Imagens das páginas
PDF
ePub

Pan primus calamos cera conjungere plures
Instituit: Pan curat oves oviumque magistros.
Nec te pœniteat calamo trivisse labellum :
Hæc eadem ut sciret, quid non faciebat Amynthas?
Est mihi disparibus septem compacta cicutis
Fistula, Damætas dono mihi quam dedit olim,
Et dixit moriens: Te nunc habet ista secundum.
Dixit Damætas; invidit stultus Amyntas.
Præterea duo, nec tuta mihi valle reperti,
Capreoli, sparsis etiam nunc pellibus albo,
Bina die siccant ovis ubera; quos tibi servo.
Jampridem a me illos abducere Thestylis orat;
Et faciet, quoniam sordent tibi munera nostra.
Huc ades, o formose puer! tibi lilia plenis
Ecce ferunt Nymphæ calathis: tibi candida Naïs,
Pallentes violas et summa papavera carpens,
Narcissum et florem jungit bene olentis anethi.

Mercurii filius, rei pastoriciæ et rusticanæ præses.

32. Pan primus, etc. Id est, Pan primus rusticæ fistulæ auctor exstitit.

34. Terere labellum calamo (id est, calamis), significat ad litteram a frotter sa lèvre sur les pipeaux dont se compose la flûte champêtre ». Vertere autem licebit : « ne dédaigne pas de presser de tes lèvres nos pipeaux rustiques. »

335

40

45

[blocks in formation]

35. Amyntas, pastor Corydonis liceat abducere. æmulus.

36. Disparibus, etc., « composée

44. Et faciet, et impetrabit.

46. Ecce. Rem velut oculis sub

de sept tuyaux d'inégale longueur. »jicit. « Vois comme les Nymphes...» 37. Damætas, herus vel amicus Corydonis.

[blocks in formation]

-

Naïs, Nympha e Naiadibus, præ cæteris formosa.

[blocks in formation]

Tum, casia atque aliis intexens suavibus herbis,
Mollia luteola pingit vaccinia caltha.

Ipse ego cana legam tenera lanugine mala,
Castaneasque nuces, mea quas Amaryllis amabat.
Addam cerea pruna: honos erit huic quoque pomo;
Et vos, o lauri, carpam, et te, proxima myrte;
Sic positæ quoniam suaves miscetis odores.
Rusticus es, Corydon, nec munera curat Alexis;
Nec, si muneribus certes, concedat Iollas.
Eheu! quid volui misero mihi? floribus Austrum
Perditus, et liquidis immisi fontibus apros.

50

55

Quem fugis? ah, demens! habitarunt dî quoque silvas, 60
Dardaniusque Paris. Pallas quas condidit arces,
Ipsa colat: nobis placeant ante omnia silvæ.
Torva leæna lupum sequitur, lupus ipse capellam;
Florentem cytisum sequitur lasciva capella ;
Te Corydon, o Alexi! trahit sua quemque voluptas.
Adspice, aratra jugo referunt suspensa juvenci,
Et sol crescentes decedens duplicat umbras:

Me tamen urit amor; quis enim modus adsit amori?

[blocks in formation]

65

58, 59. Floribus Austrum, etc Dictum allegorice. « J'ai déchaîne le vent du midi sur les fleurs, et lâché les sangliers dans la source limpide. » Id est animum meum, qui placidus erat, omnino turbavi.

Perditus, mentis inops, amens. 61. Paris, qui, vix natus, propter Hecuba somnium fuerat in sylvis expositus, atque inter pastores educatus. - Dardanius, Trojanus, a Dardano uno e Trojæ conditoribus. 62. Colat, habitet.

63. Sequitur, duxet, « poursuit, recherche avidement. >>

66, 67. Adspice, etc. Quasi dicat Adspice: nocte adveniente, sol m nus ardet, boves quiescunt me tamen, etc. Et sol crescentes, etc.

----

57. Concedat, tibi cedat.- Iollas, (Confer Ecl. I, v. 84.) — Referunt dominus Alexidis.

ex agris.

Ah, Corydon, Corydon, quæ te dementia cepit!
Semiputata tibi frondosa vitis in ulmo est.

Quin tu aliquid saltem potius, quorum indiget usus,
Viminibus mollique paras detexere junco?
Invenies alium, si te hic fastidit, Alexin.

70. Semiputata tibi, etc. Suscepisti vitis tuæ putationem, « la taille de la vigne, nec absolvisti; adeo indulges amori. Putabantur vites bis in anno, primum æstate, deinde octobri mense. - Frondosa in ulmo. Solebant vites fulciri arboribus, præsertim ulmis. Inde orta est hæc locutio: vitem ulmo adjungere, «ma

rier la vigne. »

70

71, 72. Quin tu, etc. Sic ordina et intellige: Cur non tu paras saltem detexere aliquid eorum quorum usus indiget. « Que ne te préparestu à faire du moins quelque tissu d'osier et de jonc flexible pour les besoins de la vie champêtre ? »

ECLOGA III

PALEMON

ARG. Menalcas et Damotas pastores, mutuis inter se conviciis certant. Mox interveniente Palæmone judice, musicum ineunt certamen quod amabæum vocatur. Amabæum carmen est alternum sive reciprocum, græce potatov. Hujus autem lex est ut ille qui priori respondet, iisdem versibus ac numeris aut contrarium aliquid dicat, aut majus, aut pulchrius, aut certe non inferius. Neuter in præsenti contentione vincitur, sed uterque a Palæmone alteri par esse declaratur.

