Ac velut hiberno deprensus navita ponto, Cui neque temo piger, neque amico sidere monstrat et terribile iter oculis, auribus, omni percipit sensu, et ubique sic terretur, tanquam ubique sit frater: ut est, «Quidquid increpuerit, Catilinam timeri aut videri. » LACT. 370. Hiberno deprensus navita ponto. Nonnulli codd. depressus; alii deprēsus. Vide Bentl. ad Horat. Od. I, 14.-Deprensus navita. Vide Excursum. 371. Cui neque temo piger, neque amico sidere monstrat. Optimus codex Barthii, monstrant. Cui ne que temo piger. Per temonem intelligit auažav, seu ursam utramque, quæ auaga dicta fuit Græcis, seu plaustrum, ut testatur Aratus. At proprie septem lucidiores stellæ ursæ majoris, quæ currus figuram gerunt, auaga dicuntur. Has Arabes Beneth Nach, hoc est, filias feretri vocant. Sciendum etiam Græcos majorem ursam in navigationibus observare; unde ixxwñas vocavit Homerus, ut Theoni videtur: ursam enim majorem ixxv Græci vocarunt. Phoenices vero sequebantur minorem, seu Cynosuram, ut refert Aratus, et Germanicus ejus interpres « Dat Graiis Helice cursus majoribus astris Phoenicas Cynosura regit.» - Piger. Quia ursa non mergitur respectu degentium in sphæra obliqua septemtrionem versus, et sic videtur non 370 375 moveri, ut aliæ stellæ. Virgilius, Georg. I, 246, « Arctos Oceani metuentes æquore tingi. » Nost. Theb. lib. III, 685, « Ubi sola, superstite plaustro, Arctos ad Oceanum fugientibus invidet astris. » 373 et 374. Aut saxa malignis Exspectat submersa vadis. Malignis vadis quæ caveri nequeunt. Virgil. Æn. XI, 525, « Angustæque ferunt fauces, aditusque maligni. » Id est, periculosi. Sic eidem VI, 270, maligna lux cui credi non potest. " Quale per incertam lunam sub luce maligna Est iter in silvis. » 375. Spumantes scopulos erecta incurrere prora. Varietatem lectionis Occurrere prore, notat Glossograph. vet. Regg. B et C, erectæ incurrere prora. A. Exspectat. Timet, Glossographus vetus. Virg. VI, 614, « Inclusi pœnam exspectant. » Servius probe: « Quod gravius est: nam in exspectatione et præsens metus est et dolor futurus, in ipsa autem pœna solus est delor. » Sic in illo Petronii, cap. 125: «Dii, Deæque, quam male est extra Legem viventibus! quidquid meruerunt semper exspectant. » BART. Spumantes scopulos. Non spumant scopuli, sed fluctus, quum ad eos eliduntur. 376. Talis opaca. Id est, qualis nauta, timens tantum sine ulla se Accelerat, vasto metuenda umbone ferarum gnitie, vir fortis ingressum iter emetiebatur. LACTANT.- Opaca nemorum. Pro, opaca nemora. Similes loquendi modi, ardua montium, glebosa camporum, etc.—Cadmeius heros. Polynices, qui a Cadmo originem ducebat. 377. Vasto umbone. Latini per vocem, umbo, sicut Græci per auCwv, teste Varrone, intelligunt quidquid eminet, et protuberat. Hinc poetæ umbonem pro clypeo ponunt Synecdochice, a parte quæ in clypeo Romano instar dimidiati ovi prominebat, uti hoc loco Papinius et alii auctores. Sic etiam vocabatur centrum plicarum in toga Romana : ita enim struebatur, ut corrugata in multas plicas clypei formam referret, cujus centrum proprie vocatur umbo. Persius, Sat.V, vs. 33, « Totaque impune Suburra Permisit sparsisse oculos jam candidus umbo. » Alias Papinius vocem umbo sumit, pro omni quod prominet, Theb. VI, 257, « Geminis umbonibus agger Campum exire vetat. » Immo usurpat etiam pro humero, manu, aut brachio, illo Thebaid. II, 671, « Clypeum non sustinet umbo. » 378. Excutiens stabula. Id est, silvas nunc clypeo ferarum lustra discutit, nunc pectoris impulsu stabula. LACTANT. 