Dulcibus in stagnis rimantur prata Caystri,

Certatim largos humeris infundere rores,

385

Nunc caput objectare fretis, nunc currere in undas,

Et studio incassum videas gestire lavandi.

Tum cornix plena pluviam vocat improba voce,
Et sola in sicca secum spatiatur arena.
Ne nocturna quidem carpentes pensa puellæ
Nescivere hiemem, testa quum ardente viderent
Scintillare oleum et putres concrescere fungos.

Nec minus ex imbri soles et aperta serena
Prospicere, et certis poteris cognoscere signis.
Nam neque tum stellis acies obtusa videtur,
Nec fratris radiis obnoxia surgere Luna,
Tenuia nec lanæ per cælum vellera ferri;
Non tepidum ad solem pennas in littore pandunt
Dilectæ Thetydi alcyones: non ore solutos
Immundi meminere sues jactare maniplos:

390

395

400

potest prævideri solis claritas et cœli serenitas.

395. Nam neque, etc. Impendente serenitate, stellarum facies, sive lux, non apparet languida, sed vivo quodam splendore fulgens.

396. Nec fratris radiis obnoxia. Tam clare enim oritur luna, ut a se ipsa lucem habere, non a sole mutuari videatur.

397. Tenuia nec, etc. Imminente serenitate, non videntur per aerem

388. Improba, importuna et in ferri tenues quædam nubeculæ, laclamoribus edendis obstinata. narum instar. Vox tenuia dactylus

389. Sola secum spatiatur. Va- est, te-nuì-ă, vel te-nvi-a. gatur omnino sola.

390. Ne nocturna, etc. Puellæ, nentes ad lucernam, prævident tempestatem et imbrem futurum, ex scintillante lucerna,et fungo,« champignon, e stuppa crescente. Fungus autem dicitur putris, quòd in pulverem solvitur.

391. Testa. Lampas.

393. Nec minus, etc. Pariter, statim post imbrem, certis indiciis

398. Non pandunt ad solem. Non ad solem alas explicant in littore.

399. Dilecta Thetydi. Alcyones quæ adeo diliguntur a Thetyde, ut quibus diebus ova pariunt et fovent, Thetys mari tranquillitatem præstare dicta fuerit; unde illi dies alcyonei appellantur. Solutos ore jactant, ore jactant seu dissipant, ita ut solvantur.

400. Maniplus seu manipulus,

At nebulæ magis ima petunt, campoque recumbunt :
Solis et occasum servans de culmine summo
Nequicquam seros exercet noctua cantus.
Apparet liquido sublimis in aere Nisus,
Et pro purpureo pœnas dat Scylla capillo.

Quacumque illa levem fugiens secat æthera pennis,
Ecce inimicus, atrox, magno stridore per auras
Insequitur Nisus: qua se fert Nisus ad auras,
Illa levem fugiens raptim secat æthera pennis.
Tum liquidas corvi presso ter gutture voces
Aut quater ingeminant; et sæpe cubilibus altis,
Nescio qua præter solitum dulcedine læti,
Inter se in foliis strepitant: juvat imbribus actis
Progeniem parvam dulcesque revisere nidos.
Haud equidem credo quia sit divinitus illis
Ingenium, aut rerum fato prudentia major :

De

402. Servans, observans. culmine summo, de summo domus cacumine.

403. Nequicquam seros, etc. Signum futuræ serenitatis e pluvia est, si noctua observans occasum solis, de culmine, ubi sub summis tegulis habitat, cantus serotinos exerceat; sed necquicquam exercet, id est, inani spe; quum enim gaudeat tenebris et aere nebuloso, ideo cantat, quia sperat perpetuam fore pluviam; spe verò sua frustrata, serenitatem potius quàm imbrem denuntiat.

404. Apparet liquido, etc. Signum est serenitatis, quum in aere puro sublimis apparet haliæetus, « l'aigle marin, insequens cirim, avem quam dicimus gallice « l'aigrette ».

