ECLOGA VII

Strata jacent passim sua quæque sub arbore poma;
Omnia nunc rident: at, si formosus Alexis
Montibus his abeat, videas et flumina sicca.

THYRSIS

Aret ager; vitio moriens sitit aeris herba;
Liber pampineas invidit collibus umbras:
Phyllidis adventu nostræ nemus omne virebit,
Jupiter et læto descendet plurimus imbri.

CORYDON

Populus Alcidæ gratissima, vitis laccho,
Formosæ myrtus Veneri, sua laurea Phœbo.
Phyllis amat corylos; illas dum Phyllis amabit,
Nec myrtus vincet corylos, nec laurea Phoebi.

THYRSIS

Fraxinus in silvis pulcherrima, pinus in hortis,
Populus in fluviis, abies in montibus altis:
Sæpius at si me, Lycida formose, revisas,
Fraxinus in silvis cedat tibi, pinus in hortis.

MELIBEUS

Hæc memini, et victum frustra contendere Thyrsin.
Ex illo Corydon Corydon est tempore nobis.

est ad arsim hujusce versus, elisio- Jupiter ipse quasi descendens in nem non pati. (Prolegomènes, III.)

ECLOGA VIII

PHARMACEUTRIA *

ARG. Hujus Eclogæ duæ sunt partes. In priore quidem, juvenis, Mopsum sibi a Nisa prælatum esse queritur; in posteriore vero, pharmaceutria seu maga Daphnin, a quo spernebatur, ad se magicis artibus allicere tentat. Priorem partem amœbæo carmine canit Damon, personam supradicti juvenis adumbrans; posteriorem dicit Alphesibous, quasi pharmaceutriæ vices gerens.

Ab antiquissimis temporibus ad nostram usque ætatem creditum est homines cum dæmonibus commercium aliquod habere posse, quod sortilegium vocant; hanc porro fidem non esse prorsus a rerum veritate alienam factis innumeris constat.

Ex Theocriti II et III Idyllio fere Ecloga deprompta est.

DAMON, ALPHESIBUS

Pastorum musam Damonis et Alphesiboi,
Immemor herbarum quos est mirata juvenca
Certantes, quorum stupefactæ carmine lynces,
Et mutata suos requiêrunt flumina cursus;
Damonis musam dicemus et Alphesibœi.

Tu mihi seu magni superas jam saxa Timavi,
Sive oram Illyrici legis æquoris en erit unquam
Ille dies, mihi quum liceat tua dicere facta?

Φαρμακεύτρια « la magicienne », a voce pápuzzov « breuvage magique ».

1. Pastorum musam, seu cantilenam pastorum dicemus.

3. Lynx, animal oculis acutissimis, quem et cervarium lupum Plinius appellat. Sed et quamdam fabulosam lyncem sibi veteres finxere.

6. Tu, Pollio. Mihi. Ea Vox abundat, et a grammaticis expletiva dicitur; hanc porro junge cum verbis superas et legis. Timavus, in Venetia nascitur е montibus

20

quos rupes hic nominat poeta; fluvius latissimus est, ac demum in Adriaticum mare influit.

7. Sive oram, etc., « soit que tu côtoies l'Illyric. » E versibus 7 et 8, licet conjicere Pollionem e Dalmatica expeditione, nou recto quidem itinere, sed oram Illyricam et littora Venetiæ lustrando redivisse. En unquam, unquamme erit? 8. Ille dies ille dies quum, quo, etc. Non deerant præclara Pollionis facinora quæ caneret Virgilius; sed poeta nondum bellica facinora celebrare audebat.

En erit, ut liceat totum mihi ferre per orbem
Sola Sophocleo tua carmina digna cothurno?
A te principium; tibi desinet: accipe jussis
Carmina cœpta tuis, atque hanc sine tempora circum
Inter victrices hederam tibi serpere lauros.
Frigida vix cælo noctis decesserat umbra,
Quum ros in tenera pecori gratissimus herba est,
Incumbens tereti Damon sic cœpit olivæ :

DAMON

Nascere, præque diem veniens age, Lucifer, almum;
Conjugis indigno Nisæ deceptus amore

Dum queror, et divos (quanquam nil testibus illis
Profeci) extrema moriens tamen alloquor hora.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mænalus argutumque nemus pinosque loquentes
Semper habet: semper pastorum ille audit amores,
Panaque, qui primus calamos non passus inertes.

9. En erit ut liceat, unquamne | hedera coronabantur poetæ. licebit?

110

15

20

16. Incumbens tereti olive, « appuyé sur sa houlette de bois d'olivier. » Teres, gallice, « rond, cy

10. Sola Sophocleo, etc., « tes vers tragiques seuls dignes du cothurne de Sophocle. » Cothur-lindrique. » nus, altior calceus quo in tragœdiis utebantur, hic pro ipsa tragœdia sumitur.

