Candida succinctam latrantibus inguina monstris,
Dulichias vexasse rates, et gurgite in alto,
Ah! timidos nautas canibus lacerasse marinis?
Aut, ut mutatos Terei narraverit artus;
Quas illi Philomela dapes, quæ dona pararit;
Quo cursu deserta petiverit, et quibus ante
Infelix sua tecta supervolitaverit alis?

75

80

Omnia quæ, Phoebo quondam meditante, beatus

Audiit Eurotas, jussitque ediscere lauros,
Ille canit; pulsæ referunt ad sidera valles :
Cogere donec oves stabulis, numerumque referri
Jussit, et invito processit Vesper Olympo.

dirai-je? Parlerai-je de Scylla, fille de Nisus, qui a les flancs ceints de monstres aboyants, et qui, si l'on en croit la renommée, attire à leur perte les vaisseaux? » — Quam fama secuta est, id est quam fama narravit. Fuerunt duæ Scyllæ, altera Nisi, Megarensium regis filia; altera, Phorci filia, quæ Circes veneficiis in monstrum marinum mutata est. Utramque Scyllam in unam confudisse Virgilius videtur.

85

82. Omnia, etc. Silenus denique canit omnem illam næniam, seu funebrem lamentationem, quam ad Eurotæ ripas cecinit Phoebus in 76. Dulichias naves. Ulyssis na- laudem Hyacinthi. Apollo enim, ves. Dulichium una erat ex insulis idem ac Phoebus, Hyacinthum disci Echinadibus, Ulyssis imperio subja- | jactu imprudens occiderat; unde illi centibus. - Vexasse. Pessumdedisse. dolor ingens ortus est. Igitur omnia quæ audiit Eurotas, etc. Intellige: « les chants de Phébus que l'Eurotas eut le bonheur d'entendre, et qu'il fit redire aux lauriers d'alentour. D

78 et seq. Ut. Loquar ut? « Dirai-je comment? Aut ut mutatos, etc. Tereus, Thraciæ rex, Prognen, Philomela sororem, uxorem duxit; postea Philomelam offendit, eique linguam abscidit. Tum duæ sorores ad poenas pro scelere tanto repetendas, Itym, Terei filium, patri dederunt in epulas. Mox prolato capite pueri, quum ensem Tereus in ultionem arriperet, ipse in upupam avem mutatus est, « huppe »; Progne in hirundinem, « hirondelle »; Philomela in lusciniam, « rossignol »;

Itys autem in phasianum, « faisan ».

84. Pulsæ referunt, repercutiunt. 85. Numerum ovium referri, recenseri.

86. Vesper, « l'étoile du soir, ou l'étoile de Vénus lorsqu'elle paraît le soir. » — Invito Olympo, « au regret de l'Olympe. » Voluisset enim Olympus tali cantu diutius permulceri.

ARG.

ECLOGA VII

MELIBUS

Melibous pastor, dum errantem caprum quæreret, arcessitus est a Daphnide, ut esset una cum ipso certaminis judex quod inter Corydonem et Thyrsim erat initum. Corydoni palma demum assignatur.

In Corydone potest agnosci Cornelius Gallus, qui tum poetica laude floruit; in Thyrside, æmulus quidam, Gallo et Virgilio invidens, poeta; in Meliboo ipse Virgilius; in Daphnide, communis Virgilii et Galli amicus. Ex Idylla sexta Theocriti sumptum est Ecclogæ hujus argu

mentum.

MELIBUS, CORYDON, THYRSIS

MELIBEUS

Forte sub arguta consederat ilice Daphnis,
Compulerantque greges Corydon et Thyrsis in unum:
Thyrsis oves, Corydon distentas lacte capellas;
Ambo florentes ætatibus, Arcades ambo,
Et cantare pares, et respondere parati.

Huc mihi, dum teneras defendo a frigore myrtos,
Vir gregis ipse caper deerraverat; atque ego Daphnin
Adspicio. Ille ubi me contra videt: « Ocius, inquit,
Huc ades, o Melibœe: caper tibi salvus, et hædi;
Et, si quid cessare potes, requiesce sub umbra.
Huc ipsi potum venient per prata juvenci;

1. Arguta, stridula, zephyris derant. frondes agitantibus.

5. Atatibus. Vulgo dicitur ætate. Arcades, 'Apxades. Arcadia est Peloponnesi provincia.

5. Cantare pares, respondere paratí. Latini poetæ, Græcos imitati, infinitivum modum eleganter usur

pant post illas voces bonus, felix, peritus, paratus. (Confer Ecl. v, v. 1 et 2.)

5, 6. Huc, in hunc locum ubi Daphnis et alii duo pastores conse

5

10

Dum defendo, dum tegerem myrtos, ut eas a frigore defenderem. Vir, dux.

7. Deerraverat. In hoc verbo pronuntia deer in modum unius syllabæ.

8. Contra, « vis-à-vis de lui. » et hædi tui in tuto sunt. 9. Huc ades, veni cito. Caper

10. Si quid cessare, si paululum otiari potes.

11. Ipsi. Sponte. Potum. Con

Hic virides tenera prætexit arundine ripas

Mincius, eque sacra resonant examina quercu. »

Quid facerem? neque ego Alcippen, nec Phyllida habebam,
Depulsos a lacte domi quæ clauderet agnos :

Et certamen erat, Corydon cum Thyrside, magnum;
Posthabui tamen illorum mea seria ludo.
Alternis igitur contendere versibus ambo
Cœpere; alternos Musæ meminisse volebant.
Hos Corydon, illos referebat in ordine Thyrsis.