405

410

415

405. Purpureo capillo. Ex eo enim capillo per fata, regni salus pendebat. Minos, quum Niso bellum indixisset, Scylla, hujus filia, Minoem adamavit; tum, ut hosti placeret, capillum patris purpureum abscissum eidem obtulit. Nisus in haliæetum, ipsa in cirim mutata est.

410,411. Ingeminant. Liquidas sive Voces claras iterant corvi, compresso gutture. Presso gutture, « en comprimant leur gosier, scilicet ut sonos acutiores reddant.

412. Præter solitum, solito magis. 413. Strepitant. Frondes commovent, dum inter se veluti colludere videntur, « agitent le feuillage de leurs débats. D Juvat. Placet redire ad pullos. Actis, seu pulsis pluviis.

-

415. Haud equidem, etc. Non equidem credo, ideo bestias pluviam et serenitatem prævidere, quod illis a superis datum fuerit melius ingenium, vel a fato concessa major rerum prudentia, quàm hominibus.

Verum, ubi tempestas et cæli mobilis humor

Mutavere vias, et Jupiter uvidus Austris

Densat erant quæ rara modo, et, quæ densa, relaxat:
Vertuntur species animorum, et pectora motus
Nunc alios, alios dum nubila ventus agebat,
Concipiunt hinc ille avium concentus in agris,
Et lætæ pecudes, et ovantes gutture corvi.

Si vero solem ad rapidum, lunasque sequentes,
Ordine respicies, nunquam te crastina fallet
Hora, neque insidiis noctis capiere serenæ.
Luna, revertentes quum primum colligit ignes,
Si nigrum obscuro comprenderit aera cornu,
Maximus agricolis pelagoque parabitur imber.
At, si virgineum suffuderit ore ruborem,

417. Tempestas, « la température. Humor, «les vapeurs. >>

Mobilis, variable. D

418. Vias, courants. » piter, deus aeris, aer.

419. Densat. Condensat ea

quæ

modo prius erant rara. Relaxat. Et rarefacit ea quæ prius erant densa.

420. Vertuntur. Admodum mutantur. Species animorum, a les impressions faites sur les esprits et sur les sens. »

420

425

430

serena insidiabitur, falso promittens serenam tempestatem.

427. Luna revertentes. Nunc proJu- ponit ca prognostica quæ ab astrologia petuntur: 1o a Luna tria: si nova sit obscura, pluvias notat; si rubescat, ventum minatur; si quarta die serena sit, mensem serenum promittit. Unde vulgare est: Pal lida luna pluit, rubicunda flat, albo serenat. 2o A Sole octo: si in ortu aut sit maculosus aut media tantum sui parte appareat, imbrem nuntiat; si in ortu divisi sint radil, aut aurora palleat, ventos prædicit; in occasu si fuerit cæruleus, pluviam; si igneus, ventos; si maculosus, pluviam et ventos; si in ortu et occasu lucidus, serenum Aquilonem. Luna revertentes, etc. Quum primum Luna renovatur.

421, 422. Alios, alios, id est, alios quàm. Nunc alios eoncipiunt motus, sive affectus, alios autem conciplebant, dum nubila ventus agebat,

seu turbabat.

423. Ovantes gutture. Læte cantantes.

424. Lunas sequentes ordine, ordinem lunarum se invicem sequentium a les phases régulières de la lune. D

425. Nunquam te crastina fallet hora a tu ne seras jamais trompé sur le temps du lendemain. » Hora enim est tempestas, pa.

426. Neque insidiis. Nec tibi nox

Ventus erit; vento semper rubet aurea Phoebe.
Sin ortu in quarto (namque is certissimus auctor)
Pura neque obtusis per cælum cornibus ibit,
Totus et ille dies, et qui nascentur ab illo

Exactum ad mensem, pluvia ventisque carebunt : 435 Votaque servati solvent in littore nautæ

Glauco et Panopeæ et Inoo Melicertæ.