Sunt qui putant ipsum adumbrari Virgilium sub nomine Damotæ, et aliquem ex ejus obtrectatoribus poetam sub persona Menalcæ repræsentari. Sumptum est argumentum e quarta, quinta et octava Idyllâ Theocriti.

MENALCAS, DAMÆTAS, PALÆMON

MENALCAS

Dic mihi, Damota, cujum pecus? An Meliboi?

DAMCETAS

Non, verum Ægonis: nuper mihi tradidit Ægon.

1. Cujus, a, um. Antiqua vox, « à qui appartient? >

2. Egon, pastor æmulus Menalca in amore Neæræ, et herus Damoto.

MENALCAS

Infelix o semper, oves, pecus! Ipse Neæram

Dum fovet, ac, ne me sibi præferat illa, veretur;
Hic alienus oves custos bis mulget in hora:
Et succus pecori, et lac subducitur agnis.

DAMCETAS

Parcius ista viris tamen objicienda memento.
Novimus et qui te... transversa tuentibus hircis,
Et quo, sed faciles Nymphæ risere, sacello.

MENALCAS

Tum, credo, quum me arbustum videre Myconis
Atque mala vites incidere falce novellas.

DAMCETAS

Aut hic ad veteres fagos, quum Daphnidis arcum
Fregisti et calamos: quæ tu, perverse Menalca,
Et, quum vidisti puero donata, dolebas:
Et, si non aliqua nocuisses, mortuus esses.

MENALCAS

Quid domini faciant, audent quum talia fures?

3. Infelix, etc. Ordina : O oves, pecus semper infelix, quoniam pastor, abjecta cura gregis, amori vacat. Ipse Egon. Neæram, communem amicam Ægonis et Menalcæ.

[blocks in formation]
[merged small][merged small][merged small][ocr errors]

verbio transverse, Græco more, « regardant de travers. » — Nympha faciles, « trop indulgentes. D Risere, se contentèrent d'en rire. » Adeo prava et fœda numina sibi ethnici finxerunt!

[blocks in formation]

Non ego te vidi Damonis, pessime, caprum
Excipere insidiis, multum latrante Lycisca?
Et quum clamarem : « Quò nunc se proripit ille?
Tityre, coge pecus!» tu post carecta latebas.

DAMCETAS

An mihi cantando victus non redderet ille,
Quem mea carminibus meruisset fistula, caprum?
Si nescis, meus ille caper fuit; et mihi Damon
Ipse fatebatur, sed reddere posse negabat.

MENALCAS

Cantando tu illum? aut unquam tibi fistula cera
Juncta fuit? non tu in triviis, indocte, solebas
Stridenti miserum stipula disperdere carmen?

DAMCETAS

Vis ergo inter nos, quid possit uterque, vicissim
Experiamur? Ego hanc vitulam (ne forte recuses,
Bis venit ad mulctram, binos alit ubere fetus)
Depono tu dic, mecum quo pignore certes.

MENALCAS

De grege non ausim quidquam deponere tecum:
Est mihi namque domi pater, est injusta noverca;
Bisque die numerant ambo pecus, alter et hædos.

17. Non te vidi? Hæc locutio vehementius interrogat quam nonne te vidi?

18. Excipere insidiis, furari dolo. – Lycisca, nomen canis, proprie canem ex lupo et cane natum significat.

19. Se proripit fuga.

20. Tityre, qui mecum pascis gregem. Coge, quasi co-age, « rassemble. » Carecta, a lieux remplis de laiches ou carex. »

21. An mihi, etc. Vehemens interrogatio: « Ne devait-il pas me rendre, etc.?» — Cantando, in cantus certamine.

Ille. Contemptim

[blocks in formation]

Vocula ad ironiam pertinens. Fistula juncta cera, proindeque e pluribus calamis constans; quod fistulæ genus habebatur præstantius.

27. Stipula ex uno calamo facta, et ob eam causam vilior.

28. Vicissim, scilicet in cantu amoebao de quo vide argumentum. 30. Bis venit ad mulctram. Bis quotidie mulgetur. - Mulctra « vase à traire, aut etiam « l'action de traire D.

31. Depono,« je dépose comme enjeu. >>

32. Ausim, pro voce obsoleta

in fine versus : « cet individu-là.» auserim, quasi: audeam. 25, 26. Tu illum vicisti? Doctenere in pignus.

- Depo

ordinata verba : « Toi! lui! tu l'as 34. Bis, mane et vespere. - Alter, vaincu par tes chants! >

Aut. « l'un des deux. »

« AnteriorContinuar »