379. Dat stimulos animo vis mœsta timoris. Virgil. Æneid. IX, 89, Sollicitam Timor anxius urget. » 380 Vis Tanta enim interdum vis est timoris, ut nihil aliud timeamus, præter id quod fugimus. Et ut ait Noster Thebaid. X, 198, « Est ubi dat vires nimius timor. » mosta. Tristitia enim semper conjuncta est timori. Malum enim quod timemus, ut impendens et præsens remur, et sic tristitia afficit nos. Cicero Tuscul. lib. IV, « Ægritudini finitimus est metus. Est enim metus, ut ægritudo præsentis, sic ille futuri mali: itaque nonnulli ægritudinis partem quamdam metum esse dicebant: alii autem metum præmolestiam appellabant, quod est quasi dux consequentis molestiæ. >> 380. Donec ab Inachiis. Argivis, ab Inacho fluvio: ut Virg. Æneid. VII, 286, « Ecce autem Inachiis sese referebat ab Argis: » dicit tamdiu errasse Polynicem, quamdiu de Inachiis tectis, id est, de Argiva civitate victis tenebris lux emicuisset: de civitatis arce, quæ Larissa nominatur. Non nos autem debet confundere, quod et Thessaliæ civitas Larissa dicitur a qua et Larisseus Achilles : hæc enim, quam nunc commemorat, arx est civitatis Argivæ, quæ Larissa dicitur. LACT. 381. Devexa in mania. Quasi imaginem lucis accipere debeat : ut Virgil. Æn. VIII, 280, « Devexo interca propior fit vesper Olympo." - Devexa. In latere montis posita. LACTANT. Larissæus apex. Illo spe concitus omni Evolat : hinc celsæ Junonia templa Prosymnæ Lævus habet; hinc Herculeo signata vapore Lernæi stagna atra vadi; tandemque reclusis Infertur portis : actutum regia cernit Vestibula: hic artus imbri ventoque rigentes 382. Larissæus apex : illo spe concitus omni. Bernartius proposuit pede concitus omni. « Ridicule, inquit Barthius, sic enim multipedem facit Heroem. » Larissæus apex. Arx civitatis Argivæ. Illo spe concitus omni. Id est, ad illam partem, unde posteaquam lumen emicuisse videt, desiit ti mere. -- 383. Celsa Junonia templa Prosymno. Hanc præbent lectionem Regg. B et C, et fere omnes editiones. A. Celsa Junonia templa Prosymnæ. Prosymna urbs Argolidis, loco excelso sita, in qua templum Junonis erat, lucusque ei sacer. De hac urbe vide Excurs. Junonia templa. Sic Ovidio Fast. VI, 61, «Mensis Junonius. » Amor. III, 13, 35, « Junonia sacra. » Am. II, 2, 45, « Junonius custos» de Argo, Trist. II, 291, « Proxima adoranti Junonia templa subibit, Pellicibus multis hanc doluisse Deam. >> Ita libri veteres, non Junonis: et << Janus Junonius. » Macrob. Sat. lib. I, cap. 9. 384. Lævus habet. «In codice omnium vetustissimo diserte habet est exaratum, quod concinnius altero, habens, ipsum se probat. BARTH. — Ita etiam Petrens. Behot. Taurin. Burm. alii; reposuerunt Dan. Heins. Gronov. Barth. et re " 385 centt. Alterum habens exhibent Dan. Put. Petav. Lang. Laur. Lips. Buslid. et edd. vett. - Reg. B, Lævus habens; Reg. C, Lævus habet. A. - Hinc Herculeo vapore. Ad dextrum latus Lernæ stagna Herculeo vapore signata, quasi infamia dimissa. Si veram queramus historiam, Lerna palus fuit, quæ quum frequenter siccaretur, et denuo impleretur aquis, Hercules deprehendit venas terræ incendio posse præcludi, atque ideo posteaquam exhausit eam, ignem adhibuit, et si qua prorumpebat unda, obstruxit; nam hydram monstrum fuisse áñò τοῦ ὕδατος fabula nomen obtinuit. LACTANT. Projicit, ignotæque acclinis postibus aulæ Rex ibi tranquillæ medio de limite vitæ 388. Projicit, ignotæque acclinis postibus aula: Behot. Venett. Aldd. Colin, Basil. et Plant. acclivis; Dan. Put. Petav. Buslid. Lang. Lipsian. Laur. Petrens. Taurin. Burm. et Barthiani, acclinis; et sic ediderunt Lindenbrog. Cruc. Gevart. Grasser. Dan. Heins. Gronov. Barth. Veen, et Delph.