CORYDON

Nymphæ, noster amor, Libethrides, aut mihi carmen,
Quale meo Codro, concedite (proxima Phœbi
Versibus ille facit); aut, si non possumus omnes,
Hic arguta sacra pendebit fistula pinu.

THYRSIS

Pastores, hedera crescentem ornate poetam,
Arcades, invidia rumpantur ut ilia Codro :

tracta vox pro potatum, in supino, id est ad potandum.

12. Prætexit arundine. « Forme

en avant un tissu de roseaux. >>

13. Mincius, « le Mincio, » filuvius Mantuam alluens. Quercu sacra, Jovi dicata.

14. Quid facerem? Quid facere me licebat? cura gregis me domum revocabat nam Corydon quidem sociam habebat Alcippen, et Thyrsis Phyllida; istæ scilicet rebus eorum invigilabant, dum ipsinet otio vacarent: at ego non Alcippen habebam aut Phyllida, quæ domi clauderet agnos a lacte depulsos, me otiante.

1. Et certamen erat magnum, scilicet Corydon cum Thyrside certans.

17. Mea seria, « mes affaires, mes occupations sérieuses. »

18. Alternis versibus, amœbæo carmine. Vide argumentum Eclogæ III.

15

20

25

Aut, si ultra placitum laudarit, baccare frontem
Cingite, ne vati noceat mala lingua futuro.

CORYDON

Setosi caput hoc apri tibi, Delia, parvus
Et ramosa Mycon vivacis cornua cervi.

Si proprium hoc fuerit, levi de marmore tota
Puniceo stabis suras evincta cothurno.

THYRSIS

Sinum lactis, et hæc te liba, Priape, quotannis
Exspectare sat est : custos es pauperis horti.
Nunc te marmoreum pro tempore fecimus; at tu,
Si fetura gregem suppleverit, aureus esto.

CORYDON

Nerine Galatea, thymo mihi dulcior Hyblæ,
Candidior cycnis, hedera formosior alba,
Quum primum pasti repetent præsepia tauri,
Si qua tui Corydonis habet te cura, venito.

35. Pro tempore, ἐκ τῶν παρ 29. Setosi, etc. O Delia, seu óvτwv, pro meis eo tempore faculDiana, ego parvus Mycon offero tibi, etc. Mycon erat junior quidam venator.

THYRSIS

Imo ego Sardois videar tibi amarior herbis,
Horridior rusco, projecta vilior alga,

Si mihi non hæc lux toto jam longior anno est.
Ite domum pasti, si quis pudor, ite juvenci.

CORYDON

Muscosi fontes, et somno mollior herba,
Et quæ vos rara viridis tegit arbutus umbra,
Solstitium pecori defendite jam venit æstas
Torrida, jam læto turgent in palmite gemmæ.

:

THYRSIS.

Hic focus, et tædæ pingues; hic plurimus ignis
Semper, et assidua postes fuligine nigri.
Hic tantum Boreæ curamus frigora, quantum
Aut numerum lupus, aut torrentia flumina ripas.

CORYDON

Stant et juniperi, et castaneæ hirsutæ;

41. Imo ego, ego vero. - Sardoa herba. Quoddam ranunculi genus, « renoncule, » in Sardo insula nascens; quicumque hanc herbam, gustu amarissimam, comedit, propter ejus venenum ore diducto, ut aiunt, quasi præ dementia ridens emoritur. Hinc orta locutio: « rire sardonique. >>

42. Ruscus, seu melius ruscum. «houx. » — Vilior alga. Dictum proverbii loco; « plus vil que l'algue, herbe marine. »

43. Hæc lux. scilicet hæc dies. 44. Ite domum citius. Juvencos suos increpat, quasi tardius e pastu redeuntes. Si quis pudor est vo. bis, si vos non pudet quod tamdiu pascatis.

45. Somno (in dativo casu) mollior, mollissima et somno favens.

46. Et quæ, etc. Et tu, arbutus, qua vos, fontes et herba, tegimini.

Arbutus, arbousier,» arbustum candidos producens flores et fructus prope fragis similes.

45

50

47. Solstitium pecori defendite. Arcete solstitium a pecore, seu defendite pecus a solstitialibus caloribus. Duplex est solstitii tempus, æstivi scilicet atque hiberni.

48. Læto in palmite, in fecundis vitis palmitibus. Gemma, « les bourgeons. >>

--

49. Tæda, pinorum species, quæ ignem facile, propter pinguedinem, concipiunt.

51, 52. Hic tantum, etc. « Ici, nous nous inquiétons autant du souffle glacé de Borée que...; c'està-dire point du tout. »

52. Quantum numerum ovium curat lupus. Curant ripas, cavent ne super ripas effluant.

53, 54. Stant, hirsutæ, jacent. Cerne ut singulæ voces sint ad picturam idoneæ. Juniperi, « genièvres. » — Hirsute castanea, « les châtaigniers, » propter hirsutos fructus, et ipsæ quodammodo hirsutæ esse videntur. Nota ultimam syllabam vocis castaneæ, quæ