldo tantum exhorrens scelus, repente astans, vultuque tristi et lachrimis suffuso, "Proh dolor!" inquit, "Rannulfe, jam morieris "nostro scelere pessimo. Sed si mihi veniam dederis 66 pravæ conspirationis, hic tui defensor astabo, tuæ "vel vitæ vel mortis comes." Tunc ille, sicut magnanimus semper erat in periculis, ingenti clamore vociferans, "Quid tu," inquit "Geralde, cogitas? Quid de "nobis machinaris? Homo meus es, fidem mihi debes, hanc violare non tibi cedet in prosperum. Resipisce, "et a pernicie facti ad quod intendis, animum revoca. Quin potius accipe profuturum tibi per omne tempus vitæ tuæ consilium. Pete quantum volueris, ego "sum qui plura petitis præstare potero. Et ne dis"credas promissis, ecce manu affirmo quod polliceor." Ille, non tam promissis illectus, quam potentia viri exterritus, consensit; eductumque de navi jam in portum repulsa, honorifico in sua domo quæ littori prominebat procuravit apparatu. Sed, nequaquam credulus promissorum, fugæ præsidium iniens, æterno 1 intentan, D driven back Thames by weather. Ranulf escapes, and back to triumph. disparuit exilio. Rannulfus vero accitis undecunque is brought militibus, multa armatorum manu grandique strepitu London in deducitur Lundoniam, omnibus in stuporem versis, ut quem fama divulgaverat extinctum, subito quasi redivivus regalium negotiorum executor resideret. Acceptior dehinc regi, omnes invidorum conatus cassavit, ita undique circumspectus, ut nullorum rege vivo pateret insidiis. A.D. 1099. Imprisoned by Henry I. Anno ab incarnatione Domini MXCIX. non. Junii oct. Pentecostes, suscepto episcopatu consecratus est in ecclesia Sancti Pauli Lundoniæ, a Thoma1 majore,a Eboracensi archiepiscopo, sine ulla exactione professionis, sicut et Willelmus quondam prædecessor ipsius. Post annum autem et tres eoque amplius menses accepti episcopatus, rege in venatu sagitta interfecto, circumventus ab insidiantibus episcopus, jussu Henrici, qui in the Tower fratri successerat, XVIII. kalendas Septembris capitur, diligentique custodia in turre Lundoniensi arctatur. Sed non multo post, scilicet tertio nonas Februarii, magna calliditatis arte et suorum clandestino auxilio fugiens noctu, omnem sese terra marique persequenHe escapes tium elusit diligentiam. Veniens Veniens ergo Normanniam mandy, and honorifice a duce Roberto fratre regis susceptus est, a quo Luxoviensem ecclesiam, quæ tunc episcopo vacabat, ad sui suorumque comitum subsidia accepit. Post non multum temporis cum duce præfato, armis cum fratre congressuro, multa classe revehitur in Angliam, ubi strenuis mediatoribus, pace inter fratres Returning reformata, utriusque partis transfugis ex conditione he can never pacis liber in sua permittitur reditus. to Nor is made bishop of Lisieux by duke Robert. to England, entirely regain the favour of Henry. Inter quos et Rannulfus episcopium quidem recepit, verum gratiam regis licet magnis et continuis muneribus ad plenum sibi redintegrare nequaquam valuit. Sed 1 Toma, D. Thomas I., archbishop of York, died the following year; see Henry of Huntingdon, vii. § 22. ut hanc qualitercunque vel simulatitiam mereretur, De moribus Ranulphi episcopi.3 bishop Cæterum inerat ei episcopo magnanimitas, quam Character of quondam procurator regni contraxerat ex potentia, ut Ranulf. in conventu procerum, vel primus, vel cum primis semper contenderet esse, et inter honorificos honoris locum magnificentius obtineret, vastiori sæpius clamore et vultu minaci, magis simulare indignationem quam exhibere. Ad hæc facunda ei verborum inventio, qua1 seriis admiscens jocularia, dubios veri et falsi suspendit auditores. Motus animi quoque interdum levis, nec diutius iram retinens nec lætitiam, ex altero in alterum permutari facilis. Inter hæc plurimum circa suos eminebat beneficiis. Jura, libertates episcopii, secundum vires contra extraneos defendebat. Circa opus He finishes ecclesiæ modo intentius, modo remissius agebatur, sicut the cathe illi ex oblatione altaris et comiterii vel suppetebat pecunia vel deficiebat. His namque sumptibus navem ecclesiæ circumductis parietibus, ad sui usque testudinem erexerat. Porro prædecessor illius, qui opus inchoavit, id decernendo statuerat, ut episcopus ex suo ecclesiam, monachi vero suas ex ecclesiæ collectis fa the nave of dral. |