-- Reg. B, adclinis; Reg. C, acclinis. A. Projicit. « Non curans nempe quomodo decumbat. » Glossographus. Ita vero de Heroum decubitu solentes loquuntur poetæ. Valer. Flaccus, I, 252, «Molli juvenes funduntur in alga.» Virgil. Æneid. IX, 444, «Tum super exanimem sese projecit amicum."- - Ignotæ. Nesciebat enim Polynices, quæ urbs erat, et cui parebat. 389.Tenues somnos. Lact. «Leves, subtiles; in paupere magnus est somnus. » Lucanus, V, 506, « In quorum pectora somno Dat vires fortuna minor. » Ego contra somnos tenues Papinium dicere autumo ob curas Polynicem undique infestantes, vere tales. Etsi enim ingens virtute, genere nobilis erat, experiebatur tamen reipsa tum, ut quidem volunt scriptores, quod apud 390 395 Euripidem postea matri dicit,v.445, Phoenissarum: Πένης γὰρ οὐδὲν εὐγε νὰς ἀνήρ. Nihil enim ferebat secum præter peplum et monile illa infelicissima ornamenta. BARTH. 390. Tranquillæ medio de limite vitæ. De his vide Excurs. 392. Dives avis. Potens, ut Glossographus, et ita Lactantius exemplo Maronis, En. VII, 56, « Turnus avis atavisque potens. » Dives vero bene, quia et genus et virtus nisi cum re vilior alga est. BARTH. Et utroque Jovem de sanguine ducens. Paterni maternique sanguinis nobilitatem explicuit. LACTANT. Setigerumque suem, et fulvum adventare leonem. Hæc volvens, non ipse pater, non docte futuri Amphiarae vides, etenim vetat auctor Apollo. Tantum in corde sedens ægrescit cura parentis! Ecce autem antiquam fato Calydona relinquens 397. Setigerumque suem, et fulvum adventare leonem.» Consulenti enim oraculum de generis Adrasto, duæ enim erant huic filiæ, eæque forma præstantes, responsum fuerat, suem et leonem generos ei fore. Setigerum. Setæ enim proprie suum et aprorum.— Fulvum. Fulvus, color rufo ac viridi mixtus, proprius leonum: unde fulvi dicun. tur leones etiam Plinio. 398. Hæc volvens, non ipse pater, non docte futuri. Petav. Put. Dan. Lang. Laur, Lipsian. Buslid. Venett. Ald. Colin. Gryph. Basil. Plant. Lindenbrog. Crue. et Gevart, non tu ipse pater; Behot. Petrens. Cantab. Taurin. Burm. et optimæ Barthii membranæ non ipse pater; et sic edidere Dan. Heins. Gronov. Barth. Veen. et Delph. Reg. B, Id volvens, non ipse pater. A. 399. Amphiarae vides. Somniorum et Aruspiciorum solertissimus interpres, adeo ut post mortem Oraculum habuerit, et divino honore sit cultus, uti multis tradit Pausanias Atticis. Apud quem etiam 400 alia, alibi vix reperiunda. Fanum ad Oropum non procul Thebis celebrat Dicæarchus in lambis Geographicis : εἶτ ̓ ἔστ' Ωρωπὸς πόλις, Καὶ τῆς θαλάττης ἀπέχον ἱερὸν οὐ πολὺ Εστ ̓ Αμφιαράου καὶ νέως καὶ τὸ τέμενος. Fani ejusdem in loco sepulcri, et tantæ auctoritatis oraculi ut cum Apolline Delphico et alieno Dodonæ certare potuerit, meminit Valerius Maximus, lib. VIII, cap. 15. BARTH. Auctor Apollo. Aliquot libri actor. - Non tamen ille optimus, quem merito cum priscis editionibus sequitur. In pari ab eodem oriundo negotio Virgilius, Æneid. XII, 405, « Nulla viam fortuna regit; nihil auctor Apollo Subvenit.» BARTH.-Reg. B, auctor; Reg C, Actor. A. 400. Tantum in corde sedens ægrescit cura parentis. Behot. Lang. Laur. Lipsian. Taurin. Buslid. et optimus codex Barthii, parenti; Petrens. Dan. Put. Petav. Burm. alii, cum Aldd. Colin. Gryph. Basil. Plant. Lindenbrog. Cruc. Gevart. Grasser. Dan. Heins. Gronov. Barth. Veen. et Delph. parentis; Venett. et vett. Lindenbrogii paventi: et sic legit Nic. Heinsius ad Ovid. Metam. VII, 308.-Nostram lectionem Regg. B et C habent. A. 401. Calydona relinquens. Calydon, Pleuros, et Olenos, civitates sunt Ætoliæ, unde fuit Tydeus; atque ideo modo Calydonium, modo Pleuronium hic vero Týdeus : |