11, 12. A te principium fuit carminum meorum. - Desinet tibi seu in honorem tuum. Dixit Homerus, IX, 97:

17. Lucifer, stella matutina, quæ et Vesper dicitur, quando sub finem diei oritur.

Præque

diem veniens. Tmesis hic adest, pro: age, seu advehe diem, hunc præveniens.

18. Conjugis, sponsæ, quæ mihi

Ἐν σοὶ μὲν λήξω, σέο δ' ἄρξομαι. sperata conjux.
Theocritus XVII, 1:

Ἐκ Διὸς ἀρχώμεθα, καὶ ἐς Δία
λήγετε.

Horatius, Ep. lib. I, 1, 1:

Prima dicte mihi, summa dicende camena. Jussis cœpta tuis, incepta ex mandato tuo. — Atque hanc sine, etc. Is ordo est: Atque sine, seu permitte, hanc bederam serpere tibi circum tempora inter lauros victrices. Quasi dicat: Permitte me gloriæ tuæ militari addere laudem poeticam; nam

19, 20. Nil testibus illis profeci, nil mihi profuit illos obtestari. Alloquor iterum obtestans.

21. Mænalios, pastorales, a Mænalo, monte Arcadiæ, qui Pani sacer fuit ac pastoribus frequens. Hunc versum intercalarem « refrain » Noster a Theocrito sumpsit, 1, 64: "Apxete ßwxodixãç, Mùσαι φίλαι, ἄρχετ ̓ ἀοιδᾶς.

22. Argutum, a harmonieux, » propter cantus pastorum.

24. Qui primus non passus est

Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Mopso Nisa datur: quid non speremus amantes?
Jungentur jam gryphes equis, ævoque sequenti
Cum canibus timidi venient ad pocula damæ.
Mopse, novas incide faces: tibi ducitur uxor.
Sparge, marite, nuces: tibi deserit Hesperus Elam.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
O digno conjuncta viro! dum despicis omnes,
Dumque tibi est odio mea fistula, dumque capellæ,
Hirsutumque supercilium, promissaque barba;
Nec curare deûm credis mortalia quemquam.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Sepibus in nostris parvam te roscida mala
(Dux ego vester eram) vidi cum matre legentem;
Alter ab undecimo tum me jam ceperat annus :
Jam fragiles poteram a terra contingere ramos
Ut vidi, ut perii, ut me malus abstulit error!
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc scio quid sit Amor. Duris in cotibus illum
Ismarus, aut Rhodope, aut extremi Garamantes,

225

30

35

40

(non permisit) calamos esse iner- | Hesperus oritur tibi. Hæc locutio tes; ex iis nempe fistulam composuit. ex Atticis transiit ad poetas alia27. Gryphes, YPуñéç, «griffons, fabulosa monstra, equis infestissima; his erat corpus leonis, alæ et rostrum aquila.

rum regionum. Eta, mons inter
Macedoniam ac Thessaliam situs.
32. Digno. Ironia.

33. Dumque capellæ meæ, meumque hirsutum supercilium, promissaque seu longa barba tibi sunt odio.

35. Nec curare, etc. Ordina: nec credis quemquam deorum habere curam rerum mortalium: adeo despicis omnes, posito vel deorum metu. 37. Roscida, rore matutino humida.

39. Alter ab undecimo, alter post undecimum, scilicet duodecimus.

Nec generis nostri puerum, nec sanguinis, edunt.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Sævus Amor docuit natorum sanguine matrem
Commaculare manus: crudelis tu quoque, mater!
Crudelis mater magis, an puer improbus ille?
(Improbus ille puer: crudelis tu quoque mater.)
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Nunc et oves ultro fugiat lupus; aurea duræ
Mala ferant quercus; narcisso floreat alnus:
Pinguia corticibus sudent electra myricæ :
Certent et cycnis ululæ : sit Tityrus Orpheus,
Orpheus in silvis, inter delphinas Arion.
Incipe Mænalios mecum, mea tibia, versus.
Omnia vel medium fiant mare. Vivite, silvæ.
Præceps aerii specula de montis in undas

Deferar extremum hoc munus morientis habeto.
Desine Mænalios, jam desine, tibia, versus.
Hæc Damon: vos, quæ responderit Alphesibous,

45

50

55

60

musicæ peritissimus. De illo jam in Ecl. III, v. 46, mentio fuit.

56. Arion, Lesbius citharœdus, qui quum in eo esset ut a nautis, ipsius pecuniæ inhiantibus, occideretur, extremum cecinit, in mareque desiliit. Tum delphinus ejus voce allectus, eum tergo exceptum detulit ad littus.

58. Omnia, etc. Cuncta permisceantur; omnia in mare convertantur in medium mare, seu in mare littoribus carens. Irata imprecatio. Vivite, seu valete, « portez-vous bien, adieu. >>

59. De specula, de culmine, unde longinqua licet speculari. De specula montis. Forsan alludit ad Leucadem petram, unde solebant amantes spe sua frustrati se præcipites dare.

59. Deferar, me dejiciam.

60. Extremum, etc. Hoc munus extremum tibi moriens offero.