Arma, virumque cano, Trojæ qui primus ab oris na, genus. id est, bucolicum celebravi sards et sur mer et sur terre.» 2. Egressus silvis. Exquisite dicitur, pro eclogas scribere desi nens. 3. Quamvis. Quantumlibet avido. Coegit ut parerent colono, ut ejus votis responderent. Dictum ornate. 4. Horrentia arma. Proprie, armes qui hérissent les bataillons; deinde: « armes terribles. >> Hic sensus uterque convenit. 5. Arma. Metonymia, pro: bella. Virum Encam, qui venit, etc. In prosa dixeris: adventum viri a Troja profugi in Latium. - Primus. Vox non urgenda, sed, ut apud poetam, paulo liberior. Primus intelligitur quasi primo, primis in temporibus, olim. Antenor ab oris Trojanis Italiam ante Eneam Is versus præ se fert propositionem sex priorum librorum; et, paulo infra, versus 9: multa quoque et bello passus, sex posteriores libros prænuntiat. 8. Juno, Saturni filia, Jovis soror et conjux. Ob iram memorem, seu ob iram Junonis memoris et ulcisci volentis. Quarum autem rerum hæc dea fuerit memor, videbis infra, 30. 9. Quoque et. Redundans conjunctio, ut nonnunquam alias. Nolim jungas: «Multa quoque passus, et bello. D- Dum. Usque eo donec.Urbem Lavinium. 10. Deos. Penates e Trojæ incendie raptos. A pietate primum, ut par est, notum Eneam facit. Latium. Pars Italiæ. Unde, ex qua re ortum est genus Latinum. Quippe victor Eneas, quum Trojanorum nomen Latinis imponere jure potuisset, ipse Latinum nomen sociis suis imposuit: hoc autem mixto ex genere Albani patres et monta Romæ propagata sunt. 11. Albanique patres. Bene Albam enuntiat a patribus sive regibus aut senatoribus, tanquam a nobiliori populi romani parte. Alta 7. Ille admodum latine additur cum emphasi. Jactatus, in par-mania Rome. Roma potens et muticipio, non autem quasi dixisset : nitissima. Dictum magnifice. jactatus est. Ea vox, quæ gallice est < ballotté, hic audacter sensu extenditur : « ballotté par mille ha 12. Musa. Calliope, Musa præses heroici carminis. Quo numine. Qua divina majestate offensa, scili Quidve dolens regina deum, tot volvere casus Urbs antiqua fuit, Tyrii tenuere coloni, 15 20 cet Junone, quod statim explica- sans aucune comparaison. » -- 20. Samos. Insula Icarifi maris, adjacens Ioniæ, contra Ephesum. In ea Juno adolevit, nupsitque Jovi; ibi denique templum habuit nobilissimum. Ultima syllaba vocis Samo, quum sit ad arsim posita, non patitur elisionem; longam tamen servat pronuntiandi quantitatem. Prolégomènes, ш. Arma. Hasta scilicet, huic deæ propria. 21, 22. Currus, quo ad bellum, heroum instar, progrediebatur. Hoc regnum, etc. Jam tum dea contendit ut populis Carthago imperet, eamque tali spe fovet seu protegit, si qua ratione id fata sinant. 23. Sed enim, àλλà yάp, « mais toutefois. D Progeniem Trojano, etc. Audiverat in fatis esse fore ut proles (gens nempe Romana), e Trojanorum stirpe deducta, aliquando moenia a Tyriis condita everteret. Duci ponit, præsenti tempore. Ex lis enim qui nunc vivunt orientur qui Carthaginem evertant. Non autem ductum iri, ut majorem rei certitudinem exprimat. - Hinc populum late regem, belloque superbum, Troas, reliquias Danaum atque immitis Achillei, 25. Hinc ortum, id est Trojano Forma. Suæ pulchritudinis. sanguine ortum populum, Romanum 25 30 35 32. Et genus invisum. Trojanos scilicet. Rapti Ganymedis honores. Ganymedes fuit Trois, Trojanorum regis, filius. Hunc ob formæ dignitatem Jupiter ad cœlum sustulit, et instituit pincernam deorum ad infundendum nectar diis epulantibus; sic Heben, Junonis filiam, quæ prius nectar diis miscebat, officio privavit. 33. His accensa super. Id, inquam, metuens, memorque..., et insuper his irritata. 34. Relliquias Danaum, e Trojano bello superstites. Danai, a Danao, Argivorum rege. -Achillei. Fuit Achilles Pelei Thetidisque filius. Hoc nomen habet genitivo casu Achillis, Achillei, vel etiam Achilli. 37. Tanta molis seu difficultatis erat, etc. Per hoc celeberrimum epiphonema lectoribus innotescit Eneidis argumentum pertinere ad Romanorum originem, quæ res in mente poetæ maximi erat momenti. 38. E conspectu Siciliæ. Inde solvit Æneas mense julio finiente. Vela dabant læti, et spumas salis ære ruebant; 40 45 50 39. Læti, ob vicinitatem Italiæ.Sal, græce as, áλós, « l'onde salée. >> Ere, seu prora navium ærata. duo fuerunt: hic Oilei, Locrensium regis, alter Telamonis, Salaminis regis, filius. 47. Ratis, proprie « radeau »; 41. Mene desistere ! Nota locutio: extenso deinde sensu « vaisseau, « Faut-il donc que...! » 42. Regem. Eneam, quem invidiose regem appellat. 43. Quippe, « c'est que. » Ironice. Et inducit argumentum a minori ad majus. Quasi vero fata debuerint ultionem injuriæ permittere Palladi, mihi negare. 44. Argivum. Græcorum. Ab Argo, urbe Græciæ clarissima. 45. Ajacis Oilei. Ajax, "Atas, cui pater Oileus; 'Oλús, in Troja excidio, Cassandram ab adytis Minervæ abduxerat. Indignans Minerva tempestatem in Græcos ex Asia redeuntes excitavit, et fulmen a Jove mutuata classem exussit, Ajacem ipsum fulmine tetigit, et transfixo pectore flammas exspirantem, ad Caphaream rupem, Eubææ promontorium, allisit. Ajaces navire ». 48. Illum. Ajacem. 49. Turbine, « dans un tourbillon. >> Infixit. Nota vim propriam hujus verbi: « le précipita sur la pointe d'un rocher, où il demeura transpercé. >> 50. Ast ego, etc. Mira elucet hoc versu majestas, imo animi ferocia, quæ Junonem decet. Dignitas non parum incessu declaratur, unde ait: divum incedo regina. Quod si posueris : sum divum regina, quam friget! Hunc locum imitatur gallicus poeta, quum in tragœdia cui titulus « Athalie », ait Mathan : Je ceignis la tiare, et marchai son égal. 52. Et quisquam præterea...? Ad litteram : « Et après cela, qui que ce soit adorerait-il encore...? > Nimborum in patriam, loca feta furentibus austris, 55 « Eole (namque tibi divum pater atque hominum rex Et mulcere dedit fluctus, et tollere vento), Gens inimica mihi Tyrrhenum navigat æquor, 70 65. Molemque et montes (mon-minare præ contemptu dedignatur. |