Sol quoque et exoriens, et quum se condit in undas, Signa dabit solem certissima signa sequuntur; Et quæ mane refert, et quæ surgentibus astris. Ille ubi nascentem maculis variaverit ortum, Conditus in nubem, medioque refugerit orbe, Suspecti tibi sint imbres: namque urget ab alto Arboribusque satisque Notus pecorique sinister. Aut ubi sub lucem densa inter nubila sese Diversi erumpent radii, aut ubi pallida surget

432. Ortu in quarto. Die quarto post novilunium, qui certissimus est reliqui mensis index. — Auctor, celui qui conseille ou qui renseigne. >> Hic intellige: « indice certain. »

433. Pura ibit. Id est, incedet clara per aerem. Neque obtusis. Non cornibus hebetatis.

410

445

desinit a trochæo, cujus ultima syllaba elisione non deficit (Prolégom., IV). Ita porro scande versum: Glauco et Pano- | peæ et | Ino- | o Meli- | certæ,

438. Quum se condet sol in mare, quum occidet.

440. Surgentibus astris, hoc est,

434. Qui nascentur. Qui post diem superveniente nocte. illum sequentur.

441. Ille. Sol oriens maculosus,

435. Exactum, etc. Usque ad fini- nubilus, aut ex parte occultatus, tum mensem. pluviæ præsagium habet. Orbis, | « disque du soleil. D

436. Servati. Nautæ a naufragio servati.-Solvent: diis marinis vota

Tithoni croceum linquens Aurora cubile,
Heu! male tum mites defendet pampinus uvas:
Tam multa in tectis crepitans salit horrida grando!
Hoc etiam, emenso quum jam decedet Olympo
Profuerit meminisse magis : nam sæpe videmus
Ipsius in vultu varios errare colores :
Cæruleus pluviam denuntiat, igneus Euros:
Sin maculæ incipient rutilo immiscerier igni,
Omnia tunc pariter vento nimbisque videbis
Fervere. Non illa quisquam me nocte per altum
Ire, neque a terra moneat convellere funem.
At si, quum referetque diem condetque relatum,
Lucidus orbis erit, frustra terrebere nimbis,
Et claro silvas cernes Aquilone moveri.
Denique, quid Vesper serus vehat, unde serenas
Ventus agat nubes, quid cogitet humidus Auster,
Sol tibi signa dabit. Solem quis dicere falsum
Audeat? Ille etiam cæcos instare tumultus

447. Tithonus, Laomedontis filius raptus in conjugem ab Aurora.

448. Male. Difficile, vix.

450. Junge hoc magis, a d'autant plus. >>

452. Errare, apparere hic modo, modo illic. Nota quam audacter et poetice dicantur in vultu solis varii colores errare.

453. Eurus proprie ventus est ab Oriente flans; hic pro omni vento, per metonymiam.

454. Immiscerier. Obsoleta vox pro immisceri.

456. Fervere, vehementer agitari. Fervere hic dactylus est, et ad tertiam verba flectendi formam pertinet, 3 conjugaison. » Sed hæc forma obsolevit, quum apud recentiores dicatur: ferveo, es, ere. — Per altum mare.

458. Quum referetque diem condetque relatum; ad litteram : «lorsqu'il nous rapportera le jour, ou qu'après nous l'avoir rapporté, il

|

nous le cachera de nouveau. »

450

455

460

460. Et claro. Serenitatem afferente, et nubes dissipante. Minus recte intelligunt aliqui: claro, quasi Aquilone, vento septentrionali, qui et Boreas.

sonoro.

461. Unde ventus vehat. Qua ex parte pellat nubes. - Nubes serenæ, seu quæ serenitatem aeris non turbant effusa pluvia.

462. Quid cogitet Auster. Quid moliatur: pluviamne, an serenitatem velit adducere. Poetice dictum et quidem elegantissime.

463. Sol tibi signa dabit, indicans quid Vesper serus vehat, etc. Solem quis, etc. Hic incipit veluti per digressionem, eximia monstrorum pictura, quæ, Julii Caesaris cædem secuta, bellum civile præsagierunt.

Quis audeat Solem, qui deus est, dicere falsum, seu mendacem?

464. Ille, phrasis initio, Solem exprimit vividius : « C'est lui qui. » Cacos. Occultos. Tumultus,